Όχι στο πλαφόν προληπτικού ελέγχου νομιμότητας των δημοσίων δαπανών

Ομόφωνο όχι από την Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην αύξηση του πλαφόν (ορίου) προληπτικού ελέγχου νομιμότητας των δημοσίων δαπανών, έργων και παροχής υπηρεσιών, σε όλα τα υπουργεία και στις δημόσιες υπηρεσίες.

Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δημοσιονομικού Δικαστηρίου έκρινε αντισυνταγματικό σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα και του υπουργού Δικαιοσύνης Χαράλαμπου Αθανασίου που περιόριζε τους προληπτικούς ελέγχους στις προμήθειες, παροχές υπηρεσιών, κ.λπ. του δημόσιου τομέα.

Στην απόφαση του το Ελεγκτικό Συνέδριο επισημαίνει τον παραλογισμό της Τρόικας και των συναρμοδίων υπουργείων, που ενώ ψηφίζουν στη Βουλή δρακόντεια νομοθετικά μέτρα για την προστασία της εθνικής οικονομίας ζητούν παράλληλα τη νομοθέτηση του μη ελέγχου δαπανών των υπουργείων και άλλων κρατικών δημόσιων οργανισμών. Η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου συνήλθε για να διατυπώσει τις απόψεις της επί του επίμαχου σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος, όπως απαιτεί το Σύνταγμα και ο σχετικός νόμος. Εισηγητής της υπόθεσης ήταν ο ίδιος ο πρόεδρος του Ανωτάτου Δημοσιονομικού Δικαστηρίου Νικόλαος Αγγελάρας.

Το σκεπτικό των δικαστών
Για τρεις βασικούς λόγους οι σύμβουλοι του Ελεγκτικού Συνεδρίου με το 26ο πρακτικό της γενικής συνεδρίασης της Ολομέλειας έκριναν ομόφωνα αντισυνταγματικό το επίμαχο σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος, ενώ σημειώνουν ότι με την εφαρμογή του θα τεθεί σε «δοκιμασία το κοινωνικό κράτους δικαίου».
Όπως υπογραμμίζει η Ολομέλεια του Ε.Σ. η άνοδος του ορίου υπαγωγής στον προληπτικό έλεγχο των δαπανών της κεντρικής διοίκησης στις 45.000 ευρώ από 30.000 ευρώ που είναι, δεν είναι συμβατή με την ισχύουσα νομοθεσία, καθώς:

-«Δεν έχει προηγηθεί μελέτη με την οποία να αιτιολογείται η αναγκαιότητα και η προσφορότητα της επέμβασης, κατά τρόπο ώστε να μην αναιρείται η πρακτική αποτελεσματικότητα του προληπτικού ελέγχου βάσει του άρθρου 98 του Συντάγματος».

-«Δεν έχει γίνει ανάλυση των κινδύνων στον εξαιρούμενο του προληπτικού ελέγχου διαχειριστικό φάσμα, ούτε όμως «έχει γίνει εκτίμηση των εξαιρουμένων του ελέγχου δαπανών σύμφωνα με τα στατιστικά δεδομένα».

-Δεν έχει παρέλθει εύλογος χρόνος –όπως απαιτεί ο νόμος- από την προηγούμενη αύξηση του «πλαφόν» που έγινε με το Π.Δ. 87/2014.

Όπως υπογραμμίζουν οι δικαστές, από τη μια «το ευρύτερο δημοσιονομικό περιβάλλον και οι υψηλοί δείκτες διακινδύνευσης της εθνικής οικονομίας οδήγησαν σε λήψη δημοσιονομικών μέτρων περιστολής των δημοσίων δαπανών, θέτοντας έτσι σε δοκιμασία το κοινωνικό κράτος δικαίου, επιφέροντας επαχθείς συνέπειες στα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα κι από την άλλη στιγμή επιδιώκεται η μείωση των ελέγχων των δημοσίων δαπανών. Οι οικονομικές συνθήκες που επικρατούν στην χώρα μας, σημειώνει η Ολομέλεια, υπαγορεύουν «την θεσμική αφύπνιση και χειραφέτηση των ελεγκτικών μηχανισμών, με την λήψη θετικών μέτρων για τη διερεύνηση της εμβέλειας τους».

Η Ολομέλεια τονίζει ότι προέχουσα θέση έχει «ο προληπτικός έλεγχος των δημοσίων δαπανών και κυρίως της κεντρικής διοίκησης, που διαδραματίζει κομβικό ρόλο στην διανομή των δημοσίων πόρων, ο οποίος όχι μόνο πρέπει να διατηρήσει την έκτασή του, αλλά επιβάλλεται και αν ενδυναμώσει με την ένταξή του σε ένα ευρύτερο προγραμματικό σχεδιασμό στοχευμένων ελέγχων σε τομείς υψηλού δημοσιονομικού ενδιαφέροντος». Μάλιστα το Ελεγκτικό Συνέδριο προαναγγέλλει στοχευμένους δημοσιονομικούς ελέγχους σε καίριους κρατικούς στόχους.