Αγροτουρισμός: Στα κουτουρού και δίχως εκπαίδευση

Στα χρόνια της κρίσης ένας τομέας στην Ελλάδα τίναξε την μπάνκα στον αέρα: ο τουρισμός, που απογειώθηκε με πάνω από 30.000.000 επισκέπτες. Τυχαίο; Όχι. Η Ελλάδα δούλεψε στον τουρισμό, παρ’ ότι παθογένειες ετών, μνημονιακά μέτρα και συγκυρία δεν βοήθησαν.

Της Άννας Στεργίου (*)

Ο τουρισμός πήγε καλά, καίτοι υπήρξαν σημαντικά προβλήματα με το μεταναστευτικό, παλινωδίες και ήξεις-αφίξεις με τον ΦΠΑ στα νησιά, ασφυκτικές πιέσεις με τα capital control, ρύπανση στη Σαλαμίνα, πτωχεύσεις ξένων τουριστικών πρακτορείων.

Δούλεψαν οι κυβερνήσεις (υπουργοί/γενικοί γραμματείς) συστηματικά, κυρίως την τελευταία πενταετία, παρά τη δραματική μείωση του προϋπολογισμού για τον τουρισμό (περί το 40%), ενώ ο ιδιωτικός τουριστικός τομέας: διοίκηση, συνδικαλιστές και εργαζόμενοι, έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό. Το σχέδιο που εφάρμοσαν οι κυβερνήσεις με διαφορετική ιεράρχηση αφορούσε:

-Προσέλκυση νέων επενδύσεων ή ανακαίνιση παλαιών μονάδων.
-Μεγαλύτερη διασύνδεση τουρισμού με την εκπαίδευση.
-Αξιοποίηση του διαδικτυακού μάρκετινγκ και διπλωματικά ανοίγματα σε νέες χώρες.
-Ενέργειες προς την ανάπτυξη των θεματικών μορφών τουρισμού (π.χ. εκκλησιαστικός, καταδυτικός κ.ά.)
-Ανοιχτά μαγαζιά στις τουριστικές περιοχές και τα Σαββατοκύριακα.
-Επιμήκυνση του ωραρίου στους αρχαιολογικούς χώρους.
-Επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου για έναν τουλάχιστον μήνα σε συνεργασία και με την ελληνική και με ξένες αεροπορικές εταιρείες.
-Βελτίωση της διαδικασίας για τους δασικούς χάρτες, ώστε να υπάρχει πλαίσιο για επενδύσεις.
-Προσπάθειες για αναβάθμιση ηλεκτρικών δικτύων στα νησιά και του νερού.
-Ψήφιση του μεταφορικού ισοδυνάμου στα νησιά.
-Ηλεκτρονικό εισιτήριο πιλοτικά για τους αρχαιολογικούς χώρους.
-Σύλληψη πορτοφολάδων στα μέσα μαζικής μεταφοράς της Αττικής, που «μαδούσαν» κυρίως τους τουρίστες.

Προηγήθηκαν βέβαια μελέτες και συνέδρια του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας και του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, για τη βελτίωση των τουριστικών προϊόντων. Αλλά πάνω απ’ όλα λειτούργησε ο ανθρώπινος παράγοντας, σώζοντας την παρτίδα. Οι άνθρωποι, που ασχολούνται με τον τουρισμό (διοίκηση/ εργαζόμενοι), ξέρουν από τουρισμό. Σπούδασαν στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, έμαθαν τι θέλει ο τουρίστας, διαρκώς καινοτομούν, βλέποντας 5 και 10 χρόνια μπροστά.

Η δεύτερη γενιά στον τουρισμό είναι χωρίς υπερβολή καλύτερη από την πρώτη κι αυτούς τους καρπούς απολαμβάνει η χώρα. Αυτό δεν σημαίνει πως είναι όλα ρόδινα: ξενοδοχεία άλλαξαν χέρια λόγω υπερδανεισμού, τα μεροκάματα έπεσαν, ξένοι εργαζόμενοι βαφτίστηκαν μαθητευόμενοι, μαϊμού ξεναγοί κυκλοφόρησαν, αρχαιολογικοί χώροι έχουν ελλείψεις/προβλήματα, η κρουαζιέρα δεν πήγε όπως θα θέλαμε. Όμως οι ξενοδόχοι υπέγραψαν συλλογικές συμβάσεις εργασίας και μία μικρή συμβολική αύξηση στους εργαζόμενους.

Μακροχρόνιο αίτημα, αλλά…

Το νέο πλαίσιο για τον Αγροτουρισμό έρχεται να ικανοποιήσει ένα μακροχρόνιο αίτημα των Ελλήνων παραγωγών. Τα συναρμόδια υπουργεία Τουρισμού και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων εξέδωσαν σχετικό ΦΕΚ (Τεύχος Β’ 3089/30.07.2018). Είναι μια εξέλιξη, θετική, η οποία φέρνει πιο κοντά τους δύο κλάδους. Όμως λείπουν πράγματα, για να λειτουργήσει σωστά.

Χωρίς εκπαίδευση στον αγροτουρισμό, τι ακριβώς πάμε να κάνουμε; Να επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος ή να ταλαιπωρήσουμε τον κόσμο; Μπορούν να κάνουν όλοι Αγροτουρισμό, όταν υπάρχουν περιοχές με δυσκολίες στα δίκτυα (ηλεκτρικού, νερού); Ελήφθησαν υπόψη μελέτες για τα πρακτικά προβλήματα, που αντιμετώπισαν όσοι έχουν αγροτουριστικά καταλύματα;

Ποιοι θα στελεχώσουν το νέο προϊόν, που θεωρητικά έχει εφαρμοστεί στο παρελθόν αλλά σπανίως με επιτυχία. Πάλι γυρεύουμε μαθητευόμενους μάγους; Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης θα έπρεπε να είναι πιο προσεκτικό. Συνεννοήθηκε άραγε με τις Γεωπονικές Σχολές, το Ινστιτούτο Γεωπονικών Επιστημών, την Αμερικανική Γεωργική Σχολή; Έκανε πιλοτικά προγράμματα ενημέρωσης μέσω ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ; Είδε την τραπεζική χρηματοδότηση;

Άλλη μία φωτοβολίδα;

Οι απαιτήσεις των ταξιδιωτών σήμερα είναι σαφώς υψηλότερες κι αλλάζουν διαρκώς. Εξαιρέσεις ήταν τα επιτυχημένα μοντέλα στον αγροτουρισμό, όπως εφαρμόστηκε. Ανάμεσά τους, το Μπουραζάνι στα Ιωάννινα, η φάρμα Agreco του ομίλου Δασκαλαντωνάκη, επισκέψιμα οινοποιεία στην Κρήτη, τη Μακεδονία κ.ά.

Τα προηγούμενα χρόνια πήξαμε στις φάρμες με στρουθοκαμήλους (άνθρακας ο θησαυρός), μετά ήρθε το ιπποφαές και το μύρτιλλο, πιο πριν είδαμε να χτίζονται σε κάθε ραχούλα δωμάτια μέσω Leader. Δούλευαν μόνο τα Σαββατοκύριακα και με τιμές απαγορευτικές. Οι Λευκαδίτες συνεταιριστές παραγωγοί κρασιού είχαν ένα ξενοδοχείο. Δεν ήταν επιτυχής η κατάληξη. Στην Πέρδικα Θεσπρωτίας είχαμε ένα ξενοδοχείο της άλλοτε κοινότητας. Παρ’ ότι ήταν ένα κόσμημα, μη σας πούμε, σε τι κατάσταση οικονομική βρίσκεται…

Αν δεν υπάρχουν υποχρεωτικά άνθρωποι, στις δομές, με τουριστική γνώση κι εμπειρία, κινδυνεύουν οι παραγωγοί να καταχρεωθούν και οι εκπρόσωποι του Τουρισμού, να εισπράξουν τ’ αποτελέσματα της πεπονόφλουδας. Ο κίνδυνος είναι εμφανής οι μονάδες να μην είναι βιώσιμες και προβληματικές, δυσφημώντας αφενός τον ελληνικό τουρισμό, αφετέρου τα ελληνικά προϊόντα, και οι άδειες να πωλούνται κάτω από το τραπέζι, με «μπροστινούς» αγρότες.

Διότι, πόσοι αγρότες μιλούν κατ’ αρχήν μία ξένη γλώσσα; Πόσοι ξέρουν από σέρβις; Από κοστολόγηση μενού; Αν δεν υπάρχει αεροπορική σύνδεση, συγκοινωνίες, δομές εξυπηρέτησης πως θα λειτουργήσει; Γνωρίζουν οι αγρότες πως υπάρχει εποχικότητα και στον Αγροτουρισμό; Πόσοι εκτροφείς ζώων τηρούν τις προϋποθέσεις υγιεινής στις μονάδες, για να είναι επισκέψιμες; Θα έχει ο παραγωγός γέννες στις μονάδες και θα μπορεί να εξυπηρετήσει τουρίστες; Είναι όλα τα καλάθια αγροτικών προϊόντων διαθέσιμα, κάθε εποχή του χρόνου; Χωρίς καθοδήγηση, από ανθρώπους που ξέρουν από τουρισμό, πάμε γι’ άλλη μια φωτοβολίδα. Κι από φωτοβολίδες, έχει καεί η γούνα μας…

(*) Η Άννα Στεργίου είναι κοινοβουλευτική συντάκτρια, εξειδικευμένη σε θέματα Αγροτικής Ανάπτυξης, και συγγραφέας

Διαβάστε επίσης

Χρησιμοποιούμε cookies για λόγους στατιστικών & επισκεψιμότητας Συμφωνώ Περισσότερα