ΑΙΓΥΠΤΟΣ-ΑΙΘΙΟΠΙΑ: Το casus belli του Νείλου που σιγοβράζει

Μπορεί στην Ανατολική Μεσόγειο το γεωπολιτικό διακύβευμα να είναι ο πλούτος των υδρογονανθράκων, υπάρχει όμως κι άλλο ένα διεκδικούμενο «λάφυρο» που ανεβάζει τη θερμοκρασία στην ευρύτερη περιοχή.

Ο λόγος για το νερό του ποταμού Νείλου που στέλνει στα χαρακώματα την Αίγυπτο, την Αιθιοπία και το «ενδιάμεσο» Σουδάν. Το πόσο τεταμένο είναι το κλίμα στη ευρύτερη περιοχή της λεκάνη του ποταμού αποδεικνύεται από τα λόγια του Αιγύπτιου προέδρου Άμπντελ Φάταχ αλ-Σίσι ο οποίος προειδοποίησε πριν από μερικά 24ωρα ότι η περιοχή που περιβάλλει την Αίγυπτο θα γνωρίσει «αδιανόητη αστάθεια», αν το φράγμα «Μεγάλη Αιθιοπική Αναγέννηση» (Grand Ethiopian Renaissance Dam – GERD) απειλήσει «μια σταγόνα νερού» της χώρας του.

Η λεκτική υπερβολή του αλ–Σίσι δεν είναι και τόσο υπερβολική, υπό το πρίσμα ότι το 97% της άρδευσης και της κατανάλωσης πόσιμου νερού στη χώρα των Φαραώ εξαρτάται από τον Νείλο.

Τα ίδια… φίδια ζώνουν και το Σουδάν που φοβάται ότι αν η Αιθιοπία προχωρήσει στην πλήρωση του ταμιευτήρα του φράγματος GERD υπάρχει πιθανότητα να πάθουν ζημιά τα δικά του φράγματα.

Προσπαθώντας να κατευνάσει τους φόβους κυρίως του Καΐρου ο πρωθυπουργός της Αιθιοπίας, Άμπι Άχμεντ, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η χώρα του δεν έχει πρόθεση να κάνει την Αίγυπτο να υποφέρει, εξηγώντας ότι η υδροηλεκτρική ενέργεια που θα παράγεται από το νέο φράγμα GERD θα είναι ζωτικής σημασίας για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών 110.000.000 Αιθιόπων.

«Αυτό που θέλω να πω στους αδελφούς μας που ζουν από την άλλη πλευρά (στην Αίγυπτο και στο Σουδάν)» είπε ο Άχμεντ «είναι ότι δεν θέλουμε να ζούμε μέσα στο σκοτάδι. Χρειαζόμαστε μια λάμπα».

Η κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή γίνεται περισσότερο κατανοητή από το γεωγραφικό ανάγλυφό της όπου κυριαρχεί ο μήκους 6.853 χλμ ποταμός. Ο Νείλος σχηματίζεται από δύο μεγάλους παραποτάμους: τον Λευκό Νείλο που διαρρέει την Ισημερινή Ανατολική Αφρική και το Γαλάζιο που απορρέει από την λίμνη Τάνα της Αιθιοπίας, με τις δύο αρτηρίες να ενώνονται στο Σουδάν και να ρέουν ενιαία στην Αίγυπτο.

Στον Γαλάζιο Νείλο, λοιπόν, η Αιθιοπία έχει κατασκευάσει ένα τεράστιο υδροηλεκτρικό σταθμό που θα καταστήσει τη χώρα τη δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγό ηλεκτρικής ενέργειας στην Αφρική.

Η δε πλήρωση του ταμιευτήρα του φράγματος εκτιμάται ότι θα επηρεάσει την υδροδότηση των υπολοίπων χωρών. Γι’ αυτό και η Αίγυπτος με το Σουδάν κάλεσαν την Αιθιοπία να μην γεμίσει τον ταμιευτήρα του GERD πριν να υπάρξει μία κοινή συμφωνία που θα επιλαμβάνεται του θέματος.

Παρά τις ευχές των ηγετών της περιοχής για άμεσες διαπραγματεύσεις προκειμένου να επιτευχθεί μία δεσμευτική διακρατική φόρμουλα η… λάμπα της συναίνεσης δεν φαίνεται πιθανό να ανάψει σύντομα, αφού η διαμάχη είναι πολύ παλιά και ακόμη παραμένει άλυτη.

Μάλιστα πολλοί θεωρούν ότι θα είναι το casus belli που θα οδηγήσει αργά ή γρήγορα στα όπλα Αιγύπτιους και Αιθίοπες.