Αναγκαία η παρακαταθήκη του Μίκη τη σημερινή εποχή

Ο Μίκης Θεοδωράκης, σύμφωνα με τους πιο ειδικούς, είχε μία απίστευτη ικανότητα στη μουσική. Να ενώνει με έναν μαγικό τρόπο ήχους, ρυθμούς, λυρισμό, ποίηση, ρεαλισμό.

Έτσι απολαύσαμε στο πλούσιο καλλιτεχνικό του έργο απίθανους συνδυασμούς. Όπως το πάντρεμα της βυζαντινής κι εκκλησιαστικής μουσικής με ροκ ήχους, αλλά και τη μουσική του Ίγκορ Στραβίνσκι να γίνεται ένα με αυτήν του Βασίλη Τσιτσάνη. Και μέσα σε όλα αυτά, με τη μελοποίηση της ποίησης να φέρνει πιο κοντά τους Έλληνες με τους καταξιωμένους ποιητές της Ρωμιοσύνης.

Και είναι απόλυτα λογικό να συμφωνούμε με τα όσα ισχυρίζεται ο Δημήτρης Δανίκας, ότι το «Άξιον Εστί είναι ίσως το κορυφαίο έργο στην ιστορία της παγκόσμιας μουσικής».

Όμως ο Μίκης Θεοδωράκης δεν πέρασε στο πάνθεον των μεγάλων μόνο για τη μουσική του και την προσφορά του μέσω της τέχνης. Θα μείνει στη μνήμη μας και για τις προσπάθειες που κατέβαλε να ενώσει τη χώρα. Να συμφιλιώσει όλους όσοι είχαν ξεμείνει στα μίση και στα πάθη που άφησε πίσω του ο εμφύλιος.

Ήταν ο πρώτος που κήρυξε τον πόλεμο στον εθνικό διχασμό.  Μίλησε πρώτος, ότι είναι άλλο η σύγκρουση πολιτικών αντιπάλων, πάντα στα όρια των κανόνων, και άλλο η έχθρα και το μίσος για τις πολιτικές αντιλήψεις. Όταν είχε πει το «Καραμανλής ή τανκς» αφουγκράστηκε την εποχή εκείνη.

Έβλεπε πως την τότε εποχή ήταν η μόνη λύση. Παρεξηγήθηκε από το κόμμα του και τους συντρόφους του στην Aριστερά. Όταν αργότερα κι ενώ η κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή ήταν πανίσχυρη, ο Μίκης Θεοδωράκης βρέθηκε απέναντι για φαινόμενο λογοκρισίας. Και τότε κατηγορήθηκε από τους πολιτικούς του αντιπάλους.

Το ίδιο συνέβη σχεδόν 20 χρόνια αργότερα, όταν αποφάσισε να γίνει υπουργός στην κυβέρνηση Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Υποστήριξε με πάθος την πάγια θέση του για συμφιλίωση του κόσμου και κέρδισε την εμπιστοσύνη όλων των πρωθυπουργών, ακόμη και αυτών με τους οποίους δεν συμπορεύθηκε, όπως τον Ανδρέα Παπανδρέου, τον οποίο υποστήριξε με θέρμη, όταν στην ελληνική κοινωνία κυκλοφορούσε η φήμη ότι είναι πράκτορας των Αμερικανών.

Έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο για να πεζοδρομηθεί η Πλάκα. Την πρώτη οκταετία του ΠΑΣΟΚ, όταν υπήρχαν αντιδράσεις, ο Μίκης Θεοδωράκης (βουλευτής του ΚΚΕ την εποχή εκείνη) ανέλαβε να πείσει έναν-έναν τους γείτονές του και τους κατοίκους της Πλάκας για την αναγκαιότητα να φύγουν τα αυτοκίνητα από τη συνοικία των θεών. Με αυτή του την κίνηση προσέφερε και στην Αθήνα και απέφυγε τον διχασμό ακόμη και μεταξύ γειτόνων στην περιοχή.

Αυτή ήταν μία μικρή μόνο ενέργεια του μεγάλου Μίκη, ο οποίος με όλους τους πρωθυπουργούς είχε επικοινωνία και είχε κερδίσει με την προσωπικότητά του το προνόμιο να τους ασκεί και σκληρή κριτική. Έτσι για παράδειγμα τον είδαμε στην ίδια πλευρά με τον Κώστα Σημίτη στα αναγκαία ευρωπαϊκά βήματα της χώρας, αλλά να στέκεται απέναντι του όταν συμμετείχε η Ελλάδα στους αμερικάνικους βομβαρδισμούς στο Βελιγράδι.

Απέστειλε θερμό συγχαρητήριο τηλεγράφημα στον Αντώνη Σαμαρά για την εκλογή του στη θέση του προέδρου της Ν.Δ., παρά τη χρόνια γνωριμία του με την οικογένεια Μητσοτάκη και την Ντόρα Μπακογιάννη. Κι όμως, μέσω της πολιτικής κίνησης «Σπίθα» που είχε ιδρύσει μετείχε ενεργά στον αντιμνημονιακό αγώνα, διότι έτσι πίστευε.

Στήριξε τον Τσίπρα στην προσπάθειά του να αναρριχηθεί στην εξουσία, πολεμώντας τη συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, αλλά αργότερα στάθηκε αγέρωχος ενάντια στη Συμφωνία των Πρεσπών. Τόσο όμως στον αντιμνημονιακό αγώνα, όσο και στις διαδηλώσεις κατά των Πρεσπών, κανέναν δεν αποκάλεσε προδότη και εθνικό μειοδότη. Ήταν έξω από την κουλτούρα του.

Ήθελε να ενώνει και όχι να διχάζει. Ήταν υπέρμαχος του δικαιώματος να μπορεί ο καθένας να λέει ελεύθερα τη γνώμη του. Και η παρακαταθήκη του τώρα αυτή την εποχή πιο χρήσιμη, όπου βρισκόμαστε ενώπιον ενός νέου διχασμού μεταξύ εμβολιασμένων και ανεμβολίαστων. Κι όπως πολύ σωστά ανέφεραν κάποιοι που συμπορεύθηκαν επί πολλά χρόνια, «ο Μίκης ήταν ένας αντεξουσιαστής εξουσιολάγνος κι ένας αναρχικός με πίστη στις αρχές και στους κανόνες».