ΑΝΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ: «Φρούριο» πλέον το Επιτελικό Κράτος
Όποιος προσπαθήσει να δώσει ένα στίγμα για το νέο κυβερνητικό σχήμα θα πέσει έξω. Όπως έξω έχουν πέσει και τα αντιπολιτευόμενα έντυπα που κάνουν λόγο για στροφή στα δεξιά. Κι αυτό γιατί η ανασχηματισμένη κυβέρνηση έχει τα πάντα: παραδοσιακούς δεξιούς, κεντροδεξιούς, φιλελεύθερους, κεντρώους, εκσυγχρονιστές ΠΑΣΟΚους, κεντροαριστερούς, πολλούς «ποταμίσιους» μέχρι και… αριστερούληδες.
Του Μιχάλη Κωτσάκου
Η αλήθεια είναι ότι το νέο αναδομημένο κυβερνητικό σχήμα δεν είναι τίποτα άλλο από μία κυβέρνηση που εκφράζει πρωτίστως τον πρωθυπουργό. Είναι μία ομάδα κομμένη και ραμμένη στον τρόπο που αντιμετωπίζει την πολιτική ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ακόμη και εάν κινδυνεύει να πλεύσει σε αχαρτογράφητα νερά. Ακόμη και εάν δυσαρεστήσει κάποιους στο εσωτερικό του κόμματος που επιθυμούσαν μία ήπια στροφή προς τα δεξιά.
Από την πρώτη ημέρα που ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας έφτιαξε ένα πρωθυπουργικό κέντρο εξουσίας με το Επιτελικό Κράτος και τώρα συνεχίζει στην ίδια ρότα. Και μάλιστα το Μαξίμου πλέον έγινε ακόμη πιο ισχυρό, καθώς ενισχύθηκε περαιτέρω με τον Θόδωρο Λιβάνιο και τον Χρήστο Ταραντίλη.
Το Επιτελικό Κράτος, βέβαια δεν λειτουργεί μόνο με τους κατοικοεδρεύοντες στο Μαξίμου, αλλά και με το δίκτυο των αναπληρωτών υπουργών, των υφυπουργών και των γενικών γραμματέων, οι οποίοι κι έχουν απ’ ευθείας αναφορά στο πρωθυπουργικό γραφείο. Οπότε ουδείς υπουργός έχει αυτό που λέμε ελευθερία κινήσεων. Τουναντίον, για όλα πρέπει να ενημερώνεται το Μαξίμου, πολύ περισσότερο από το προηγούμενο σχήμα που παρουσίασε αρρυθμίες λόγω πρωτοβουλιών υπουργών. «Πλέον δεν θα υπάρχουν άλλες περιπτώσεις όπως του κ. Θεοδωρικάκου», μας έλεγε συνομιλητής του πρωθυπουργού, τονίζοντας πως ο πρώην ΥΠ.ΕΣ. πολλές φορές προχώρησε δίχως να ρωτήσει φέρνοντας σε δύσκολη θέση τον πρωθυπουργό. Ίσως επειδή έτσι θεωρούσε ότι από την εποχή της ΚΝΕ στις αρχές της δεκαετίας του ’90 έχουν περάσει τριάντα χρόνια και όλα έχουν αλλάξει. Όμως το Επιτελικό Κράτος δεν έχει να ζηλέψει πολλά από τη δομή του ΚΚΕ, όπου πρώτα πρέπει να ενημερωθούν οι κεφαλές του κόμματος για οποιαδήποτε δράση.
Από άλλους χώρους
Ένα άλλο στοιχείο που δίνει απάντηση στα αντιπολιτευτικά πρωτοσέλιδα περί σκληρής δεξιάς στροφής είναι ότι στο κέντρο του κύκλου, δηλαδή το Επιτελικό Κράτος, απουσιάζουν οι δεξιοί, όσο παράξενο και εάν ακούγεται αυτό. Διότι μπορεί κάποιοι να έχουν εκλεγεί με τη Ν.Δ. και άλλοι να υπηρετούν το κυβερνών κόμμα, όμως η συντριπτική πλειοψηφία προέρχεται από άλλους ιδεολογικούς χώρους και κατά το παρελθόν είχαν αντιδικήσει με τη Νέα Δημοκρατία.
Ας μη λησμονούμε ότι την ιδέα του Επιτελικού Κράτους την είχε ο Γιώργος Γεραπετρίτης, ο οποίος παραλίγο να την υλοποιήσει επί πρωθυπουργίας Γιώργου Παπανδρέου το 2009, αλλά ο κίνδυνος χρεοκοπίας και τα τότε προβλήματα έδωσαν την ευκαιρία στους πιο παλιούς συνεργάτες του Γιώργου Παπανδρέου να βάλουν φραγή στα σχέδια Γεραπετρίτη.
Ο Άκης Σκέρτσος (υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ αρμόδιος για το κυβερνητικό έργο και την παρακολούθηση του Ταμείου Ανάκαμψης) σπούδασε πολιτική στο σχολείο που σύστησε ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, τότε γραμματέας του ΠΑΣΟΚ, επί πρωθυπουργίας Κώστα Σημίτη. Ο νέος υφυπουργός Επικρατείας, Θόδωρος Λιβάνιος, ήταν ειδικός σύμβουλος του Γιάννη Ραγκούση στο υπουργείο Εσωτερικών (στην κυβέρνηση Γιώργου Παπανδρέου) και μετείχε ενεργά στη σύνταξη του «Καλλικράτη». Εν συνεχεία αποτέλεσε το δεξί χέρι του Γιώργου Καμίνη στον δήμο Αθηναίων, ως γραμματέας του δήμου, ενώ αμέσως μετά και μέχρι τον Ιανουάριο του 2015 διετέλεσε Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, με υπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Ακολούθησε τον κ. Μητσοτάκη και στο κόμμα, όπου είχε αναλάβει ως Διευθυντής Πληροφορικής την ψηφιακή καμπάνια στις ευρωεκλογές καις τις εθνικές εκλογές. Όπως λέγεται από το Μαξίμου, ο Λιβάνιος θα αποτελέσει τον… Θεοδωρικάκο της νέας εποχής.
Ο Χρήστος Ταραντίλης, καθηγητής Διοικητικής Επιστήμης και Λήψης Αποφάσεων στο Τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, είχε περάσει στα νιάτα του από την ΟΝΝΕΔ, αλλά επέστρεψε στα πολιτικά δρώμενα με προτροπή του πρωθυπουργού, το 2017. Ο νέος κυβερνητικός εκπρόσωπος είναι η δεύτερη γαλάζια πινελιά στο Μαξίμου μετά τον διευθυντή του γραφείου του Πρωθυπουργού και ανιψιό του, τον Γρηγόρη Δημητριάδη.
Το ζεύγος Αριστοτελίας Πελώνη – Γιάννη Μαστρογεωργίου κινείτο μία ζωή στον χώρο του κέντρου. Το ζεύγος ανήκει στη στενή ομάδα του Μαξίμου. Η κα Πελώνη είναι αναπληρώτρια κοινοβουλευτική εκπρόσωπος και ο σύντροφός της Γιάννης Μαστρογεωργίου γενικός γραμματέας Ενημέρωσης και Επικοινωνίας. Ο κ. Μαστρογεωργίου από το 2009 έως τον Μάρτιο 2012 ήταν Ειδικός Σύμβουλος της υπουργού Παιδείας, Άννας Διαμαντοπούλου, και αργότερα σύμβουλος στο υπουργείο Ανάπτυξης. Επίσης διετέλεσε Διευθυντής του ελληνικού think tank «ΔΙΚΤΥΟ για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη» από το 2013 έως το 2018, επίσης της Άννας Διαμαντοπούλου.
Στη στενή ομάδα του Μαξίμου βρίσκονται και ο Γιάννης Βλαστάρης, προϊστάμενος στο γραφείο Επικοινωνίας της Γενικής Γραμματείας Πρωθυπουργού και λογογράφος του πρωθυπουργού. Διευθυντής του Γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού είναι ο Δημήτρης Τσιόδρας, ο οποίος ήταν δίπλα στον πρώην πρωθυπουργό Λουκά Παπαδήμο κι εκπρόσωπος του Ποταμιού επί μία πενταετία. Επίσης από τον προηγούμενο Αύγουστο αναβαθμίστηκε και ο Θανάσης Κοντογεώργης, ο οποίος ανέλαβε Γενικός Γραμματέας Συντονισμού στην Προεδρία της Κυβέρνησης, με πρόταση του Άκη Σκέρτσου. Οι δυο τους γνωρίζονται χρόνια. Ο Κοντογεώργης ήταν στη νεολαία του ΠΑΣΟΚ, ενώ το 2010 ήταν μεταξύ των συμβούλων του Γιώργου Παπανδρέου και εν συνεχεία του Λουκά Παπαδήμου.
Οι εντολές προς τα υπουργεία
Από εκεί και πέρα στα υπουργεία τίποτα δεν θα κινείται εάν πρώτα δεν έχει ενημερωθεί το Μαξίμου και δεν έχει δώσει την απαιτούμενη άδειά του. Αναμφίβολα δημιουργούνται προβλήματα σε όσα υπουργεία υπάρχουν υπουργός και αναπληρωτής. Όπως συμβαίνει στο υπουργείο Οικονομικών, όπου στο δίδυμο Σταϊκούρα – Σκυλακάκη δυσκολεύονται ακόμη και να πει «καλημέρα» ο ένας στον άλλο.
Ανάλογο ζήτημα υπάρχει και στο υπουργείο Ανάπτυξης, εκεί όπου ο Νίκος Παπαθανάσης είναι σε ανοιχτή γραμμή με το Μαξίμου, ενώ ο Άδωνις Γεωργιάδης, παρά το γεγονός ότι έχουν ψαλλιδιστεί οι αρμοδιότητές του, αποφεύγει να δημιουργήσει προβλήματα στην κυβέρνηση και παρουσιάζεται εξόχως θεσμικός.
Στο υπουργείο Εξωτερικών συμβαίνει το εξής παράδοξο. Ο Νίκος Δένδιας είναι φαν της γραμμής Μολυβιάτη στην εξωτερική πολιτική και ειδικά στις σχέσεις με την Τουρκία, δηλαδή της ακινησίας και της διατήρησης του υφιστάμενου status quo. Όμως οι πιέσεις που δέχεται από το Μαξίμου είναι αφόρητες, με συνέπεια να αναγκάζεται να υπηρετεί κάτι διαφορετικό από αυτό που πιστεύει, αλλά προς το παρόν ο κ. Δένδιας κρατά τις ισορροπίες.
Στο υπουργείο Παιδείας η Νίκη Κεραμέως μοιάζει να είναι ενισχυμένη. Είναι όμως έτσι; Σίγουρα απαλλάχθηκε από την παρουσία της Σοφίας Ζαχαράκη, η οποία ως καθηγήτρια έπαιζε στα δάχτυλα την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Τώρα έχοντας ως υφυπουργό τη Ζέττα Μακρή δεν θα έχει πρόβλημα. Όμως της διαμηνύθηκε ότι δεν θα ασχοληθεί καθόλου με τα θέματα Ανώτατης Εκπαίδευσης και γι’ αυτόν τον λόγο τοποθετήθηκε ο Άγγελος Συρίγος, ο οποίος θα αναλάβει μαζί με τον Χρυσοχοΐδη να διώξει τους μπαχαλάκηδες από τα πανεπιστήμια.
Το νέο ασφαλιστικό
Στο υπουργείο Εργασίας ο Κωστής Χατζηδάκης αναλαμβάνει ένα πολύ δύσκολο έργο. Να λύσει το πρόβλημα με τις εκκρεμείς συντάξεις, αλλά και να τρέξει αρκετές μεταρρυθμίσεις που θέλει το Μαξίμου. Το θέμα του νέου ασφαλιστικού το έχει αναλάβει ο υφυπουργός Πάνος Τσακλόγλου (προερχόμενος από την αριστερά και με παρελθόν ως σύμβουλος των Γιώργου Παπανδρέου και Λουκά Παπαδήμου), ο οποίος κινείται στο ίδιο μήκος κύματος με τον υπουργό. Οι κυρίες του υπουργείου, η Δόμνα Μιχαηλίδου και η Μαρία Συρεγγέλα, έχουν συγκεκριμένες αρμοδιότητες, απλά λόγω και της οικονομικής κρίσης που ακολουθεί την υγειονομική θα νιώθουν συχνά-πυκνά την πίεση του Μαξίμου.
Στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ο νέος υπουργός Κώστας Σκρέκας έχει λάβει εντολές να ακολουθήσει πιστά την παρακαταθήκη του Κωστή Χατζηδάκη. Δεν του επιτρέπεται ούτε σελίδα να αλλάξει. Το Μαξίμου δίνει βάρος στις δράσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και γι’ αυτόν τον λόγο επιλέχθηκε ο Γιώργος Αμυράς, ως υφυπουργός, εξυπηρετώντας έτσι επικοινωνιακούς λόγους και κυρίως το επιχείρημα ότι ο Κυριάκος συνεργάζεται με όλους τους πολιτικούς χώρους.
Εκρηκτικό αναμένεται και το δίδυμο του υπουργείου Υγείας. Τις τελευταίες ημέρες κυκλοφόρησε ότι ο Βασίλης Κικίλιας είχε τετ-α-τετ με τον πρωθυπουργό πριν από την ανακοίνωση του ανασχηματισμού για τα θέματα υγείας, αλλά αναβαθμισμένος για δεύτερη φορά μέσα σε ένα εξάμηνο βγαίνει ο Βασίλης Κοντοζαμάνης, ο οποίος όχι μόνο προήχθη σε αναπληρωτή, αλλά έχει στην αρμοδιότητά του τα νοσοκομεία και γενικά τις υπηρεσίες υγείας. Δηλαδή, μετατράπηκε στον «κλειδοκράτορα του ΕΣΥ».
Το πείραμα του Εσωτερικών
Αναμφίβολα παρουσιάζει τεράστιο ενδιαφέρον το πείραμα στο υπουργείο Εσωτερικών. Ο Μάκης Βορίδης προέρχεται από μία επιτυχημένη θητεία στο Αγροτικής Ανάπτυξης, αλλά τώρα τα πράγματα είναι πιο δύσκολα. Ο προκάτοχός του Τάκης Θεοδωρικάκος έχει τρέξει πολλά πράγματα, ενώ είχε αναπτύξει άριστες σχέσεις με τους αιρετούς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ακόμη και με δημάρχους του ΣΥΡΙΖΑ. Επίσης στο Αγροτικής Ανάπτυξης ο Βορίδης είχε σχετική ελευθερία κινήσεων, ενώ τώρα έχει στενό κορσέ τον Στέλιο Πέτσα, ο οποίος ως αναπληρωτής θα βρίσκεται σε ανοικτή γραμμή με το Μαξίμου. Το καλό για τον Βορίδη είναι ότι ο Πέτσας έχει αναλάβει τα θέματα Τοπικής Αυτοδιοίκησης και αυτός θα πρέπει να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά με τις τρελές –ορισμένες φορές– απαιτήσεις των δημάρχων. Ο Σταύρος Καλαφάτης ως υφυπουργός Μακεδονίας-Θράκης θα έχει ένα ρόλο δίχως σημαντικές αρμοδιότητες, όπως συνέβαινε και με τον προκάτοχό του, τον Θόδωρο Καράογλου.
Πολύ δύσκολο θα είναι το έργο που αναλαμβάνει ο Σπήλιος Λιβανός, καθώς στο όνομα του Βορίδη πίνουν νερό όλοι οι αγρότες με πρώτους και καλύτερους αυτούς της Κρήτης. Ο Βορίδης ανέβασε πολύ τον πήχη και ας μην ξεχνάμε ότι για πρώτη φορά μετά από χρόνια δεν υπήρξαν αγροτικές κινητοποιήσεις. Και μόνο αυτό είναι αρκετό για να κατανοήσει και ο πλέον αδαής ότι το έργο του Λιβανού μοιάζει με βουνό.
Ενδιαφέρουσα θα είναι η συγκατοίκηση και στο υπουργείο Τουρισμού. Εκεί όπου θα συμπορευθούν δύο άνθρωποι που έχουν πολλούς φίλους στο Μαξίμου. Κι εντάξει η Σοφία Ζαχαράκη (υφυπουργός) έχει να παρουσιάσει έργο στο υπουργείο Παιδείας, ενώ ο Χάρης Θεοχάρης αποτελεί τη μεγαλύτερη έκπληξη για το πώς κατάφερε και διεσώθη.
Ο πανίσχυρος Πιερρακάκης και οι «ακούνητοι»
Στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης ο Κυριάκος Πιερρακάκης παίζει μπάλα μόνος του και με τις ευλογίες του πρωθυπουργού. Όπως είχε γράψει η «Α», ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης θεωρείται από τον πρωθυπουργό ως ο πιο αποδοτικός υπουργός του. Έτσι, εκτός του ότι για χάρη του καρατόμησε και τον Ζαριφόπουλο, του ανέθεσε και την ψηφιοποίηση του Κτηματολογίου, που αποτελεί το νέο μεγάλο στοίχημα του κ. Πιερρακάκη. Ήδη ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης είχε βρει την περπατησιά του με τον παραμένοντα υφυπουργό Γιώργο Γεωργαντά, ενώ ο νεοεισελθών Γιώργος Στύλιος καλό θα είναι να προσαρμοσθεί γρήγορα, καθώς θα πρέπει να τρέξει το Κτηματολόγιο.
Παρά τις έντονες αντιδράσεις που υπήρχαν στην κοινωνία για τις αστοχίες του Κώστα Καραμανλή με τα μέσα μαζικής μεταφοράς το προηγούμενο καλοκαίρι, αποφασίστηκε η παραμονή του στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, όπως και του υφυπουργού Γιάννη Κεφαλογιάννη, διότι το τελευταίο διάστημα έχουν ανεβάσει την απόδοσή τους, ενώ έχουν προωθήσει στην Κομισιόν όλους τους φακέλους για τα μεγάλα έργα, προκειμένου να συγχρηματοδοτηθούν από την Ε.Ε.
Στο υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου επελέγη αλλαγή και πλέον η Σοφία Βούλτεψη θα πλαισιώσει τον Νότη Μηταράκη, με το σκεπτικό ότι ταιριάζουν τα χνώτα τους, ενώ δεν είναι αλλεργικοί στη συνεργασία τους με το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.
Από τις σταθερές αξίες της κυβέρνησης ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης. Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτης διατήρησε την ομάδα του, όπως είναι ο υφυπουργός Αντεγκληματικής Πολιτικής Λευτέρης Οικονόμου και ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας Νίκος Χαρδαλιάς. Μπορεί ο Χρυσοχοΐδης να έχει στοχοποιηθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά αυτό ουδόλως απασχόλησε τον πρωθυπουργό, καθώς θεωρεί το αφήγημα της αξιωματικής αντιπολίτευσης ότι η Ελλάδα είναι μεταξύ των πέντε πιο αυταρχικών χωρών στην υγειονομική κρίση, ως την μπαρούφα του αιώνα. Απλά ο ίδιος ο κ. Χρυσοχοΐδης έχει στείλει μήνυμα σε όλους ότι το μεγάλο στοίχημα είναι η σύλληψη του καταδικασμένου Χρήστου Παππά, του υπαρχηγού της Χρυσής Αυγής, ώστε να οδηγηθεί στις φυλακές.
Στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας αποφασίστηκε να μη γίνει καμία αλλαγή, καθώς και έργο έχουν παράξει ο Νίκος Παναγιωτόπουλος και ο Αλκιβιάδης Στεφανής, ενώ μετά και τις συστάσεις αποφεύγουν τις ακραίες δηλώσεις κατά της Τουρκίας και κινούνται με βάση τον συνολικό σχεδιασμό.
Όσοι προεξοφλούσαν την απομάκρυνση της Λίνας Μενδώνη έπεσαν έξω. Ο πρωθυπουργός εμπιστεύεται την υπουργό του, καθώς έχει τρέξει με απίστευτη ταχύτητα όλα τα πρότζεκτ, ειδικά σε ό,τι αφορά αρχαιολογικούς χώρους, μουσεία και προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Η αναβάθμιση του Νικόλα Γιατρομανωλάκη για τα θέματα Σύγχρονου Πολιτισμού έγινε γιατί υπήρχε φόρτος εργασίας για τη Μενδώνη. Πλέον σε ό,τι αφορά τους καλλιτέχνες που διαμαρτύρονται και όλα όσα αφορούν τον Σύγχρονο Πολιτισμό, ο Γιατρομανωλάκης αναλαμβάνει τον ρόλο του κυματοθραύστη των αντιδράσεων, καθώς ήδη ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να περιθάλψει τους καλλιτέχνες. Ο νέος υφυπουργός αν και άνθρωπος της επικοινωνίας και των επιχειρήσεων, γεννήθηκε και μεγάλωσε σε ένα καλλιτεχνικό περιβάλλον, καθώς είναι γιος του συγγραφέα και ακαδημαϊκού Γιώργη Γιατρομανωλάκη και της ακαδημαϊκού Ρένας Λεκανίδου.