ΑΝΑΤΙΜΗΣΕΙΣ: Ο… ακριβός πονοκέφαλος του ΥΠ.ΟΙΚ.

Σε μία από τις ωραιότερες ατάκες του παλιού ελληνικού σινεμά, ο «μάγκας πατέρας» Νίκος Φέρμας, έχοντας απέναντί του την «προξενήτρα» Μαρίκα Νέζερ, αναρωτιέται αν ο γαμπρός που ζητά τη μονάκριβη κόρη του γνωρίζει «πως εμάς μας λείπουν 99 δραχμές για να βάλουμε στην μπάντα κάνα κατοστάρικο;»!

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Για όσους αναρωτιούνται τι σχέση η παραπάνω κινηματογραφική ανάμνηση με το σήμερα, ξεκαθαρίζεται ότι η Ελλάδα του 2021 δεν μαστίζεται από τη φτώχια των πρώτων χρόνων της δεκαετίας τού ’60. Άλλο τόσο ξεκάθαρο είναι, όμως, ότι και οι σύγχρονοι νοικοκυραίοι θα χρειαστούν πολλά κατοστάρικα (ευρώ) προκειμένου να αντεπεξέλθουν στο υπερβολικά αυξημένο κόστος διαβίωσης, δεδομένου ότι οι τιμές και η ακρίβεια στην αγορά έχει πάρει για τα καλά την ανιούσα.

Τον χορό των ανατιμήσεων σέρνει το ψωμί, δηλαδή ένα από τα καταναλωτικά αγαθά πρώτης ανάγκης. Η αύξηση της τιμής πώλησης του ψωμιού άρχισε να «τσιμπάει» προς τα πάνω τις προηγούμενες ημέρες, με αποτέλεσμα να φτάσει σε αρκετές περιοχές να πουλιέται προς €1,20 το κιλό. Από… κοντά και το κλασικό κουλούρι που δεν αποκλείεται να υπερβεί τα 50 λεπτά και να φτάσει να πουλιέται προς €0,70 έκαστο.

Δυστυχώς, η διασπορά της ακρίβειας δεν είναι προϊοντικά περιορισμένη, αντιθέτως επηρεάζει ένα ευρύ φάσμα καταναλωτικών αγαθών. Για παράδειγμα, την ανηφόρα έχει πάρει το λάδι (σ.σ. λόγω του δάκου όπως εξηγούν οι γνωρίζοντες), τα ροδάκινα που έχουν φτάσει να πωλούνται στα €2,90/κιλό (λόγω της πρόσφατης χαλαζόπτωσης που έπληξε τους ροδακινοπαραγωγούς της Κοζάνης και των γύρω περιοχών, με αποτέλεσμα η εναπομείνασα προσφορά να μην καλύπτει την υπερβάλλουσα ζήτηση), ενώ η σταφίδα κοστίζει πλέον €2/κιλό (χωρίς εμφανή λόγο και αιτία).

Ακόμη και στα οικοδομικά υλικά (χρώματα, σιδηρικά κ.ά.) η αύξηση των τιμών έχει σκαρφαλώσει στο +20% ως και +25%, οδηγώντας ταυτόχρονα μια κούρσα ανατιμήσεων και σε σειρά παράπλευρων καθημερινών υπηρεσιών (οικιακές επισκευές, ανακαινίσεις κ.λπ.).

ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΣΤΑΤ, ΤΟΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΧΡΟΝΟ ΚΑΤΑΓΡΑΦΟΝΤΑΙ ΑΝΑΤΙΜΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ +72,32% ΣΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ, +20,25% ΣΤΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΚΙΝΗΣΗΣ ΚΑΙ +16,8% ΣΤΗ ΒΕΝΖΙΝΗ

Ράλι αυξήσεων από την αρχή του 2021

Για την πλειοψηφία των καταναλωτών η ακρίβεια δεν είναι… φρέσκο φρούτο. Την έχει «νιώσει» το πορτοφόλι της νοικοκυράς κατ’ αρχάς στις λαϊκές αγορές και στα συνοικιακά οπωροπωλεία, ενώ σιγά-σιγά αρχίζει να γίνεται ευδιάκριτη και στον λογαριασμό των σούπερ μάρκετ που παραδοσιακά είχαν το περιθώριο να απορροφούν τις αυξήσεις.

Είναι χαρακτηριστικό ότι βάσει των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ, τον τελευταίο χρόνο καταγράφονται ανατιμήσεις της τάξης του +72,32% στο φυσικό αέριο, +20,25% στο πετρέλαιο κίνησης, +16,8% στη βενζίνη, +16,32% στα βρώσιμα έλαια, +13,21% στα αρνιά και τα κατσίκια, +8% στα νωπά λαχανικά, +6,58% στα νωπά ψάρια, +5,19% στα νωπά φρούτα, +4,39% στα φρέσκα θαλασσινά, +3,54% στα τυριά, +2,61% στο ελαιόλαδο, +1,83% στα ζυμαρικά και η λίστα συνεχίζεται.

Ο ένοχος της ακρίβειας

Ως νούμερο ένα «ένοχος» των ανατιμήσεων που παρατηρούνται στην αγορά εμφανίζεται η αύξηση των τιμών στις (εκάστοτε) πρώτες ύλες, στην ενέργεια και στις μεταφορές. Έτσι, από την πλευρά τους οι αρτοποιοί «δείχνουν» ως υπαίτιους της ακρίβειας το ράλι τιμών στο σκληρό σιτάρι αλλά και το αυξημένο κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ οι παράγοντες της αγοράς της ενέργειας επικαλούνται το ντόμινο που προκαλείται από την αντίστοιχη τιμολογιακή άνοδο που καταγράφεται στη χονδρική αγορά ολόκληρης της Ευρώπης. Στη λίστα των αιτιών ανόδου των τιμών του ηλεκτρικού σε υψηλοτέρα επίπεδα συμπληρώνεται από:

>>Την αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου, που από τα €28/μεγαβατώρας εκτοξεύθηκε στα €45.

>>Το χρηματιστήριο των ρύπων, που πρακτικά σημαίνει ότι όποιος μολύνει θα πληρώνει περισσότερα.

>>Τη μεγάλη ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια την περίοδο του παρατεταμένου καύσωνα.

Ο πονοκέφαλος του πληθωρισμού

Τα κακά μαντάτα είναι ότι η κούρσα των ανατιμήσεων δεν θα σταματήσει εδώ, καθώς οι ειδικοί προβλέπουν επιπλέον αυξήσεις-«φωτιά» στα τιμολόγια ρεύματος που δεν αποκλείεται να ξεπεράσουν και το 50%. Τα ακόμη χειρότερα; Ότι ο πληθωρισμός συνεχίζει ακάθεκτος τον παγκόσμιο καλπασμό του, φτάνοντας τον Αύγουστο να χτυπήσει ταβάνι στην Ευρωζώνη, εκτινασσόμενος στο 3% (από το 2,2% τον Ιούλιο).

Η εν λόγω επίδοση αποτελεί ιστορικό υψηλό δεκαετίας και σαφή υπέρβαση του στόχου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που είναι 2% και, παρά τον οπτιμισμό κάποιων στις Βρυξέλλες ότι οι πληθωριστικές πιέσεις είναι προσωρινές και γρήγορα αναστρέψιμες, δεν μπορεί να αγνοηθεί το γεγονός ότι τον Αύγουστο αυξήθηκε πολύ και ο δομικός πληθωρισμός, φθάνοντας το 1,6% από το 0,9%.

Σημειώνεται ότι δομικός πληθωρισμός είναι ο Γενικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή από τον υπολογισμό του οποίου εξαιρούνται οι τιμές των τροφίμων (νωπά οπωροκηπευτικά προϊόντα) και της ενέργειας (καύσιμα), επειδή τείνουν να είναι πολύ πιο ευμετάβλητες, αλλά αυτό είναι και το στοιχείο που προσδίδει στον δομικό πληθωρισμό το… ταλέντο να «προφητεύει» τη μακροπρόθεσμη τάση των τιμών.

Υπό αυτό το πρίσμα δικαιολογείται και το γεγονός ότι η ακρίβεια έφτασε να γίνει δημοσιογραφικό πρωτοσέλιδο στον ελληνικό Τύπο έπειτα από πολλά χρόνια. Μάλιστα, το θέμα «ανέβασαν» ψηλά και ΜΜΕ που εν πολλοίς απηχούν τις απόψεις του κυβερνώντος κόμματος (βλ. «Καθημερινή», το vima.gr), μεταφέροντας εμμέσως πλην σαφώς το μήνυμα στην κυβέρνηση ότι και τα λαϊκά στρώματα που στήριξαν τη Νέα Δημοκρατία θα αρχίσουν να «κλωτσάνε» όσο θα δυσκολεύεται η καθημερινότητα που σχετίζεται με το πορτοφόλι τους.