Ανατολίτικο παζάρι του Ερντογάν με Ρωσία και Ουκρανία

Στο κενό φαίνεται πως έπεσαν οι εκκλήσεις του πρέσβη της Ουκρανίας στην Τουρκία. «Ζητάμε το κλείσιμο του εναέριου χώρου, του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων. Έχουμε καταθέσει το αίτημά μας στην τουρκική πλευρά. Την ίδια στιγμή, ζητάμε την επιβολή κυρώσεων προς τη ρωσική πλευρά. Απαιτούμε, ειδικότερα, την κατάσχεση των μετοχών των ρωσικών επιχειρήσεων που βρίσκονται εδώ», δήλωσε.

«Ελπίζουμε ότι όλος ο τουρκικός λαός θα στηρίξει την Ουκρανία σε αυτό τον δίκαιο σκοπό», πρόσθεσε ο Βασίλ Μπόντναρ, προφανώς κατ’ εντολή της κυβέρνησής του. Για την ώρα, πάντως, ανεξαρτήτως του τι αισθάνεται και πώς θα αντιδράσει ο τουρκικός λαός, η αλήθεια είναι πως οι πρώτες δηλώσεις του Ερντογάν είναι μάλλον απογοητευτικές για τους Ουκρανούς.

«Λυπάμαι ειλικρινά, αλλά…»

Ο πρόεδρος της Τουρκίας, ο οποίος συγκάλεσε διευρυμένη συνεδρίαση του συμβουλίου ασφαλείας της χώρας ενώ συνομίλησε και με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, εμφανίστηκε ισορροπώντας σε δύο βάρκες. Αν και καταδίκασε την ρωσική εισβολή και τη χαρακτήρισε «βαρύ πλήγμα για την περιφερειακή ειρήνη αρμονία και σταθερότητα» – όπως είχε κάνει νωρίτερα το υπουργείο Εξωτερικών – ουσιαστικά… σφύριξε αδιάφορα απέναντι στο αίτημα του Ουκρανού πρέσβη.

Αφού δήλωσε «ειλικρινά λυπημένος» για το γεγονός ότι Μόσχα και Κίεβο βρίσκονται σε σύγκρουση, χαρακτήρισε και τις δύο χώρες «φίλες» της Τουρκίας και ζήτησε να επικρατήσει η σύνεση και ο διάλογος. Κι αυτό, σε μία στιγμή που οι πληροφορίες ανέφεραν ότι οι ρωσικές δυνάμεις είχαν αρχίσει να εισέρχονται στην πρωτεύουσα της Ουκρανίας…

Υπενθυμίζεται, άλλωστε, ότι λίγες ώρες πριν την εισβολή ο ίδιος είχε πει: «Δεν είναι δυνατό για εμάς να εγκαταλείψουμε καμία (από τις δύο χώρες). Στόχος μας είναι να κάνουμε ένα τέτοιο βήμα που, θεού θέλοντος, να το διευθετήσουμε χωρίς να εγκαταλείψουμε καμία».

Ανατολίτικο παζάρι τον 21^ο αιώνα

Η αλήθεια είναι ότι η συγκεκριμένη στάση δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη. Τουναντίον. Εξάλλου, τόσο η ιστορική εμπειρία από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο όσο και οι φιλοδοξίες του Ερντογάν να μετατρέψει την Τουρκία σε περιφερειακή υπερδύναμη με διεθνή αναγνώριση του υπαγορεύει όχι απλώς τις «ισορροπίες», αλλά και το να συντάσσεται με τους νικητές.

Είναι προφανές, λοιπόν, ότι για τον ίδιο η Ουκρανία αποτελεί την τελευταία προτεραιότητα στη συγκεκριμένη συγκυρία, ειδικά καθώς δείχνει να ηττάται. Αυτό που τον ενδιαφέρει είναι να τα έχει καλά τόσο με τη Ρωσία όσο και με το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ, καθώς ξέρει ότι τη δική τους συναίνεση πρέπει να έχει για να πετύχει όσα επιδιώκει.

Δεν χωράει αμφιβολία, μάλιστα, ότι θα θελήσει να «σφραγίσει» την όποια επιτυχία του τόσο με δεσμεύσεις όσο και με συμβολικές κινήσεις. Μια τέτοια θα μπορούσε να είναι η οργάνωση μιας «ειρηνευτικής διάσκεψης» μόλις τελειώσει ο πόλεμος – ειδικά τώρα που οι διπλωματικές πρωτοβουλίες της Ευρώπης ναυάγησαν.

Μια άλλη θα μπορούσε να αφορά στις πάγιες επιδιώξεις της Άγκυρας στο Αιγαίο, τη νοτιοανατολική Μεσόγειο και την Κύπρο.