ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΣ: «Οι ιδεοληψίες των ΣΥΡΙΖΑίων διέλυσαν τις φυλακές»

Εικόνα διάλυσης επικρατεί στις ελληνικές φυλακές. Ένας φύλακας για δεκάδες τρόφιμους και επίβλεψη μεγάλων εκτάσεων, πολιτικές παρεμβάσεις που ακυρώνουν τις προσπάθειες των διοικήσεων, αλλά και ξυλοδαρμοί κατά του προσωπικού. Αυτά περιγράφει μιλώντας σήμερα στην «Α» ο γνωστός συνδικαλιστής και υπεύθυνος Δημοσίων Σχέσεων της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδος, Αντώνης Αραβαντινός. Δεν διστάζει να κατηγορήσει την κυβέρνηση για ιδεοληψίες που έχουν οδηγήσει σε αυτή την κατάσταση, καθώς έχει περάσει το μήνυμα στους τρόφιμους πως ο μη αρεστός διώκεται!

Συνέντευξη στους Θεοδόση Παπανδρέου και Χρήστο Αγγελόπουλο

Αφορμή για τη συζήτηση με τον Αντώνη Αραβαντινό στάθηκε η επίθεση που δέχθηκε στις φυλακές Αυλώνα ο κατ’ ομολογία δολοφόνος της νεαρής φοιτήτριας στη Ρόδο. Και το ερώτημα που είχαμε είναι αν όντως οι φυλακές έχουν τον δικό τους κώδικα. Ο συνομιλητής μας όμως υπήρξε κατηγορηματικός: «Η αίσθηση του κόσμου ότι οι τρόφιμοι των φυλακών μπορούν να έχουν το δικαίωμα και ενίοτε να λειτουργούν με τους δικούς τους άγραφους νόμους είναι ένας μύθος. Δεν υπάρχει αυτό το πράγμα. Κατά καιρούς και ανάλογα την πληθυσμιακή σύνθεση της κάθε φυλακής κάποιοι αποφασίζουν να καταγράψουν τη διαφορά που έχουν με άλλους συγκρατούμενούς τους και υποτιμώντας τη δική τους παραβατικότητα, υπερτονίζουν των άλλων. Όπως έχω πει, είναι ένα αλλόκοτο κυνήγι της χαμένης αθωότητάς τους, το οποίο προσπαθούν να επιβεβαιώσουν. Ενίοτε είναι και ιδιοτελείς οι λόγοι. Παρουσιάζονται αυστηροί, τιμωροί, για να σωφρονίσουν με τη δική τους λογική τον νέο κρατούμενο που θα μπει μέσα».

Όπως μας εξήγησε, το κοινωνικό στάτους του τρόφιμου παίζει και αυτό τον ρόλο του: «Εάν αυτός ο συγκεκριμένος Αλβανός που μπήκε μέσα ήταν δυνατός, είτε οικονομικά είτε επώνυμος στην παρανομία, είτε ήταν μέλος μια μεγάλης εγκληματικής οργάνωσης, δεν θα τολμούσε κανένας να τον πειράξει. Ο δυνατός επιβάλλει αυτό που του επιτρέπει η δύναμή του και ο αδύναμος αυτό που του επιβάλλει η αδυναμία του».

Ο Αντώνης Αραβαντινός  ξεκαθαρίζει πως οι φυλακές Αυλώνα δεν είναι ανηλίκων αλλά νέων: «Ανήλικα είναι μέχρι 18 ετών. Εκεί είναι η φυλακή νέων από 19 μέχρι 25 ετών και δεν είναι καθόλου μικρές αυτές οι ηλικίες. Θα σας έλεγα ότι είναι εκεί η ηλικία που κυριαρχεί η αδρεναλίνη. Είναι μια φυλακή που είναι περισσότερο αποενοχοποιημένη από τόσο βαριά αδικήματα και ήταν λάθος η επιλογή του υπουργείου Δικαιοσύνης να πάει αυτόν τον άνθρωπο εκεί σε αυτή τη φυλακή. Πόσω μάλλον όταν είχαν προηγούμενα με τον Πακιστανό από την Πάρο που είχε φερθεί αναλόγως στη Μυρτώ, καλή της ώρα. Και τότε είχαμε τέτοια προβλήματα».

«Εγώ ανατριχιάζω στην ιδέα του πανηγυρισμού, του “καλά έκανε”, σε μία λογική αυτοδικίας», τονίζει, συμπληρώνοντας πως: «Στο υποσυνείδητό μας, στο ζωώδες που κουβαλάμε, δεν έχουμε κάνει μεγάλη επεξεργασία και βγαίνει το ένστικτο. Βλέπεις πως αυτή η πρωτόγονη μορφή απονομής δικαιοσύνης έχει πάρα πολλούς οπαδούς. Για τον όχλο μπορούσε η αυτοδικία να ήταν ο μόνος τρόπος απονομής δικαιοσύνης, αλλά –να πάρει η ευχή να πάρει– για τις σύγχρονες κοινωνίες δεν μπορεί να είναι αποδεκτές».

Υπολείπονται του ρόλου τους οι υπεύθυνοι

Ο Αντώνης Αραβαντινός υποστηρίζει πως δεν θα είχε συμβεί τίποτα αν ο νεαρός δράστης είχε οδηγηθεί σε άλλες φυλακές. Παράλληλα σοκάρει περιγράφοντας την κατάσταση εντός των σωφρονιστικών καταστημάτων: «Δεν υπάρχει φυλακή που να μην ξυλοκοπούνται οι υπάλληλοι. Ειδικά στη φυλακή Αυλώνα. Οι τρεις θεσμικοί παράγοντες (σ.σ. υπ. Δικαιοσύνης, Επιθεώρηση των φυλακών και η Γραμματεία Αντιεγκληματικής Πολιτικής) υπολείπονται του ρόλου τους. Σε αυτή τη φυλακή ανασκολόπισαν, κυνήγησαν διευθυντές και αρχιφύλακες, γιατί δεν τους ήταν αρεστοί. Δεν τους ήταν αρεστοί στις δικές τους ιδεοληψίες. Τους μετακίνησαν, οι άνθρωποι στράφηκαν στη Δικαιοσύνη, δικαιώθηκαν, γύρισαν πίσω, αλλά μετά τους κυνήγησαν ξανά. Με ποια ψυχολογία θα λειτουργήσει εκεί το στράτευμα ο όποιος επικεφαλής ή υπεύθυνος;» 

Την ημέρα που καταγράφηκε το περιστατικό υπήρχε ένας φύλακας, ο οποίος μάλιστα πρόσφατα μετατάχθηκε από Δημοτική Αστυνομία. «Είχε στην ευθύνη του 4-5 στρέμματα αλλά και του χώρου στον οποίο κρατιόταν ο νεαρός Αλβανός που ξυλοκοπήθηκε. Εκεί είναι 40 κρατούμενοι χωρίς να τους επιβλέπει κανένας. Αυτός ο υπάλληλος ήτανε στα 150-200 μέτρα μακριά και ήταν υπεύθυνος του θυρωρείου. Ήταν ημέρα επισκεπτηρίου και από εκεί περνούσαν οι κρατούμενοι να πάνε στην αίθουσα δικηγορών ή στα επισκεπτήρια με τους συγγενείς τους. Όταν πήγαινε πάνω όλα ήταν ήσυχα και όταν έφυγε έγινε το περιστατικό», εξηγεί, ενώ δεν διστάζει να κατηγορήσει ευθέως την πολιτική ηγεσία: «Και έρχονται τώρα οι ηθικοί αυτουργοί αυτής της κατάντιας ως κήνσορες και ως τιμητές να μας πουν τι, να πάρει η ευχή; Και πανηγυρίζει κιόλας το υπουργείο ότι κάνει έρευνες. Ποιος θα μας προστατεύσει από τους προστάτες;»

«Εμείς είμαστε υπεύθυνοι να υλοποιήσουμε μια πολιτική. Δεν διαμορφώνουμε την πολιτική. Γι’ αυτό σας λέω, αυτοί που είναι υπεύθυνοι να διαμορφώσουν την πολιτική, ειδικά σε αυτήν τη χρονική περίοδο, υπολείπονται του ρόλου τους», συμπληρώνει υποστηρίζοντας πως «στις περισσότερες και όπου έχουν κάνει μικρότερη παρέμβαση αυτοί οι τρεις παράγοντες η κατάσταση είναι καλύτερη. Για να καταλάβετε, πανηγύριζαν και έβγαλαν και οι κρατούμενοι ανακοίνωση ότι διώξανε τον διευθυντή και τον αρχιφύλακα της φυλακής Πάτρας. Δεν μπορείς να φανταστείς τι γίνεται στις φυλακές».

Το πρόβλημα κατά τον Αντώνη Αραβαντινό εστιάζεται σε πολιτική απόφαση. «Πας μη Έλλην βάρβαρος. Ακριβώς έτσι το σκέφτονται. ‘Οποιος δεν αποδέχεται την κατάντια τους ως προς τη λειτουργία των φυλακών είναι ανθρωποφύλακας, κάτι μεταξύ βυρσοδεψών και εκδορέων. Φασίστας. Όποιος θέλει να δουλέψει, παρουσιάζεται σαν αρχιφύλακας του Άουσβιτς. Κανένας φύλακας δεν έχει λόγο να δημιουργήσει πρόβλημα με κανέναν κρατούμενο. Η προσπάθεια γίνεται για να προστατευθούν οι αδύναμοι, γιατί αυτοί την πληρώνουν στη φυλακή. Έχετε δει ποτέ να την πληρώσει κάποιος ισχυρός; Στη προσπάθειά μας να προστατεύουμε τους αδύναμους, επιλέγουμε να λειτουργήσουμε με ένα συγκεκριμένο πλαίσιο. Και αυτό είναι αντιδημοκρατικό; Είναι απάνθρωπο; Τι είναι, ρε μπαγάσηδες, στην τελική;» διερωτάται.

Εξαιρώντας τον υπουργό Δικαιοσύνης Μιχάλη Καλογήρου, που «ούτε τη λεχωνιά που λένε δεν έβγαλε» και τον Διευθυντή Σωφρονιστικής Πολιτικής Πρ. Προκοπίου, επαναλαμβάνει πως «αυτοί που τέσσερα χρόνια κινούν τα νήματα στο υπουργείο Δικαιοσύνης είναι άνθρωποι που υπολείπονται των καθηκόντων τους. Είναι άνθρωποι οι οποίοι βγάλανε τις εμπάθειές τους κυνηγώντας ανθρώπους. Και εισήγαγαν μια άλλη ψυχολογία στον χώρο των συναδέλφων. Είναι άνθρωποι που όταν χάσουν την εξουσία δεν θα τους λέει κανένας καλημέρα».

«Καθίστε ήσυχα τώρα και βλέπουμε»

Η αγανάκτηση του Αντώνη Αραβαντινού για την κατάσταση που επικρατεί είναι εμφανής: «Έχουμε αρχίσει να μετράμε νεκρούς, να μετράμε ανάπηρους φύλακες. Και δεν τους νοιάζει τίποτα. Συγκρούστηκαν με τον χώρο με τη συνδικαλιστική μας έκφραση, μας είπανε παράκεντρα, μας πέταξαν βορά σε διάφορα άλλα επί της ουσίας παράκεντρα. Έχουν φτάσει σε σημείο να εγκαινιάζουν προϋπάρχοντες χώρους ως δήθεν παιδικό επισκεπτήριο. Λες και τόσα χρόνια δεν κάνανε τα παιδιά επισκεπτήριο με τους γονείς τους. Επειδή βάψανε λίγο τον τοίχο, ζητούν να τους πιστωθούν πράγματα δυσανάλογα».

Στο ερώτημα ποιος είναι ο στόχος της πολιτικής ηγεσίας, ο Αντ. Αραβαντινός δεν μασάει τα λόγια του: «Εγώ πιστεύω είναι στρατηγική, επιλογή για συμμαχίες που μπορούν στην πορεία να τους φανούν με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο χρήσιμες». Και εξηγεί: «Η συμμαχία μπορεί να είναι σε άλλα επίπεδα. Καθίστε ήσυχα τώρα, δεν μας νοιάζει τι θα κάνετε αύριο-μεθαύριο, εμείς είμαστε μαζί σας. Δεν είμαστε ανθρωποφύλακες, με τους δεσμοφύλακες. Όποιον διευθυντή μας υποδείξετε να τι τον κάνουμε εμείς. Ό,τι κάνανε στη Πάτρα. Ό,τι κάνανε στη μια και στην άλλη φυλακή. Ό,τι κάνανε με τον αρχιφύλακα της Πάτρας. Ό,τι κάνανε με τη διευθύντρια του Αυλώνα. Τον αρχιφύλακα του Αυλώνα…»

Παράλληλα εκφράζει την ανησυχία πως με αυτή την τακτική οι φυλακές θα γίνουν… προορισμός! «Δεν ξέρω πόσο αντικοινωνικό είναι τελικά αυτό το πράγμα, όταν ταυτίζεις τη φυλακή με την κοινωνία. Θα έχουμε αποδράσεις από την κοινωνία προς τη φυλακή. Γιατί στη φυλακή δεν πάει κανένας στα σκουπίδια για να φάει. Τρία γεύματα θα τα φάει όπως και να έχει», μας λέει.

Η αυτοδικία δεν είναι απάντηση

«Η ίδια η κοινωνία, οι 8 στους 10 για να μην πω 9 στους 10, πανηγύριζε για τη συμπεριφορά που επιφύλαξαν οι κρατούμενοι στον συγκρατούμενό τους. Για φανταστείτε το. Οι κρατούμενοι περιμένανε το μετάλλιο της τιμής. Τόσο ανεύθυνα, τόσο πρόστυχα. Τόσο ελεεινά. Εάν οι μαύροι είναι εχθροί μας, όποιος λευκός σκοτώσει έναν μαύρο είναι έντιμος. Αυτό είναι το μήνυμα; Έτσι όπως το έχουν μεταφράσει, μάλλον. Καλός είναι αυτός που θα μας πουν οι καλοί ότι είναι καλός, και κακός θα μας πουν αυτοί που είναι κακοί ότι είναι κακός, έλεγε ο Κομφούκιος, αλλά είναι πολύ ανατολική η σκέψη για να την πιάσει η δυτική κατρακύλα», ξεκαθαρίζει αναφερόμενος στο περιστατικό. Και θυμίζει την περίπτωση του Δράκου του Σέιχ Σου. «Εκτελέστηκε ο Αριστείδης Παγκρατίδης για να δουν μετά από χρόνια ότι εν τέλει δεν ήταν εκείνος ο δράστης. Θα κάνουμε τη φυλακή πυξίδα της κοινωνίας; Οι άνθρωποι που έχασαν τον Βορρά τους (σ.σ. τον προσανατολισμό τους) ως μέλη της κοινωνίας έρχονται να μας δείξουν τώρα ποιος είναι ο Βοράς της κοινωνίας; Είναι τραγικά πράγματα».

Ο σωφρονισμός δεν επιβάλλεται

Αναλαμβάνοντας τις ευθύνες που αναλογούν και στους εργαζόμενους, ο Αντώνης Αραβαντινός επιμένει στην έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού. «Εγώ δεν λέω πως για ό,τι γίνεται στη φυλακή φταίει ο παππάς της ενορίας ή ο μπακάλης της γειτονιάς μας. Προφανώς και έχουμε ευθύνη εμείς οι εργαζόμενοι, αλλά στον βαθμό που μας αναλογεί. Δεν φταίμε που ο κόσμος είναι χάλια. Και δεν μας βοηθά κανένας, είμαστε εγκαταλειμμένοι. Δεν υπάρχει στρατηγικός σχεδιασμός. Δεν ξέρουν τι χώρο διοικούν. Ποιες είναι οι προτεραιότητες. Ποιος είναι ο στόχος».

Λίγο πριν κλείσουμε τη συζήτησή μας, ανοίγει και ένα θέμα για το μέλλον: πόσο ρεαλιστική είναι η άποψη περί σωφρονισμού; «Ο σωφρονισμός μέσα από μια διαδικασία επιβολής δεν μπορεί να υπάρχει. Σωφρονισμός είναι μία βιωματική και προσωπική επιλογή του καθενός. Και εγώ θέλω να κόψουνε όλοι οι τοξικομανείς τα ναρκωτικά, μα άμα δεν το θέλει ο ίδιος μπορεί μόνο με την ευχή τη δικιά μου να τα κόψει; Για ποιο σωφρονισμό μιλάμε. Όταν αυτοί οι άνθρωποι δεν μπόρεσαν να κρατηθούν στους κόλπους της κοινωνίας με πολύ καλύτερες συνθήκες. Μέσα από τον ψυχαναγκασμό και την επιβολή να βρουν τον δρόμο τους;» διερωτάται, ενώ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: «Εάν η φυλακή είναι τόσο κοντά με την κοινωνία, θα χάσει αυτόν τον αποκρουστικό ρόλο που είχε. Θα επιζητούμε στη φυλακή καμιά πιο ιδεώδη διαδικασία. Ο σωφρονισμός είναι επιλογή. Κανένας δεν μπορεί να σωφρονίσει κανέναν. Η λοβοτομή, παρά το ότι πήρε Νόμπελ τότε ο Μάνης, αποδείχθηκε απάτη. Άρα ο σωφρονισμός μόνο επειδή το θέλει κάποιος μπορεί να γίνει».

Και καταθέτει τη δική του πρόταση: «Τι χρωστάει η πολιτεία; Να καλύπτει κάποιες ανάγκες του πολίτη, να έχει δουλειά, να έχει να φάει. Να μην είναι άδικη η ίδια. Να μην είναι τιμωρητική η ίδια. Να προστατεύει τον αδύναμο. Και να μην τον παρουσιάζει βορά στον οποιοδήποτε ισχυρό».

Αναφερόμενος τέλος στην ηθική των φυλακών, την παρομοιάζει με μια αντεστραμμένη πυραμίδα: «Όσο λιγότερα έχεις κάνει, τόσο πιο ασήμαντος είσαι μέσα στη κοινωνία της φυλακής. Η βάση της πυραμίδας γίνεται κορυφή εκεί».

 

Διαβάστε επίσης

Χρησιμοποιούμε cookies για λόγους στατιστικών & επισκεψιμότητας Συμφωνώ Περισσότερα