Από θέαμα να φάνε και οι κότες…

Μία και μόνο φράση αρκεί για να συνοψίσει κανείς τις… πυρετώδεις προετοιμασίες του πρωθυπουργού ενόψει της διήμερης παρουσίας του (10-11 Σεπτεμβρίου) στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης: «Μπορεί να μην έχουμε άρτο να σας δώσουμε, αλλά θα σας χορτάσουμε θεάματα».

Του Πέτρου Κωνσταντίνου

Κορυφαίοι υπουργοί, στενοί συνεργάτες, ακόμη και ο Νίκος Καρανίκας (σύμβουλος στρατηγικού σχεδιασμού γαρ) επιστρατεύθηκαν από τον Αλέξη Τσίπρα προκειμένου να σχεδιάσουν όλοι μαζί το φετινό του αφήγημα –το πρώτο ως πρωθυπουργού– στην 81η ΔΕΘ. Ένας θεσμός που εδώ και δεκαετίες αποτελούσε μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για τους πολιτικούς αρχηγούς να ανακοινώνουν, ή να εξαγγείλουν μέτρα οικονομικού περιεχομένου, ή να κάνουν πολιτικές παρεμβάσεις, αλλά που φέτος αποτελεί σπαζοκεφαλιά για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Οι εποχές των ανέξοδων υποσχέσεων (βλ. πρόγραμμα Θεσσαλονίκης) –ή της αυταπάτης όπως ο ίδιος ο κ. Τσίπρας ομολόγησε– έχουν περάσει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας ή τουλάχιστον αυτό επιθυμεί το Μέγαρο Μαξίμου.

Γι’ αυτό και επειδή φέτος δεν υπάρχει «άρτος» (13η σύνταξη, κατάργηση ΕΝΦΙΑ, αύξηση κατώτατου μισθού, προσλήψεις, αφορολόγητο 12.000 ευρώ, κατάργηση ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης κ.ά.) ο Αλέξης Τσίπρας προσανατολίζεται στο να προσφέρει «θέαμα» (τηλεοπτικές άδειες, μάχη με τη διαπλοκή, Σύνοδος των κρατών του ευρωπαϊκού νότου, απλή αναλογική, αναθεώρηση Συντάγματος κ.ά.) στους παραγωγικούς φορείς και σε όσους –εκλεκτούς και επιλεγμένους αυστηρά– παρακολουθήσουν την ομιλία του και πολύ περισσότερο στους απλούς πολίτες που θα τον παρακολουθήσουν μέσω της ΕΡΤ. Έτσι δεν είναι λίγοι αυτοί που επισημαίνουν με νόημα ότι «το παραμύθι του Μαξίμου ενόψει ΔΕΘ είναι έτοιμο και απλά μέχρι τα εγκαίνια στις 10 Σεπτεμβρίου θα ποτίζουν τον δράκο».

«Δίκαιη ανάπτυξη»
Μετά από πολύωρες συσκέψεις και προτάσεις που έπεσαν στο τραπέζι, το επικοινωνιακό επιτελείο του πρωθυπουργού αποφάσισε ότι το κεντρικό σύνθημα της παρουσίας του στην 81η ΔΕΘ θα είναι αυτό της «δίκαιης ανάπτυξης». Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Αλέξης Τσίπρας θα επιχειρήσει να πείσει –επικαλούμενος ακόμη και ξένα δημοσιεύματα– ότι η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας είναι μπροστά, ότι υπάρχει σχέδιο-οδικός χάρτης για την εποχή μετά το μνημόνιο με ορίζοντα το 2021 (επέτειος 200 ετών από την ελληνική επανάσταση). Μία από τις φράσεις που αναμένεται να ακουστεί από τα χείλη του είναι ότι «δεν αρκεί απλά να μεγαλώσει η πίτα, αλλά αυτή να μοιράζεται καλύτερα», στοχεύοντας στο να καταδείξει ότι αυτή η κυβέρνηση ενδιαφέρεται περισσότερο για τα λαϊκά στρώματα (ο περίφημος «ταξικός πόλεμος» που έχουμε ξεχάσει τους τελευταίους μήνες). Παράλληλα, θα μιλήσει για το αναπτυξιακό σχέδιο (με την Ελλάδα να έχει επιστρέψει στην ύφεση), για την προσπάθεια προσέλκυσης επενδύσεων (την ώρα που οι παλινωδίες με το Ελληνικό συνεχίζονται και αυτές με τον ΟΛΠ δεν έχουν ξεχαστεί), για την αύξηση των δημοσίων εσόδων (με τη φοροδοτική ικανότητα των περισσότερων να έχει εξαντληθεί), καθώς και για τα επόμενα νομοσχέδια –με κοινωνικό πρόσημο– που θα έρθουν στη Βουλή.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι συσκέψεις το Μέγαρο Μαξίμου θα συνεχιστούν έως και λίγες ώρες πριν την άνοδο στη Θεσσαλονίκη, ενώ κάθε υπουργός θα προχωρήσει στον απολογισμό του έργου του. Αυτός θα αποσταλεί άμεσα στο Μέγαρο Μαξίμου, προκειμένου να διαμορφωθεί η τελική εικόνα της κεντρικής ομιλίας του Αλέξη Τσίπρα. Το σίγουρο είναι πως τόσο ο πρωθυπουργός όσο και οι στενοί συνεργάτες του αναζητούν κάποια μέτρα που θα λειτουργήσουν ανακουφιστικά για την κοινωνία και τα οποία θα ήθελε να ανακοινώσει στο Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο ως αντιστάθμισμα στο κόψιμο του ΕΚΑΣ και στη φορολογική επιδρομή. Βέβαια, αποτελεί κοινή παραδοχή ότι περιθώρια για σοβαρές παροχές δεν υπάρχουν, πολλώ δε μάλλον με τον πέλεκυ της δεύτερης αξιολόγησης από τους «θεσμούς» να κρέμεται πάνω από τα κεφάλια μας.

Ένα ακόμη… χαρτί που θα τραβήξει ο πρωθυπουργός είναι αυτό των γερμανικών αποζημιώσεων και του κατοχικού δανείου, ένα θέμα που εντέχνως επανέφερε στην επικαιρότητα και εκτιμά ότι μπορεί να εκμεταλλευτεί πολιτικά. Φυσικά λησμονεί την επίσημη απάντηση της Καγκελαρίας ότι «αυτό το θέμα έχει λήξει εδώ και πολλές δεκαετίες».

Ο Αλέξης Τσίπρας αναμένεται να κάνει εκτενή αναφορά και στη δεύτερη αξιολόγηση του τρίτου μνημονίου που αυτός και ο κυβερνητικός του εταίρος, ο Πάνος Καμμένος, υπέγραψαν. Φυσικά θα στείλει μήνυμα αισιοδοξίας, υποστηρίζοντας ότι «στο εξής και χάρη στη σκληρή διαπραγμάτευση που γίνεται κάθε αξιολόγηση θα είναι όλο και πιο εύκολη», καθώς και ότι τα χρονοδιαγράμματα θα τηρηθούν απαρέγκλιτα προκειμένου στα κρατικά ταμεία να μπουν τα «ζεστά» 2,7 δισ. ευρώ της υποδόσης. Θα έχει πάντως ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δούμε εάν τα λόγια του πρωθυπουργού μπορούν να γίνουν πράξη, με τόσα ανοιχτά μέτωπα: εργασιακά, «κόκκινα» δάνεια, κόφτης δαπανών κ.ά.. Αξίζει να σημειώσουμε πως σκοπεύει ακόμη να μιλήσει για δυνατότητα επιστροφής της Ελλάδας στις αγορές από τα τέλη του 2017, προκειμένου να καταδείξει ότι η πορεία της οικονομίας είναι διαρκώς βελτιούμενη, κάτι που δεν ασπάζονται ούτε οι αριθμοί, ούτε πολύ περισσότερο οι πολίτες.

«Οι διαπλεκόμενοι»
Τις επόμενες ημέρες στην πολιτική ζωή του τόπου θα κυριαρχεί το… σκληρό ροκ, με τους τόνους της αντιπαράθεσης να ανεβαίνουν από την πλευρά της κυβέρνησης, με αποκορύφωμα την ομιλία και τη συνέντευξη Τύπου του πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη. Ο Αλέξης Τσίπρας για μία ακόμη φορά θα ξιφουλκήσει έναντι των «οργανωμένων συμφερόντων», εξαπολύοντας μύδρους εναντίον της αξιωματικής αντιπολίτευσης και του Ποταμιού, καταγγέλλοντας Κυριάκο Μητσοτάκη και Σταύρο Θεοδωράκη ως «υπηρέτες της διαπλοκής». Στο στόχαστρό του θα βρεθούν επίσης οι ιδιοκτήτες τηλεοπτικών σταθμών (βλ. Γιάννης Αλαφούζος) και εκδοτικών συγκροτημάτων (βλ. Σταύρος Ψυχάρης) που ασκούν σκληρή κριτική στην κυβέρνηση και προσωπικά στον ίδιο. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στο ζήτημα των τηλεοπτικών αδειών, με την εντολή στον Νίκο Παππά να είναι ξεκάθαρο πως μέχρι τις 10 Σεπτεμβρίου θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η διαγωνιστική διαδικασία, για να μπορέσει ο πρωθυπουργός να επικαλεστεί ότι «μπαίνει τάξη στην ασυδοσία».

Παράλληλα, θα επιχειρήσει να ξαναφέρει στο προσκήνιο το περίφημο «ηθικό πλεονέκτημα» της Αριστεράς, μία ξαναζεσταμένη συνταγή που κανέναν πλέον δεν πείθει, καθώς σε πλείστες περιπτώσεις έχει αναδυθεί στην ατμόσφαιρα… οσμή διαφθοράς με πιο πρόσφατο παράδειγμα την εμπλοκή κομματικού στελέχους του ΣΥΡΙΖΑ σε πρόγραμμα σίτισης προσφύγων ύψους 750.000 ευρώ.

«Συμμαχία του νότου»
Στο πρωθυπουργικό επιτελείο θεωρούν, τέλος, ιδιαίτερης σημασίας τη Σύνοδο των ευρωπαϊκών χωρών της Μεσογείου που θα πραγματοποιηθεί στις 9 Σεπτεμβρίου – μία ημέρα πριν ανεβεί στη Θεσσαλονίκη ο πρωθυπουργός. Επιδίωξη του κ. Τσίπρα είναι να εκμεταλλευτεί επικοινωνιακά την παρουσία τόσων ηγετών (Γαλλίας, Ιταλίας, Ισπανίας, Πορτογαλίας, Μάλτας και Κύπρου) στην Αθήνα, μιλώντας για συμμαχία του Νότου απέναντι στη λιτότητα και στους εκφραστές των πλέον νεοφιλελεύθερων θέσεων. Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε εάν ο πρωθυπουργός εξασφαλίσει τη στήριξή τους στην προσπάθεια που θα κάνει για μία γενναία ρύθμιση χρέους. Το Μέγαρο Μαξίμου λέει ότι λαμβάνει αισιόδοξα μηνύματα και ότι η απήχηση του Αλέξη Τσίπρα εκτός συνόρων μεγαλώνει συνεχώς και ότι αναδεικνύεται σε κεντρικό «παίκτη» εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε κάθε περίπτωση όμως πρόκειται για κάτι πολύ φιλόδοξο και με μεγάλο βαθμό δυσκολίας. Σύμμαχος σε αυτή την επιδίωξη είναι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζακ Λιου, όχι όμως και η Γερμανία (γενικότερα ο ευρωπαϊκός βορράς) που θέλει η όποια συζήτηση να ξεκινήσει μέσα στο 2017.

Το ερώτημα που εύλογα γεννάται, πάντως, είναι εάν τα όσα θα πει ο Αλέξης Τσίπρας μπορούν να ανατρέψουν το βαρύ κοινωνικό κλίμα που έχει διαμορφωθεί. Οι πολίτες, όσο κι αν τα στελέχη της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζουν ότι μεσολάβησαν εκλογές που άλλαξαν την ατζέντα, δεν έχουν ξεχάσει τα όσα έλεγε το 2014 (πρόγραμμα Θεσσαλονίκης) και το 2015 (παράλληλο πρόγραμμα) ο σημερινός πρωθυπουργός. Με απλά λόγια, με την «Α» να ξορκίζει κάθε ίχνος λαϊκισμού, η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών ενδιαφέρεται πολύ περισσότερο για τον «φουσκωμένο» ΕΝΦΙΑ ή την πετσοκομμένη σύνταξη και πολύ λιγότερο για τις τηλεοπτικές άδειες. Όπως αναφέραμε και στην αρχή του κειμένου, όμως, οι εποχές δεν προσφέρονται για «άρτο» παρά μόνο για «θεάματα».