«Σχέδιο Χ»: Από την πολιτική επιστράτευση, στο νέο νόμισμα

Το περίγραμμα του «Σχεδίου Χ», όπως έχει επικρατήσει να αποκαλείται το σχέδιο Βαρουφάκη για επιστροφή της Ελλάδας σε εθνικό νόμισμα, παρουσιάζει στο βιβλίο του με τίτλο «Καλώς όρισες στη μαρτυρική αρένα», ο Τζέιμς Γκάλμπρεϊθ.

Συντονιστής της άτυπης ομάδας που είχε συστήσει ο τότε υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας, ο Αμερικανός καθηγητής στο βιβλίο του περιγράφει τον τρόπο λειτουργίας του «πολεμικού συμβουλίου» που είχε συγκροτηθεί με εντολή του Γιάνη υποστηρίζοντας ότι συνεδρίαζε υπό συνθήκες άκρας μυστικότητας –που περιελάμβανε ασφαλείς επικοινωνίες, ακόμη και τοποθέτηση κινητών τηλεφώνων σε ψυγεία ξενοδοχείων-. Ο κ. Γκάλμπρεϊθ υποστηρίζει μάλιστα ότι αυτοί που κλήθηκαν να αναπτύξουν το σχέδιο, μεγαλοποιούσαν τις δυσκολίες και παρέβλεπαν «κάποιες ευοίωνες προοπτικές», προκειμένου η Ελλάδα να είναι έτοιμη για κάθε σενάριο.

Όπως αποκαλύπτει –αν και λίγο πολύ αυτά έχουν διαρρεύσει στον Τύπο- ο Αμερικανός καθηγητής, η χώρα θα κηρύσσονταν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Κατά το διάστημα αυτό, η Τράπεζα της Ελλάδος θα έπρεπε να εθνικοποιηθεί είτε μέσω προεδρικού διατάγματος, είτε μέσω Γενικής Συνέλευσης. Για την εισαγωγή νέου νομίσματος, όμως, θα έπρεπε να τροποποιηθεί και το καταστατικό της ΤτΕ. Με βάση το σενάριο του «Σχεδίου Χ», για την αποτροπή συμψηφισμού των καταθέσεων με τον ELA, οι τράπεζες θα εθνικοποιούνταν αμέσως, θα ανακεφαλαιοποιούνταν σε «νέα δραχμή» και θα έμεναν κλειστές για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα, μέχρι τη μετατροπή του νομίσματος. Για την κάλυψη μισθών και συντάξεων θα έπρεπε να εκτυπωθούν άμεσα υποσχετικές.

Σύμφωνα με το πόνημα του Τζέιμς Γκάλμπρεϊθ, Κατά τη διαδικασία μετάβασης στο νέο νόμισμα, υπεύθυνοι για τη δημόσια τάξη, την ασφάλεια και τις προμήθειες θα ήταν οι υπουργοί Άμυνας και Εσωτερικών. «Θα ήταν αναγκαίο να υπάρξει έλεγχος και εξοικονόμηση στις προμήθειες καυσίμων», γράφει ο ίδιος, ενώ «οι υπάλληλοι που στελεχώνουν σημαντικούς δημόσιους οργανισμούς (σχολεία, νοσοκομεία, αστυνομία), θα έπρεπε να επιστρατευθούν. Κατόπιν θα έπρεπε να ακολουθήσει διάγγελμα του πρωθυπουργού που θα ανακοίνωνε τη μετάβαση στο νέο νόμισμα και εντολή για εκτύπωση νέων χαρτονομισμάτων».

Ο καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Τέξας δεν κρύβει την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι το «Σχέδιο Χ» δεν εφαρμόστηκε. «Πραγματοποιήθηκε μια συνάντηση υψηλού επιπέδου για το ζήτημα, ο πρωθυπουργός δεν ζήτησε ενημέρωση από μας και η εργασία επί του θέματος τερματίστηκε με την υποβολή ενός εκτενούς υπομνήματος στις αρχές Μαΐου», σημειώνει χαρακτηριστικά.

Τέλος, στο αφιερωμένο στον Γιάνη Βαρουφάκη και τη Δανάη Στράτου βιβλίο του, ο κ. Γκάλμπρεϊθ περιγράφει τον πρώην υπουργό Οικονομικών ως μια «πρωτεϊκή φωνή που μιλούσε με μοναδική δύναμη και σαφήνεια γι’ αυτά που συνέβαιναν στην πατρίδα του».