Αποκαλυπτικά στοιχεία από τη μελέτη της μονάδας meteo για δραματική αύξηση της θερμοκρασίας στην Ελλάδα
Η νέα μελέτη του της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών έχει καταγράψει, ότι η μέση θερμοκρασία στη χώρα μας έχει αυξηθεί κατά περίπου 1,5 βαθμό Κελσίου, τα τελευταία 30 χρόνια
Τον Σεπτέμβριο του 2024, επιστήμονες της μονάδας meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών δημοσίευσαν στο διεθνές περιοδικό Atmosphere εργασία με θέμα τη μελέτη των τάσεων βασικών κλιματικών παραμέτρων στην Ελλάδα την περίοδο 1991-2020. Η μελέτη αφορούσε στις τάσεις μεταβολής της θερμοκρασίας, της βροχόπτωσης, και της θερμοκρασίας θάλασσας την τελευταία τριακονταετία. Τα δεδομένα που αναλύθηκαν προέρχονται από την ευρωπαϊκή υπηρεσία Copernicus.
Όσον αναφορά τη θερμοκρασία, παρουσιάζει την τάση μεταβολής της μέσης ημερήσιας θερμοκρασίας την τριακονταετία 1991-2020 για όλες τις πρωτεύουσες των περιφερειακών ενοτήτων της χώρας. Όπως διακρίνεται στην Εικόνα 1, στο σύνολο του Ελλαδικού χώρου η τάση αυτή είναι αυξητική. Κατά μέσο όρο και για το σύνολο της ελληνικής επικράτειας, η τάση αύξησης είναι περίπου 0.05 °C ανά έτος, το οποίο σημαίνει ότι η μέση θερμοκρασία στη χώρα έχει αυξηθεί περίπου 1.5 °C κατά τα τελευταία 30 έτη.
Η αύξηση αυτή ωστόσο παρουσιάζει γεωγραφικές διαφοροποιήσεις.
Σε πολλές περιοχές κυρίως της βόρειας Ελλάδας, οι οποίες είναι απομακρυσμένες από τη θάλασσα, η τάση αύξησης φτάνει περίπου τους 0,07 °C ανά έτος και αυτό σύμφωνα με τους επιστήμονες σημαίνει ότι η μέση θερμοκρασία στις περιοχές αυτές έχει αυξηθεί πάνω από 2 °C μέσα στα τελευταία 30 έτη. Αντιθέτως, σε περιοχές της νότιας Ελλάδας και κυρίως στην Κρήτη, η τάση αύξησης είναι αρκετά μικρότερη.
«Μια μικρή έκπληξη ο ρυθμός αύξησης της θερμοκρασίας στη βόρεια Ελλάδα»
Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, δρ. Κώστας Λαγουβάρδος, χαρακτηρίζει «μια μικρή έκπληξη» τα ευρήματα της έρευνας για τον ρυθμό αύξησης της θερμοκρασίας στη βόρεια Ελλάδα.
«Βέβαια, το είχαμε υποπτευθεί από μετρήσεις που κάναμε τα τελευταία χρόνια με το πολύ πυκνό δίκτυο σταθμών μας και μας είχε κάνει εντύπωση ότι τα δεδομένα έβγαιναν πολύ πάνω από τα κανονικά για τη βόρεια Ελλάδα», εξηγεί και σπεύδει να διευκρινίσει:
«Δεν είναι πιο ζεστή η βόρεια Ελλάδα από τη νότια Ελλάδα. Όμως, έχει γρηγορότερο ρυθμό αύξησης της θερμοκρασίας σε αυτή την 30ετία».
Η σύγκριση με την Ευρώπη
Την ίδια χρονική περίοδο 1991-2020, η μέση θερμοκρασία έχει αυξηθεί λιγότερο στον πλανήτη, αλλά και στην Ευρώπη: κατά περίπου 0,6-0,8 °C παγκοσμίως, ενώ στην Ευρώπη κατά 1,2 °C.
«Όλη η Ευρώπη θερμαίνεται, αλλά με διαφορετικό ρυθμό. Η περιοχή των Βαλκανίων και της νοτιοανατολικής Ευρώπης θερμαίνονται περισσότερο», παρατηρεί ο κ. Λαγουβάρδος. Όπως προσθέτει, τα δεδομένα της έρευνας «δείχνουν ότι η χώρα μας μαζί με άλλες χώρες των Βαλκανίων και της νοτιοανατολικής Ευρώπης είναι hotspot της κλιματικής αλλαγής».
Οι πιο ζεστές ελληνικές θάλασσες
Κατά την έρευνα διαπιστώθηκε, επιπλέον, αρκετά σημαντική μείωση του αριθμού των ημερών παγετού σε ολόκληρη τη χώρα, με μεγαλύτερη μείωση των ημερών παγετού στη βορειοδυτική ηπειρωτική Ελλάδα, αλλά και αύξηση της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας κατά 1,5 °C , με μέγιστη αυξητική τάση στο βόρειο Αιγαίο, στο Ιόνιο και γύρω από την Κρήτη.
Τι γίνεται με τις βροχές και τις πλημμύρες
Σχετικά με το ετήσιο ύψος βροχής, εντοπίστηκε σταθεροποίηση των βροχοπτώσεων κατά την τελευταία 30ετία, όπως και σταθεροποίηση των περιόδων ξηρασίας. Ωστόσο, παρατηρήθηκε αύξηση του αριθμού των ημερών με έντονη βροχόπτωση, που υπολογίζεται σε 9-10 ημέρες στην περίοδο των 30 ετών και όπως σημειώνουν οι συγγραφείς της μελέτης «η αυξητική τάση σχετίζεται με συχνότερα πλημμυρικά γεγονότα». Πάντως, σε περιορισμένες περιοχές υπήρξε τάση μείωσης των βροχοπτώσεων και των ημερών με έντονες βροχοπτώσεις, κυρίως στην κεντρική Θεσσαλία, την ανατολική Πελοπόννησο και σε περιοχές της Κρήτης.