ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ: Στα Τάρταρα οι «Ελβετοί» δανειολήπτες, Στα πάνω τους οι τράπεζες

Τον ασκό του Αιόλου αναμένεται να ανοίξει η απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου για τους περίπου 56.000 δανειολήπτες που είχαν λάβει δάνεια σε ελβετικό φράγκο και, λόγω της ανατίμησης του νομίσματος, είδαν το αρχικό τους κεφάλαιο να αυξάνεται, παρά το γεγονός ότι πλήρωναν κανονικά τις δόσεις τους.

Της Πωλίνας Βασιλοπούλου

Σύμφωνα με πληροφορίες, η απόφαση της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, που ελήφθη κεκλεισμένων των θυρών την Πέμπτη 14 Μαρτίου και κρατείται κρυφή, είναι αρνητική για τους χιλιάδες οικογενειάρχες και επιχειρηματίες, που αγωνιούν για τις καταστρεπτικές συνέπειες στην τσέπη τους λόγω της ισοτιμίας μεταξύ ευρώ και ελβετικού φράγκου.

Η απόφαση της Ολομέλειας του Α.Π., που προς το παρόν δεν ανακοινώνεται, αναμένεται να προκαλέσει… σεισμό όταν γνωστοποιηθεί, καθώς μια τέτοια εξέλιξη σε προεκλογική περίοδο θεωρείται «σφαλιάρα» από τη Δικαιοσύνη προς την κυβέρνηση, που θα δει να πλήττονται από το πουθενά νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, που ο αντιεισαγγελέας ΑΠ Γιάννης Αγγελής –μέχρι πρότινος «αγαπημένο παιδί» της εισαγγελέως ΑΠ Ξένης Δημητρίου– είχε πρώτος ταχθεί υπέρ των δανειοληπτών, καθώς είχε προτείνει στην Ολομέλεια του Ανωτάτου Πολιτικού Δικαστηρίου να δικαιωθεί δανειολήπτρια που είχε δανειστεί σε ελβετικό φράγκο.

Ούτε είναι τυχαίο που και ο αρεοπαγίτης Γεώργιος Αποστολάκης, που είχε οριστεί εισηγητής προς την Ολομέλεια του ΑΠ, στην υπόθεση των δανείων σε ελβετικό φράγκο, είχε ταχθεί υπέρ των δανειοληπτών, καθώς είχε κρίνει εσφαλμένη την απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, που απέρριψε την αγωγή της δανειολήπτριας ως μη νόμιμη.

Η… ρουκέτα από την ολομέλεια Α.Π.

Ο πρόεδρος του ΑΠ Βασίλης Πέππας, 6 αντιπρόεδροι ΑΠ και 46 αρεοπαγίτες, δηλαδή η Ολομέλεια του ΑΠ σε πλήρη σύνθεση, συνεδρίασαν κεκλεισμένων των θυρών, για το θέμα της ισοτιμίας των δανείων σε ελβετικό φράγκο, που αποτελούσε αγκάθι για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, αλλά και τεράστιο πρόβλημα για τις τράπεζες, οι οποίες επικαλούντο οικονομικές απώλειες, σε περίπτωση, που γινόταν δεκτό το αίτημα των δανειοληπτών.

Η απόφαση της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, παρά το ότι έχει ληφθεί εδώ και 8 ημέρες, δεν έχει ανακοινωθεί επίσημα, αλλά θα γνωστοποιηθεί αφού δημοσιευτεί και καθαρογραφεί.

Σύμφωνα, ωστόσο, με αποκλειστικές μας πληροφορίες, οι ανώτατοι δικαστές με συντριπτική πλειοψηφία είπαν «ΟΧΙ» στο αίτημα των δανειοληπτών, δικαιώνοντας ουσιαστικά τις τράπεζες, που επικαλούντο ότι «εφόσον το δάνειο αφορούσε παροχή σε αλλοδαπό νόμισμα (ελβετικά φράγκα), ο δανειολήπτης υποχρεούνταν, σύμφωνα με το άρθρο 806 ΑΚ, να αποδώσει πάλι (μόνο) φράγκα», αφού κατά τη διάταξη του νόμου αυτού «υποχρεούται να αποδώσει άλλα πράγματα της ίδιας ποσότητας και ποιότητας».

Κατά τις ίδιες πηγές, από τους 53 ανώτατους δικαστές της Ολομέλειας ΑΠ, μόνον οι 8 τάχθηκαν υπέρ των δανειοληπτών κα ψήφισαν ΝΑΙ στο αίτημά τους, κρίνοντας ότι πρέπει «να αναγνωρισθεί, ως μόνη ισχύουσα ρήτρα μετατροπής σε ευρώ του οφειλομένου στο ξένο νόμισμα ποσού, η συναλλαγματική ισοτιμία των δύο νομισμάτων, που ίσχυε κατά τον χρόνο εκταμιεύσεως του δανεισθέντος ποσού».

Οι δικαστές της πλειοψηφίας έκριναν ότι «εφόσον μέχρι τώρα οι δανειολήπτες αποπλήρωναν σε ελβετικό φράγκο τα δάνειά τους, πρέπει να συνεχίσουν να αποπληρώνουν στο ίδιο νόμισμα».

Οι αρχικές ετυμηγορίες Αγγελή και Αποστολάκη

Ο αντιεισαγγελέας ΑΠ Γιάννης Αγγελής ήταν εκείνος που τάχθηκε πρώτος υπέρ των δανειοληπτών, καθώς είχε προτείνει στην Ολομέλεια του Ανωτάτου Πολιτικού Δικαστηρίου να δικαιωθεί δανειολήπτρια η οποία έχει πάρει δάνειο σε ελβετικό φράγκο.

Η δανειολήπτρια Ξ.Α. από τη Θεσσαλονίκη, η οποία έλαβε το 2007 δάνειο ύψους 243.225 ελβετικών φράγκων (€150.000) κατόπιν προτροπής, όπως υποστηρίζει, των υπαλλήλων της τράπεζας λόγω του χαμηλού επιτοκίου, και το 2015 μετά τις αλλαγές στην ισοτιμία μεταξύ ευρώ και φράγκου βρέθηκε να οφείλει €239.041. Ο κ. Αγγελής εισηγήθηκε να γίνει δεκτή αίτηση αναίρεσης κατά αποφάσεως του Εφετείου Θεσσαλονίκης που ήταν σε βάρος της δανειολήπτριας.

Η δανειολήπτρια ζητούσε, μεταξύ των άλλων, από τον Άρειο Πάγο να κριθεί άκυρος ως καταχρηστικός ο όρος της δανειακής συμβάσεως σε ξένο νόμισμα (ελβετικό φράγκο), με ρήτρα αποπληρωμής είτε στο ξένο νόμισμα είτε σε ευρώ, με βάση την ισοτιμία αυτού προς το ξένο νόμισμα κατά τον χρόνο πληρωμής.

Ο κ. Αγγελής επικαλέστηκε την πρόσφατη απόφαση του Δικαστηρίου της Ε.Ε., σύμφωνα με την οποία οι τράπεζες πρέπει να παρέχουν στους δανειολήπτες επαρκή ενημέρωση, ώστε να μπορούν να παίρνουν συνετές αποφάσεις και σύμφωνα με τις οικονομικές δυνατότητές τους, ιδίως όταν πρόκειται για δάνεια σε συνάλλαγμα, όπου ελλοχεύει ο κίνδυνος μίας σοβαρής υποτίμησης του εγχώριου έναντι του ξένου νομίσματος.

Σύμφωνα με την απόφαση του ΔΕΕ, η τράπεζα οφείλει να αναφέρει στον δανειολήπτη λεπτομερώς τις δυνητικές διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών και τους κινδύνους που ενέχει η σύναψη δανείου σε ξένο νόμισμα, και αυτό γιατί ο καταναλωτής πρέπει να έχει την ευκαιρία να λάβει γνώση όλων των ρητρών της δανειακής σύμβασης.

Εισηγητής προς την Ολομέλεια του ΑΠ, στην υπόθεση των δανείων σε ελβετικό φράγκο, είχε οριστεί ο αρεοπαγίτης Γεώργιος Αποστολάκης, ο οποίος μεταξύ άλλων τόνισε ότι είναι εσφαλμένη η απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, που απέρριψε την αγωγή της δανειολήπτριας ως μη νόμιμη.

Χωρίς να διευκρινίζει επακριβώς τη θέση του ο ανώτατος δικαστής, ουσιαστικά δικαιώνει τους δανειολήπτες, καθώς αναφέρει μεταξύ άλλων:

«Η θέση της τράπεζας δεν είναι ορθή, για τους εξής λόγους: Όπως προαναφέρθηκε, να μεν στη σύμβαση δανείου ο δανειζόμενος έχει την υποχρέωση να αποδώσει στον δανειστή άλλα πράγματα της αυτής ποσότητας και ποιότητας, όπως αυτά που έλαβε, εν προκειμένω φράγκα.

»Δεν είναι όμως ασυμβίβαστη προς την έννοια του δανείου η συνομολόγηση όρου, κατά τον οποίο ο δανειολήπτης, αντί του ληφθέντος ξένου νομίσματος, οφείλει να αποδώσει το δάνεισμα διαζευκτικά, είτε σε ξένο νόμισμα (και δη στο ληφθέν) είτε σε εγχώριο νόμισμα. Η δυνατότητα αυτή θεμελιώνεται στον κανόνα του άρθρου 361ΠΚ.

»Στην προκειμένη περίπτωση, ρητά η γραμματική διατύπωση του επικαλούμενου στην αγωγή όρου, αναγορεύει τη διάζευξη ως υποχρέωση του οφειλέτη και όχι ως μια απλή ευχέρεια παρεχόμενη στον οφειλέτη.

»Το θέμα που ανέκυψε νομικά, και πρέπει να επιλυθεί από το Ανώτατο Δικαστήριο, είναι το εάν ο δανειολήπτης έχει ευχέρεια να επιλέξει, πώς θα αποπληρώσει το δάνειο, που έχει λάβει σε ξένο νόμισμα.

»Δηλαδή, εάν θα πληρώσει με βάση την ισοτιμία των νομισμάτων, σε ευρώ ή σε φράγκο».

Και καταλήγει ο δικαστής σε άλλο σημείο: «Επομένως το πολυμελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, που έκρινε ότι ο επίμαχος όρος της δανειακής συμβάσεως εντάσσεται στους δηλωτικούς 291 ΠΚ και με βάση την κρίση του αυτή απέρριψε την αγωγή της αναιρεσείουσας ως μη νόμιμη, παραβίασε με εσφαλμένη εφαρμογή διατάξεις νόμου».