Αυξάνονται οι «νταήδες» στα σχολεία

Ένας στους τρεις μαθητές γυμνασίου ή λυκείου στην Ελλάδα έχει πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού, με τον όρο bullying να μπαίνει για τα καλά στη ζωή μας τα τελευταία χρόνια. Η υπόθεση του 20χρονου φοιτητή, Βαγγέλη Γιακουμάκη, έφερε το θέμα και πάλι στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας. Αυτό που πρέπει να προβληματίσει ιδιαίτερα το υπουργείο Παιδείας, αλλά και τις Αρχές, είναι το γεγονός πως αν και σύμφωνα με τις έρευνες τουλάχιστον οι μισοί Έλληνες μαθητές έχουν γίνει μάρτυρες τέτοιων περιστατικών, οι καταγγελίες είναι ελάχιστες.

Ρεπορτάζ: Κώστας Παπαδόπουλος

Η «Α» συνάντησε τον Άμπντο, ένα παιδί 13 ετών που γεννήθηκε στην Ελλάδα αλλά με γονείς που κατάγονται από την Αίγυπτο και μένουν σε μία τις μεγάλες (αλλά όχι ακριβές) νότιες συνοικίες της Αττικής. «Δεν θέλουμε να φανεί η φωτογραφία του παιδιού μας, γιατί φοβόμαστε τα χειρότερα», δηλώνουν στην εφημερίδα μας οι γονείς του 13χρονου και εξηγούν το μαρτύριο που βιώνει. «Ο Άμπντο έχει γυρίσει στο σπίτι τουλάχιστον 4-5 φορές με σκισμένα ρούχα ή ακόμη και με ένα παπούτσι», εξομολογείται με δάκρυα στα μάτια η μητέρα του νεαρού Αιγύπτιου και συνεχίζει: «Ίσως να φταίει το ότι είναι πιο σκούρος από τα άλλα παιδιά… Ίσως να φταίει το ότι εμείς είμαστε φτωχοί άνθρωποι και το παιδί μας δεν μπορεί να έχει κινητό ή άλλες ανέσεις… Ίσως να φταίει το ότι είναι πιο μικροκαμωμένος και αδύναμος σε σχέση με τα άλλα παιδιά…»

Τα όσα βιώνει ο νεαρός μαθητής, που οι γονείς του μίλησαν στην «Α», δεν είναι παρά μόνο μία έκφανση του bullying στα σχόλια. Σύμφωνα με τις σχετικές έρευνες, υπάρχουν περιστατικά που παιδιά πέφτουν ακόμα και καθημερινά θύμα κλοπής, είτε οι «νταήδες» συμμαθητές τούς σπάνε το κινητό, τους ανοίγουν την τσάντα και τους πετάνε τα βιβλία στον δρόμο, τους βγάζουν φωτογραφία στην τουαλέτα και τη δείχνουν στα άλλα παιδιά – ακόμα κι αν δεν φαίνεται τίποτα, τους ρίχνουν το περιβόητο «φατούρο» κ.ά.. Πολύ πρόσφατο είναι το περιστατικό με έναν εννιάχρονο από το Πλωμάρι της Λέσβου, που έσπασε και τα δυο του χέρια πέφτοντας απ’ την μπασκέτα, αλλά κανείς δεν μίλησε ανοιχτά για το τι πραγματικά συνέβη. Την ίδια ώρα, οι έρευνες δείχνουν πως τέτοια περιστατικά συμβαίνουν πολύ συχνότερα τα τελευταία χρόνια.

Έρευνα του υπουργείου Παιδείας, που πραγματοποιήθηκε σε 35 σχολεία της Αττικής, κατέδειξε πως ένας στους τρεις μαθητές δήλωσε πως έχει υποστεί bullying, τη βία εκ μέρους συμμαθητών. Το ποσοστό έχει διπλασιαστεί σε σχέση με το 2010, αλλά οι αριθμοί δεν αρκούν για να αποκαλύψουν το δράμα που βιώνει το κάθε παιδί. Το πιο σημαντικό που προκύπτει από αυτές τις μελέτες, είναι πως ο εκφοβισμός στο σχολείο αλλάζει το παιδί για πάντα.

Οι έρευνες για τον Βαγγέλη
Η υπόθεση του εξαφανισμένου εδώ και περισσότερες από 35 ημέρες, Βαγγέλη Γιακουμάκη, έχει συγκλονίσει το πανελλήνιο. Οι πληροφορίες βγαίνουν με το σταγονόμετρο, ενώ είναι χαρακτηριστικό πως στις πρόσφατες κρίσεις της ΕΛ.ΑΣ. «ξηλώθηκε» η αστυνομική ηγεσία των Ιωαννίνων και του νομού Ηπείρου, ενώ αποπέμφθηκε και ο διευθυντή της Γαλακτοκομικής Σχολής. «Φυσικά και δεν πρέπει να κλείσει το θέμα αν δεν μάθουμε τι έχει γίνει. Και σίγουρα δεν έχουν βγει στον αέρα όλα αυτά που έχουν συμβεί. Πάρα πολλά πράγματα δεν έχουν ειπωθεί από κάποιους ανθρώπους οι οποίοι τα ξέρουν και σιωπούν. Και φυσικά όχι εδώ, στα Γιάννενα. Κάποιοι φοβούνται και πρέπει να βρεθεί τι είναι αυτό που φοβούνται. Από εκεί θα βρεθεί η άκρη για να βρεθεί και ο Βαγγέλης», δηλώνουν σε τοπικά ΜΜΕ οι κάτοικοι του χωριού Αρμένοι στο Ρέθυμνο – απ’ όπου κατάγεται ο εξαφανισμένος φοιτητής.

Εύλογα ερωτηματικά γεννούνται για τη στάση του διευθυντή της Σχολής, Κώστα Μάντζαρη, μετά την αποκάλυψη ότι είχε ζητηθεί από έναν 30χρονο συμφοιτητή τού Βαγγέλη να γίνει το… μάτι και το αυτί της διεύθυνσης. Ο εν λόγω άνδρας, που διέκοψε στο τελευταίο έτος τις σπουδές του στη Σχολή Αστυνομίας και αποφάσισε να γίνει τυροκόμος, έμενε στο απέναντι δωμάτιο από αυτό του νεαρού σπουδαστή. Η διεύθυνσης της Σχολής αποφάσισε να αλλάξει δωμάτιο στον Βαγγέλη Γιακουμάκη, όταν έπεσαν στην αντίληψή της κάποια περιστατικά ακραίας συμπεριφοράς από την ομάδα των Κρητικών σπουδαστών. Ακριβώς απέναντι έμενε ο «αστυνομικός», ο οποίος επιφορτίστηκε να παρακολουθεί αν ο Βαγγέλης δέχεται περίεργες επισκέψεις και ενοχλήσεις από άλλους σπουδαστές, με τον ίδιο να δηλώνει πως δεν διαπίστωσε κάτι περίεργο. Το γεγονός, ωστόσο, πως είχε ζητηθεί η συνδρομή του πρώην σπουδαστή της Σχολής Αστυνομίας, καταδεικνύει πως άπαντες λίγο-πολύ γνώριζαν πως… κάτι τρέχει.

Η έρευνα διεξάγεται κάτω από άκρα μυστικότητα, καθώς υπάρχουν φόβοι για διαρροές και εμπλοκή προσώπων υπεράνω υποψίας, με τις πληροφορίες να αναφέρουν πως ήδη κάποια στόματα έχουν ανοίξει. Δεν είναι τυχαίο πως από το βράδυ της Πέμπτης έχουν προσαγωγές υπόπτων από χωριό της Μεσαράς στην Αστυνομική Διεύθυνση Ηρακλείου, με κάποια ή κάποιες από αυτές να μετατρέπονται ή και να έχουν ήδη μετατραπεί σε συλλήψεις.

Οι πιο συνηθισμένες μορφές του bullying στην Ελλάδα είναι:
** Χρήση κοροϊδευτικών ονομάτων
** Σπρωξίματα και χτυπήματα
** Πειράγματα λόγω εξωτερικής εμφάνισης
** Ανάρτηση εξευτελιστικών φωτογραφιών στο Διαδίκτυο
** Διάδοση τέτοιων φωτογραφιών μέσω κινητών

Τρόποι πρόληψης:
** Σύνταξη διακήρυξης του σχολείου ενάντια στη βία – δικαιώματα, υποχρεώσεις, καθήκοντα για όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας
** Αύξηση της επίβλεψης του σχολικού χώρου
** Ευαισθητοποίηση και συνεργασία με τους γονείς
** Συζήτηση στην τάξη για τον ορισμό, τις μορφές και τις επιπτώσεις της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού