Αυτονομία στα νοσοκομεία και ανάπτυξη της πρωτοβάθμιας Υγείας

Αρκετές διαφοροποιήσεις φέρνει η εισήγηση της επιτροπής Πισσαρίδη για αναδιάρθρωση και αναβάθμιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Ο νομπελίστας οικονομολόγος κάνει λόγο για την πλήρη ανάπτυξη πρωτοβάθμιας φροντίδας (ΠΦΥ) και πρόληψης σε συνδυασμό με ψηφιακό φάκελο του ασθενούς, ενώ προκρίνει «μεγαλύτερη αυτονομία» των «δημόσιων νοσοκομείων» και «εφαρμογή συστήματος παρακολούθησης κόστους και αξιολόγησης». Σε αυτό το πλαίσιο εισηγείται εξορθολογισμό της δημόσιας δαπάνης για φάρμακα και υλικά με εφαρμογή πρωτοκόλλων στη συνταγογράφηση και αύξηση του όγκου των γενόσημων φαρμάκων, καθώς και «χώρο για καινοτόμες θεραπείες».

Πάνω σε αυτές τις εισηγήσεις θα κινηθεί και η κυβερνητική πρόταση προς το Ταμείο Ανάκαμψης για την μεταρρύθμιση του ΕΣΥ, το οποίο ο ίδιος ο πρωθυπουργός το είχε χαρακτηρίσει ως το νέο ΕΣΥ κατά την διάρκεια της καραντίνας την προηγούμενη άνοιξη.

Τι προτείνει

Σύμφωνα με την έκθεση δίνει προβάδισμα στον εκσυγχρονισμό του συστήματος με καινοτόμες λύσεις, όπως η τηλεϊατρική και οι εφαρμογές εξατομικευμένης διαγνωστικής, καθώς εκτιμάται ότι μπορεί να οδηγήσει όχι μόνο σε εξοικονομήσεις κόστους και αποσυμφόρηση των μονάδων υγείας, αλλά και να συνεισφέρει με νέες και ποιοτικές θέσεις εργασίας στην εγχώρια οικονομία.

Προτεραιότητες σε αυτή την κατεύθυνση για τον εκσυγχρονισμό του συστήματος αποτελούν:

• Ενίσχυση της πρωτοβάθμιας φροντίδας και πρόληψης, ώστε να μειωθεί η συσσώρευση στα νοσοκομεία.
• Πλήρης και κατά προτεραιότητα ανάπτυξη του συστήματος ψηφιακού φακέλου ασθενούς.Αυτή είναι ουσιώδης προϋπόθεση για την αύξηση της διαφάνειας και αποτελεσματικότητας του συστήματος.
• Αύξηση αυτονομίαςκαι αξιολόγησης νοσοκομείων και άλλων μονάδων υγείας.
• Εξορθολογισμός τηςδημόσιας δαπάνης προμηθειών φαρμάκων και υλικών.
• Αύξηση του όγκου γενόσημων φαρμάκων.
• Διασύνδεση των επιστροφών και εκπτώσεωνπου επιβάλλονται με χαρακτηριστικά καινοτομίας, έρευνας, επενδύσεων των επιχειρήσεων και κλινικές μελέτες.
• Φορολογικές ελαφρύνσειςπρος τις επιχειρήσεις για επενδύσεις στην Ε&Α.
• Σταθερόνομοθετικό πλαίσιο με ενσωμάτωση της φαρμακευτικής καινοτομίας.
• Ενίσχυση τηςπρόσβασης σε καινοτόμες θεραπείες.
• Ψηφιοποίηση του τομέα υγείας.
• Ευφυής υγεία (smart health) και έξυπνο νοσοκομείο(μείωση κόστους και βελτιστοποίηση αποδοτικότητας).
• Τηλεϊατρική(φροντίδα ασθενών μέσω τεχνολογίας πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών). Αξιοποίηση των μεγάλων βάσεων δεδομένων και των Real World Evidence Data (για στόχευση και παροχή εξατομικευμένων ιατροτεχνολογικών προϊόντων και φαρμάκων).

Μικρότερη χρηματοδότηση

Στην έκθεση καταγράφονται τα εξής δεδομένα: «Η συνολική χρηματοδότηση υγείας έχει υποχωρήσει στο 7,7% του ΑΕΠ (2018) έναντι 9,9% κατά μέσο όρο στην Ευρώπη, ενώ η δημόσια χρηματοδότηση έχει υποχωρήσει στο 4,5% έναντι 7,9% στην Ευρώπη. Η συνολική κατά κεφαλήν δαπάνη υγείας στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στα 1.327 ευρώ το 2018 έναντι 2.027 ευρώ το 2009, ενώ η δημόσια κατά κεφαλήν δαπάνη υγείας υποχώρησε στην Ελλάδα κατά 43,9% μεταξύ 2009 και 2018, όπου και διαμορφώθηκε στα 779 ευρώ. Σημαντική μείωση, κατά -62% την περίοδο 2009-2019, υπέστη και η δημόσια εξωνοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη, μετατοπίζοντας το βάρος σε ασθενείς και στον φαρμακευτικό κλάδο, μέσω 103 των υποχρεωτικών επιστροφών (clawback και rebate) που καταβάλλει.

Με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία (2019), η εξωνοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη έφθασε στα 3,9 δισ. ευρώ, με τη συμμετοχή του κλάδου φαρμάκου να εκτιμάται στα 1,35 δισ. ευρώ και τη συμμετοχή των ασθενών στα 636 εκατ. ευρώ. Αλλά και στο νοσοκομειακό μέρος, που εκτιμάται λίγο πάνω από 1 δισεκ. ευρώ, πλέον η συμμετοχή του κλάδου στη δαπάνη είναι σχεδόν στο 48%».

Στην έκθεση καταγράφεται χαρακτηριστικά ότι «η κατάσταση αυτή είναι δύσκολα διαχειρίσιμη δεδομένων των στρεβλών κινήτρων που δημιουργεί. Αναλυτικά, από τη μια πλευρά έχουμε συνεχείς μειώσεις των δημοσίων δαπανών υγείας και φαρμάκου και αύξηση συμμετοχής των ασθενών και του κλάδου, ενώ από την άλλη, οι νέες θεραπείες είναι κατά κανόνα ακριβότερες».