Χρίστος Δήμας: «Νίκη για την Ελλάδα το ψηφιακό πιστοποιητικό»

 Όσο μονότονα κυριαρχούν στην επικαιρότητα η πανδημία και οι συνέπειές της τόσο επαναλαμβανομένη είναι η δημόσια συζήτηση για την ανάγκη να πατηθεί το γκάζι των επενδύσεων προκειμένου να πάρει η οικονομία το γρήγορο ριμπάουντ και να βγει στην αναπτυξιακή αντεπίθεση. Υπό αυτό το πρίσμα ο σημερινός προσκεκλημένος τής «Α» είχε πολλά να πει. Ο περί ου ο λόγος υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων με αρμοδιότητες την Έρευνα και την Καινοτομία, Χρίστος Δήμας, απάντησε στις ερωτήσεις μας, εξηγώντας τους λόγους της αισιοδοξίας του ότι η Ελλάδα θα είναι μεταξύ των χωρών που θα ανακάμψουν γρήγορα μετά το τέλος της πανδημικής κρίσης, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι παρά το άνοιγμα των οικονομικών δραστηριοτήτων δεν έχουμε «λήξη συναγερμού».

Συνέντευξη στον Νίκο Τσαγκατάκη

–Κύριε Δήμα, μετράμε δύο εβδομάδες από το άνοιγμα του Τουρισμού και η ελληνική οικονομία ποντάρει πολλά σε μία καλή πορεία του, ώστε να αμβλυνθούν οι οικονομικές συνέπειες που αφήνει πίσω της η πανδημία. Μπορούμε να αισιοδοξούμε;

«Πράγματι, ο τουρισμός έχει ήδη ανοίξει και αναμένουμε ένα πολύ καλύτερο καλοκαίρι, από κάθε άποψη, σε σύγκριση με το 2020. Όλοι γνωρίζουμε πόσο σημαντικός είναι ο τουρισμός για την ελληνική οικονομία και τι συνέπειες έχει στο ΑΕΠ της χώρας, ιδιαίτερα κατά τους θερινούς μήνες.

»Η διαδικασία του εμβολιασμού προχωράει με γρήγορους ρυθμούς και αυτό φυσικά επηρεάζει τον τουρισμό καθώς όλοι –κάτοικοι και επισκέπτες– θέλουν να νιώθουν και να είναι ασφαλείς.

»Παράλληλα, όπως ανέφερε ο πρωθυπουργός μετά τη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες, η Ελλάδα θα είναι τεχνικά έτοιμη να χρησιμοποιήσει το ψηφιακό πιστοποιητικό για τα ταξίδια από τις αρχές Ιουνίου, πριν δηλαδή από την επίσημη εφαρμογή του την 1η Ιουλίου. Όπως γίνεται αντιληπτό, αυτό αποτελεί μια νίκη για την Ελλάδα, καθώς θα έχουμε τη δυνατότητα να προσελκύσουμε πολύ περισσότερους τουρίστες από την Ευρώπη και με ασφάλεια.

»Σε καμία όμως περίπτωση όλα τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι έχουμε “λήξη συναγερμού” όσον αφορά την πανδημία. Βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σημείο, όπου οι εξελίξεις ναι μεν κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, όμως οφείλουμε να είμαστε ακόμα προσεκτικοί. Όπως ανέφερα και παραπάνω, έχει επιταχυνθεί σε σημαντικό βαθμό το πρόγραμμα εμβολιασμών και ευελπιστούμε πως σύντομα θα δούμε περαιτέρω μείωση στον αριθμό των κρουσμάτων. Σε κάθε περίπτωση, εξακολουθούμε να ακούμε τις εισηγήσεις των ειδικών και δεν υποτιμούμε την πανδημία. Την ίδια στιγμή όμως είναι απολύτως απαραίτητο να ανοίξουμε με προσοχή τις οικονομικές και κοινωνικές δραστηριότητες».

«Ακόμα και σε αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες έχουμε καταφέρει να προσελκύσουμε σημαντικές επενδύσεις στη χώρα, όπως της Microsoft, Applied Materials, E–go, Volkswagen, Amazon, Pfizer»

–Το υπουργείο Ανάπτυξης είναι από τα υπουργεία που σηκώνουν το μεγάλο βάρος τής όσο το δυνατόν αναίμακτης επιστροφής στην κανονικότητα. Σας φοβίζει το ενδεχόμενο να ξαναζήσει η χώρα μία δημοσιονομική περιπέτεια ως απόρροια της υγειονομικής κρίσης;

«Δεν υπάρχει κανένα ενδεχόμενο μιας νέας δημοσιονομικής περιπέτειας, και αυτό επιβεβαιώνεται από παντού. Δεν σταματήσαμε να υλοποιούμε τις μεγάλες αλλαγές που προωθούμε στο σύνολο της οικονομίας, ώστε να διασφαλίσουμε βιώσιμη ανάκαμψη, χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς, στην περίοδο μετά την πανδημία. Αντιθέτως, μία σειρά από προβλέψεις τοποθετεί την Ελλάδα στις χώρες που θα ανακάμψουν ταχύτατα. Είναι χαρακτηριστικό πως εν μέσω παγκόσμιας πανδημίας οι αγορές δείχνουν εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία, στις αποδόσεις των ομολόγων, στις αναβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας από τους οίκους αξιολόγησης αλλά και των σημαντικών εταιρειών διεθνούς εμβέλειας που ανακοινώνουν μεγάλες επενδύσεις στην χώρα.

»Από την πλευρά του υπουργείου Ανάπτυξης, στόχος ήταν να σταθεί η οικονομία όρθια σε αυτήν τη δύσκολη περίοδο, και παράλληλα να γίνει η Ελλάδα πολύ πιο φιλική για επενδύσεις, με λιγότερη γραφειοκρατία και περισσότερες καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Ενδεικτικά υπενθυμίζω πως μειώσαμε τη φορολογία σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, προωθήσαμε τον ψηφιακό μετασχηματισμό και έγιναν μία σειρά από παρεμβάσεις ώστε να αυξηθούν οι ιδιωτικές επενδύσεις. Κλείνοντας, μπροστά μας έχουμε δύο σημαντικά χρηματοδοτικά εργαλεία: το Ταμείο Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ που μπορούν να αποδειχθούν χρυσή ευκαιρία ώστε να κάνουμε σημαντικά βήματα προόδου τα επόμενα χρόνια σε όλους τομείς».

–Παρακολούθησα την τοποθέτησή σας στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών και αναρωτιέμαι αν τελικά είναι εύκολο η Ελλάδα να δημιουργήσει σύγχρονες και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, αλλάζοντας εν γένει το παραγωγικό μοντέλο της, όπως πολλοί επισημαίνουν…

«Το παραγωγικό μοντέλο μιας χώρας δεν αλλάζει από τη μια ημέρα στην άλλη. Ήδη έχουν γίνει κάποια σημαντικά βήματα και είμαστε αισιόδοξοι για την επόμενη ημέρα. Ενδεικτικά αναφέρω τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους, τον περιορισμό της γραφειοκρατίας, την απορρόφηση των πόρων του ΕΣΠΑ, την ελάφρυνση των φόρων και την βελτίωση του επενδυτικού και επιχειρηματικού περιβάλλοντος.

»Από εκεί και πέρα, η έρευνα και η καινοτομία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτήν την προσπάθεια. Από τους πρώτους στόχους που θέσαμε στο υπουργείο Ανάπτυξης ήταν να αυξήσουμε τις δαπάνες σε έρευνα & ανάπτυξη (R&D), διότι με αυτόν τον τρόπο πιστεύουμε πως θα δημιουργηθούν νέες, ποιοτικές και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας για τους επιστήμονες και ταλαντούχους επιχειρηματίες μας και αφετέρου να ενθαρρύνουμε ακόμα περισσότερες επενδύσεις στην έρευνα και ανάπτυξη τόσο από το εσωτερικό όσο και από το εξωτερικό.

»Ήδη, από 1/9/2020 τέθηκαν σε ισχύ οι τα φορολογικά κίνητρα για τις επιχειρήσεις που επενδύουν στην έρευνα και την ανάπτυξη. Ειδικότερα αυξήσαμε το ποσοστό των υπερεκπτώσεων δαπανών Ε&Α από το 130% στο 200%. Ακόμα και σε αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες έχουμε καταφέρει να προσελκύσουμε σημαντικές επενδύσεις στην χώρα, όπως της Microsoft, Applied Materials, E–go, Volkswagen, Amazon, Pfizer κα. Οι επενδύσεις παγκόσμιων κολοσσών που πραγματοποιούνται στην χώρα μας αποδεικνύουν την εμπιστοσύνη που απολαμβάνει πλέον η ελληνική οικονομία και την αναβαθμίζει σε τεχνολογικό κόμβο της ευρύτερης περιοχής των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου».

–Σας άκουσα, επίσης, να τοποθετείστε υπέρ της δημιουργίας ενός ενιαίου χώρου έρευνας και τεχνολογίας στη χώρα μας. Τι αποτύπωμα θα αφήσει η υλοποίησή του;

«Η δημιουργία ενός ενιαίου χώρου έρευνας, στον οποίο συμπεριλαμβάνονται τα ερευνητικά κέντρα, ακόμα και αυτά που δεν εποπτεύονται από την Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας, τα πανεπιστήμια, οι τεχνοβλαστοί, οι επιχειρήσεις που επενδύουν στην έρευνα και ανάπτυξη, οι νεοφυείς επιχειρήσεις και το οικοσύστημα καινοτομίας είναι απαραίτητη. Το κέρδος από αυτήν την πρωτοβουλία είναι η δυνατότητα χάραξης μιας αποτελεσματικότερης και ενιαίας εθνικής στρατηγικής έρευνας και καινοτομίας».

–Το ρεπορτάζ λέει ότι ξεκινάει η στήριξη της ανάπτυξης Γραφείων Μεταφοράς Τεχνολογίας, αλλά χωλαίνει η παραγωγή spin–off εταιρειών και η εξέλιξη των πανεπιστημίων σε φυτώρια καινοτόμων επιχειρηματικών ιδεών. Υπάρχει κυβερνητικό σχέδιο και ποιο είναι αυτό για την αναστροφή της εικόνας;

«Πριν από μερικές ημέρες, προκηρύχθηκε η πρώτη από τις δύο προσκλήσεις οι οποίες προορίζονται για να στηρίξουν τη δημιουργία και την ανάπτυξη Γραφείων Μεταφοράς Τεχνολογίας από Ερευνητικά Κέντρα και Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Προχωράμε στη χρηματοδότηση της ωρίμανσης και ανάπτυξης του οικοσυστήματος Μεταφοράς Τεχνολογίας με χρηματοδότηση ύψους 15 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ 2014-2020. Πρόκειται για έναν τομέα στον οποίο –πλην μερικών εξαιρέσεων– η χώρα μας υστερεί σημαντικά.

»Αντικείμενο της πρόσκλησης είναι η ωρίμανση του οικοσυστήματος Μεταφοράς Τεχνολογίας, ώστε να μπορούν να αξιοποιηθούν με τον πιο αποτελεσματικό και αποδοτικό τρόπο τα αποτελέσματα της έρευνας που πραγματοποιείται στους ακαδημαϊκούς και ερευνητικούς φορείς της χώρας. Ο σκοπός της πρόσκλησης είναι να αναπτυχθούν οι απαραίτητες δομές, οι διαδικασίες και οι ανθρώπινοι πόροι που θα υποστηρίζουν τη Μεταφορά Τεχνολογίας σε Ερευνητικούς φορείς και ΑΕΙ στα οποία δεν λειτουργεί Γραφείο Μεταφοράς Τεχνολογίας για πάνω από ένα χρόνο ή/και δεν έχουν εγκεκριμένες διαδικασίες και πολιτικές για τη διαχείριση των δραστηριοτήτων Μεταφοράς Τεχνολογίας.

»Πρόκειται για ένα πολλά υποσχόμενο πεδίο δράσης που θα χρηματοδοτηθεί και θα αναπτυχθεί επαρκώς μέσα από δύο παράλληλες προσκλήσεις-άξονες. Ο Άξονας Α, για τον οποίο οι υποβολές έχουν ήδη ανοίξει και αφορά σε ερευνητικούς φορείς που επιθυμούν να πραγματοποιήσουν τα πρώτα βασικά βήματα για τη δημιουργία ενός Γραφείου Μεταφοράς Τεχνολογίας.

»Ο Άξονας Β, ο οποίος θα προκηρυχθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα, αφορά στα πιο ώριμα Γραφεία Μεταφοράς Τεχνολογίας και τους επιτρέπει την ταχύτερη ανάπτυξή τους, αλλά και τον συνδυασμό “δυνάμεων” μεταξύ τους, καθώς και τη στήριξη Γραφείων του Άξονα Α εν είδει “δικτύων συνεργασίας”.

»Με αυτόν τον δομημένο τρόπο, προσδοκούμε τα αποτελέσματα της Έρευνας να συνδέονται με την πραγματική οικονομία και μέσω της καινοτομίας να ενσωματώνονται σε εθνικές ή διεθνείς αλυσίδες αξίας, Ειδικότερα επιδιώκουμε να αναπτύξουμε περισσότερες και πιο αποδοτικές πατέντες οι οποίες θα μπορούν να οδηγήσουν στη σύσταση Τεχνοβλαστών (Spin–Off) ή στην εμπορική αξιοποίηση των πατεντών (π.χ. Licensing) προς όφελος της κοινωνίας και των ερευνητικών φορέων.

»Όσον αφορά τους τεχνοβλαστούς των ερευνητικών κέντρων και των πανεπιστημίων, εδώ και 1 χρόνο ξεκινήσαμε μία ευρύτατη διαβούλευση στην οποία συμμετείχαν το υπουργείο Παιδείας, το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας (ΕΣΕΤΕΚ), το Τομεακό Επιστημονικό Συμβούλιο του ΕΣΕΤΕΚ αρμόδιο για τους τεχνοβλαστούς, ερευνητές και μέλη ΔΕΠ. Στόχος είναι να φέρουμε το επόμενο χρονικό διάστημα σχέδιο νόμου στην Βουλή με το οποίο θα απλοποιούμε και κωδικοποιούμε το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των τεχνοβλαστών, ώστε οι ερευνητές και τα μέλη ΔΕΠ να μπορούν εύκολα να ανοίξουν, λειτουργήσουν ακόμα και να κλείσουν τον τεχνοβλαστό τους».