Δεν είναι αποδεικτικά στοιχεία ενοχής τα sms

Με μία πρωτοποριακή απόφαση, η οποία αφορά τις σύγχρονες μορφές επικοινωνίας, το Πολυμελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης έκρινε ότι τα τηλεφωνικά μηνύματα (SMS) με προσβλητικό ή απειλητικό περιεχόμενο, δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν, εκτός αν προσκομίζονται στο πλαίσιο υπόθεσης που αφορά απόπειρα ανθρωποκτονίας ή εάν έχει προηγηθεί άρση τηλεφωνικού απορρήτου είτε με εισαγγελική ή ανακριτική διάταξη είτε με βούλευμα δικαστικού συμβουλίου.

Ρεπορτάζ: Πωλίνα Βασιλοπούλου

Στη σημαντική αυτή απόφασή του το Πολυμελές Πρωτοδικείο της Θεσσαλονίκης επισημαίνει μεταξύ άλλων πως: «Στην προστατευόμενη από το Σύνταγμα, και μάλιστα “πρωταρχικά”, αξία του ανθρώπου περιλαμβάνεται και η ελευθερία της επικοινωνίας, αφού μέσω και αυτής εκφράζεται και πραγματώνεται η αξία του ανθρώπου. Η συνταγματική κατοχύρωση της ελευθερίας αυτής προκύπτει και από το άρθρο 9 § 1 εδ. β ́ του Συντάγματος, που ορίζει ότι “η ιδιωτική και οικογενειακή ζωή του ατόμου είναι απαραβίαστη”, καθώς και από το άρθρο 19 του Συντάγματος, που ορίζει ότι “το απόρρητο των επιστολών και της ελεύθερης ανταπόκρισης ή επικοινωνίας με οποιονδήποτε άλλο τρόπο είναι απόλυτα απαραβίαστο”».

Εν προκειμένω, το δικαστήριο εξέτασε τη διαμάχη δύο πρώην συζύγων και, όπως επισημαίνεται στη δικαστική απόφαση, «στην ένδικη περίπτωση αμφότεροι οι διάδικοι επικαλούνται και προσκομίζουν πλήθος αποτυπώσεων μηνυμάτων SMS, είτε σε εκτυπωμένο κείμενο είτε σε φωτογραφίες (κλασικές ή ψηφιακές) οθόνης κινητού τηλεφώνου, χωρίς κανένας από αυτούς να επικαλείται και να προσκομίζει συγκεκριμένη εισαγγελική ή ανακριτική διάταξη ή βούλευμα δικαστικού συμβουλίου επιτρεπτικό μιας τέτοιας αποτύπωσης, δεδομένου ότι κατά το παραπάνω άρθρο του 4 του π.δ. 47/2005 το κείμενο των μηνυμάτων αυτών, ως περιεχόμενο της εν λόγω μορφής τηλεφωνικής επικοινωνίας, εμπίπτει στα προστατευόμενα από το απόρρητο της τηλεφωνικής επικοινωνίας στοιχεία.

»Αυτή η χωρίς τις νόμιμες προϋποθέσεις αποτύπωση (εξωτερίκευση) των κειμένων αυτών και αποδεικτική χρήση τους σε υπόθεση που δεν αφορά απόπειρα ανθρωποκτονίας δεν μπορεί να γίνει ανεκτή, όχι μόνο κατά το γράμμα των ανωτέρω διατάξεων, αλλά και την προαναφερόμενη ratio απαγόρευσης της αποδεικτικής αξιοποίησής τους, και ως εκ τούτου, καμία από τις προσκομιζόμενες αποτυπώσεις κειμένου SMS δεν μπορεί να συναξιολογηθεί αποδεικτικά, καθώς αυτές συνιστούν απαγορευμένα αποδεικτικά μέσα».

Το σκεπτικό της απόφασης
Όπως επισημαίνεται στο σκεπτικό της απόφαση του δικαστηρίου της συμπρωτεύουσας, «εφόσον αποδεικτικό μέσο αποτελεί δέσμευση και περιορισμό στην ελεύθερη άσκηση της επικοινωνίας, είναι συνταγματικά απαγορευμένο αποδεικτικό μέσο και δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθεί σε πολιτική δίκη. Πράγματι, η απονομή της δικαιοσύνης δεν πρέπει να γίνεται έναντι οιουδήποτε τιμήματος. Η αντίθετη άποψη θα μπορούσε να οδηγήσει –υπό την επίκληση της ανάγκης απόκτησης αποδεικτικού μέσου για ενδεχόμενα δικαιώματα– στη γενίκευση της χρήσης π.χ. μαγνητοφώνων από τους συνομιλητές προσώπων, η φωνή των οποίων θα καταγραφόταν χωρίς τη συναίνεσή τους».

Και συνεχίζει το δικαστήριο στην απόφασή του, επισημαίνοντας: «Κατ’ αυτόν, όμως, τον τρόπο, η ελευθερία της επικοινωνίας θα περιοριζόταν, διότι τότε ο καθένας θα ζούσε με το καταθλιπτικό συναίσθημα ότι κάθε αστόχαστη ή υπερβολική, έστω, έκφρασή του, στο πλαίσιο μιας ιδιωτικής συζήτησης, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια υπό άλλες περιστάσεις ως αποδεικτικό μέσο εναντίον του, πολύ περισσότερο μάλιστα όταν τα σύγχρονα τεχνικά μέσα παρέχουν ευρείες δυνατότητες αλλοίωσης του περιεχομένου των αποτυπώσεων, οι οποίες (αλλοιώσεις) είναι πολύ δύσκολο ή και αδύνατο να διαγνωσθούν. Εξ άλλου, χωρίς την ανωτέρω κύρωση (απαράδεκτο του αποδεικτικού μέσου), η προπαρατεθείσα, συνταγματικής ισχύος, ρύθμιση θα είχε περιορισμένη αποτελεσματικότητα, παρά την απειλή κατά του παραβάτη της ποινικής κύρωσης, που προβλέπεται στο άρθρο 370Α του ΠΚ».

Φυσικά, όπως επισημαίνουν οι δικαστές του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, σε αυτόν τον κανόνα υπάρχουν και κάποια «παραθυράκια».

«Εξαίρεση από τον, συνταγματικής ισχύος, κανόνα της απαγόρευσης των εν λόγω αποδεικτικών μέσων ισχύει μόνο χάριν της προστασίας συνταγματικά υπέρτερων έννομων αγαθών, όπως είναι η ανθρώπινη ζωή. Κάθε άλλη εξαίρεση από την ως άνω απαγόρευση, εισαγόμενη τυχόν με διάταξη κοινού νόμου, όπως είναι και ο Ποινικός Κώδικας, είναι ανίσχυρη κατά το μέτρο που υπερβαίνει το κριτήριο της προστασίας συνταγματικά υπέρτερου έννομου αγαθού (ΟλομΑΠ 1/2001, ΕλλΔνη 2001. 374, ΑΠ 981/2009, ΕφΑΔ 2009. 1372, ΑΠ 1351/2007, ΝοΒ 2007. 2390)», αναφέρει η δικαστική απόφαση.

Με αυτό το σκεπτικό, το δικαστήριο δεν έλαβε υπ’ όψιν τα sms που προσκόμισαν αμφότεροι οι διάδικοι.