ΔΗΜΑΡίτικο διαζύγιο με πολιτικές παρενέργειες

Μπορεί η αποχώρηση ενός κορυφαίου στελέχους από ένα μικρό κόμμα να δημιουργήσει παρενέργειες σε όλο το πολιτικό σύστημα; Η προφανής απάντηση είναι «όχι». Κι όμως, στο ρευστό πολιτικό τοπίο που ζει η χώρα, η αποχώρηση του Σπύρου Λυκούδη από τη ΔΗΜΑΡ μαζί με τα 26 μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος που ανήκουν στη Μεταρρυθμιστική Τάση δημιουργούν αλυσιδωτές αντιδράσεις.

 

Του Μιχάλη Κωτσάκου

 

Από τη μία η ΔΗΜΑΡ εισέρχεται κι επισήμως σε πορεία διάλυσης, καθώς ο Σπύρος Λυκούδης ήταν εκ των συνιδρυτών του κόμματος. Με την αποχώρηση του πάλαι πότε δεύτερου τη τάξει στελέχους της Αγίου Κωνσταντίνου είναι βέβαιο ότι οι περισσότεροι εκ των βουλευτών και στελεχών θα αναζητήσουν ο καθένας τη δική του πολιτική στέγη. Οι περισσότεροι θα βγάλουν… φλας για τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ άλλοι θα αναζητήσουν καταφύγιο, είτε στη Δημοκρατική Παράταξη που σχεδιάζει ο Ευάγγελος Βενιζέλος, είτε στο Ποτάμι του Σταύρου Θεοδωράκη.

Το χειρότερο όλων είναι για το Μαξίμου ότι πλέον είναι πολύ δύσκολο να πείσει όσους έχουν μείνει ακόμη στη ΔΗΜΑΡ να ψηφίσουν το πρόσωπο που θα προτείνει η δικομματική κυβέρνηση για διάδοχο του Κάρολου Παπούλια. Αντίθετα, εάν ο Σπ. Λυκούδης –ο οποίος έχει ταχθεί υπέρ της εκλογής νέου Προέδρου Δημοκρατίας από την παρούσα σύνθεση της Βουλής– έμενε στη ΔΗΜΑΡ, θα μπορούσε να πείσει την πλειοψηφία των βουλευτών. Τώρα το πιθανότερο είναι να τον ακολουθήσουν οι Ψαριανός, Οικονόμου, Μάρκου και ίσως η Φουντά και ο Ψύρρας.

Και όπως έλεγε συνεργάτης του πρωθυπουργού, «όσοι έμειναν μάλλον διάλεξαν στρατόπεδο και αυτό είναι του ΣΥΡΙΖΑ». Οπότε αδυνατίζει το σενάριο ο Αντώνης Σαμαράς να προτείνει για υποψήφιο Πρόεδρο τον Φώτη Κουβέλη, ο οποίος ημέρα με την ημέρα απαξιώνεται. Ειδικά από τη στιγμή που δύο βουλευτές του, ο Γιάννης Πανούσης και η Ασημίνα Ξυροτύρη, έχουν δηλώσει ότι δεν θα τον ψηφίσουν για Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

 

Τα άλλα κόμματα

Όμως η αποχώρηση Λυκούδη δημιουργεί παρενέργειες σε όλα τα κόμματα της Κεντροαριστεράς. Στο ΠΑΣΟΚ δεν είναι λίγοι αυτοί που σκέφτονται να πλευρίσουν τον Σπ. Λυκούδη για τη Δημοκρατική Παράταξη, με δεδομένο ότι ο βουλευτής Επικρατείας είχε ταχθεί αναφανδόν υπέρ του διαλόγου και της ανασύστασης του χώρου. Βέβαια, ελλοχεύει ο κίνδυνος με τις θέσεις του ο Λυκούδης να θέσει σε κίνδυνο το όλο εγχείρημα του Βενιζέλου, καθώς όπως έχει πει στο παρελθόν είναι υπέρ του διαλόγου και της σύνθεσης του χώρου της Σοσιαλδημοκρατίας, αλλά δεν έχει καμία όρεξη να παίξει τον ρόλο της κολυμβήθρας του Σιλωάμ.

Στο Ποτάμι τώρα, το οποίο βρίσκεται σε μία περίεργη κατάσταση, ήλπιζαν να αλιεύσουν ψήφους από τη ΔΗΜΑΡ, όπως και επιλεγμένα στελέχη. Τώρα όμως ακόμη κι αυτοί που βρέθηκαν στις όχθες του Ποταμιού, προερχόμενοι από τη ΔΗΜΑΡ, εάν ο Λυκούδης προχωρήσει σε κίνηση, είναι πολύ πιθανό να τον ακολουθήσουν. Εξάλλου, ως άνθρωπος που έχει ανδρωθεί στον χώρο της Ανανεωτικής Αριστεράς έχει μάθει να υπηρετεί τον διάλογο. Κάτι που ο Στ. Θεοδωράκης αρνείται, όπως φάνηκε και από την απαξιωτική απάντηση στην πρόσκληση Κουβέλη, αλλά και με τις δηλώσεις του στη Θεσσαλονίκη ότι «εμείς δεν θέλουμε να αναστήσουμε τους μαθουσάλες της πολιτικής».

Στον ΣΥΡΙΖΑ, τώρα, αποδίδουν την ανεξαρτητοποίηση Λυκούδη στην αδυναμία του Φ. Κουβέλη να διαχωρίσει τη θέση του σχετικά με την προεδρική εκλογή. Πηγές της Κουμουνδούρου, χωρίς να κρύβουν τον εκνευρισμό τους για την πολιτική στρατηγική που χάραξε ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ αποφεύγοντας να κλείσει το σενάριο της υποψηφιότητάς του, εκτιμούν πως θα υπάρξουν και άλλες φυγόκεντρες δυνάμεις, είτε προς τα δεξιά, είτε προς τα αριστερά της. Η αλήθεια είναι ότι στον ΣΥΡΙΖΑ πόνταραν στην άνευ όρων «παράδοση» των πρώην συντρόφων τους και τώρα η μισοδιαλυμένη ΔΗΜΑΡ δεν τους βολεύει στα σχέδιά τους.

 

Μία ζωή με τον Κουβέλη

Οι περισσότεροι που γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα για το δίδυμο Κουβέλη-Λυκούδη δεν περίμεναν ποτέ ότι τα δύο στελέχη μετά από τόσες δεκαετίες θα πορευθούν χώρια.

Χαρακτηριστικά λένε: «Αν δεν ήταν μαζί του ο Λυκούδης, ο Φώτης Κουβέλης δεν θα έπαιρνε την απόφαση να αποχωρήσει από τον ΣΥΡΙΖΑ». Ήταν 5 Ιουνίου 2010. Το συνέδριο του Συνασπισμού, που υπό την ηγεσία Τσίπρα διεκδικούσε τη μετεξέλιξη του κόμματος, διά της προσθήκης των συνιστωσών, σε ένα νέο κινηματικό ριζοσπαστικό μόρφωμα, με πολλά αριστερίστικα χαρακτηριστικά και πολύ αρνητισμό, δεν προχωρούσε αδιατάρακτα. Τα σύννεφα της σύγκρουσης πύκνωναν. «Είχαμε συμφωνήσει ότι δεν μπορούμε να πάμε με τις διάφορες γκρούπες, είχαμε μάλιστα ειδοποιήσει και τον Αλέξη Τσίπρα», είχε πει τότε ο Σπ. Λυκούδης. Κάποια στιγμή, ο Φ. Κουβέλης, επικεφαλής της λεγόμενης Ανανεωτικής Πτέρυγας, σηκώθηκε και, από χειρογράφου, διάβασε ένα κείμενο αποχώρησης.

Κουβέλης και Λυκούδης δεν ήταν η πρώτη φορά που συμφωνούσαν σε μία ιδεολογική σύγκρουση με εσωκομματικούς αντιπάλους. Τους ένωνε, ήδη, κοινή πορεία δεκαετιών και μια βαθιά φιλία.

Ο Σπ. Λυκούδης συναντήθηκε με τον Φ. Κουβέλη στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Φοιτητές και οι δύο στη Νομική, οργανώθηκαν στη Νεολαία Λαμπράκη και, κατά κάποιον τρόπο, η κοινότητα των ενδιαφερόντων τους όρισε και την κοινή τους πορεία. Μετά τη δικτατορία οι δύο φίλοι συναντήθηκαν εκ νέου, καθώς είχαν κοινούς προβληματισμούς για τα ιδεολογικά ζητήματα της Αριστεράς. Επέλεξαν να είναι στην πλευρά αυτών που έδιναν έμφαση στο βάθεμα της διάσπασης, στον σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερίες. Δηλαδή, στο ΚΚΕ εσωτερικού.

Τα πρώτα χρόνια η κομματική ζωή δεν συνέπιπτε με την προσωπική τους. Ο Κουβέλης, μαχόμενος δικηγόρος, ήταν ενταγμένος οργανωτικά στην ΚΟ Επιστημόνων – και αργότερα συνδικαλίστηκε με τους δικηγόρους φθάνοντας έως και πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών. Ο Σπύρος Λυκούδης, νομικός στον ιδιωτικό τομέα, είχε αναλάβει οργανωτική δουλειά στις συνοικίες. Συγγενείς ιδεολογικά, στήριξαν τις επιλογές της ηγεσίας και του Λεωνίδα Κύρκου στην πρώτη μεγάλη κομματική κρίση με αντικείμενο την ταυτότητα της νεολαίας που οδήγησε στη διάσπαση του Ρήγα Φεραίου και στη δημιουργία της Β΄ Πανελλαδικής, την άνοιξη του 1978.

Με τον Κύρκο βρέθηκαν επίσης πλάι-πλάι και στην άλλη μεγάλη κρίση, τα μέσα της επόμενης δεκαετίας. Κουβέλης και Λυκούδης βρέθηκαν ξανά στην ίδια πλευρά, που οδήγησε στην ίδρυση της ΕΑΡ, αλλά και σε μία ακόμη διάσπαση (αποχώρησε μια ομάδα υπό τον Γιάννη Μπανιά, υπερασπιζόμενη το «Κ» της κομμουνιστικής ταυτότητας).

 

Μαζί σε νέες παρέες

Στο μεταξύ, οι δύο άνδρες ήταν πια πολύ κοντά. Το κλίμα της προδικτατορικής παρέας αναβίωσε, με νέες εισόδους – πρόσωπα όπως ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης, ο Δημήτρης Χατζησωκράτης, ο Δημήτρης Παπαδημούλης, ο Θόδωρος Μαργαρίτης συναντιόνταν και, συχνά, βρίσκονταν στις ταβέρνες και στα μπαρ.

Η συνέχεια είχε δόξα και προοπτικές. Και οι δύο φίλοι ήταν παρόντες στην ιστορική συνάντηση του Λεωνίδα Κύρκου με τον Χαρίλαο Φλωράκη και συμμετείχαν στις διεργασίες που οδήγησαν στον μεγάλο Συνασπισμό. Ο Κουβέλης, το 1989, είχε ήδη εκλεγεί βουλευτής και, λίγο αργότερα, διετέλεσε υπουργός Δικαιοσύνης στην κυβέρνηση Τζαννή Τζαννετάκη, ενώ λίγο αργότερα, όταν ο Κύρκος βρέθηκε πρόεδρος του ΣΥΝ, εκείνος ανέλαβε γραμματέας.

Ο Λυκούδης, την εποχή εκείνη, μόνο μια φορά μπήκε στο δίλημμα επιλογής όταν, σε κάποια από τις εσωκομματικές ψηφοφορίες, αντίπαλος του Κουβέλη ήταν ο Γρηγόρης Γιάνναρος. Τελικά και τότε, μολονότι ο Γιάνναρος συγκέντρωνε τον θαυμασμό για το πνευματικό του εκτόπισμα και τον κοσμοπολιτισμό του, νίκησαν τα βαθιά αισθήματα φιλίας.

Τώρα όμως οι δύο άνδρες μετά από 50 σχεδόν χρόνια θα πορευθούν σε διαφορετικά μονοπάτια.

Διαβάστε επίσης

Χρησιμοποιούμε cookies για λόγους στατιστικών & επισκεψιμότητας Συμφωνώ Περισσότερα