Εκτός ελλείμματος και χρέους οι δαπάνες από τις καταστροφές
Η εξαίρεση των δαπανών για την πρόβλεψη αλλά και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής από το έλλειμμα και το χρέος των κρατών-μελών θα είναι ένα από τα μεγάλα κεφάλαια της συζήτησης που θα ξεκινήσει το φθινόπωρο για τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης.
Το θέμα που θα τεθεί στους υπερασπιστές της σκληρής δημοσιονομικής γραμμής, κυρίως από τις μεσογειακές χώρες είναι ότι, στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού των ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων, θα πρέπει να μην υπολογίζονται στο έλλειμμα και το χρέος της κάθε χώρας οι δαπάνες για την προστασία και την κάλυψη των ζημιών που προκαλούν ακραία καιρικά φαινόμενα συνδεδεμένα με την κλιματική αλλαγή.
Ως γνωστόν, πολλές χώρες της Ευρώπης (και η Ελλάδα) χτυπήθηκαν από πρωτοφανή καιρικά φαινόμενα από το 2020 μέχρι και σήμερα. Οι πλημμύρες στην Κεντρική Ιταλία και ο μεσογειακός κυκλώνας «Ιανός» στην Ελλάδα, οι πλημμύρες σε Εύβοια και Στερεά Ελλάδα πέρσι, οι μεγάλες πλημμύρες σε Γερμανία, Ολλανδία και Βέλγιο τον Ιούλιο και οι μεγα-πυρκαγιές που βιώνουν σήμερα Ελλάδα και Ιταλία και νωρίτερα το καλοκαίρι η Κύπρος, η Γαλλία και η Ισπανία είναι απρόβλεπτα και καταστροφικά φαινόμενα. Συνεπώς δεν μπορούν να προβλεφθούν από τους κρατικούς προϋπολογισμούς. Μόνο η Ελλάδα υπολογίζει ότι, μετά τις τελευταίες πυρκαγιές, θα καταγράψει δαπάνες για αποκατάσταση ζημιών από ακραία καιρικά φαινόμενα ύψους 1,6 δισ. (1,1 δισ. που έχουν δοθεί ήδη συν τα 500 εκατ. ευρώ για τις πυρκαγιές), δηλαδή περίπου 0,9% του ΑΕΠ της. Τούτο, χωρίς να υπολογιστούν και τα 41 δισ. που θα δαπανήσει έως το τέλος του χρόνου, για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού.
Το αίτημα για εξαίρεση των δαπανών για την κλιματική αλλαγή παρά τις επί της αρχής αντιρρήσεις που εκφράζουν μπορεί να γίνει κατανοητό από τις βόρειες χώρες. Τούτο διότι, παρ’ ότι εμφανίζονται αντίθετες σε κάθε έννοια δημοσιονομικής χαλάρωσης, είναι οι περισσότερο συνειδητοποιημένες σε ό,τι αφορά την κλιματική αλλαγή. Η εξαίρεση δεν θα αφορά μόνο τις δαπάνες για την αποκατάσταση των ζημιών από φυσικές καταστροφές, αλλά και τις πρόσθετες δαπάνες που θα κάνει κάθε κράτος για τη βελτίωση του περιβάλλοντος. Τούτο διότι το κόστος των ζημιών γίνεται κάθε χρόνο όλο και μεγαλύτερο και τα καιρικά φαινόμενα γίνονται τόσο ακραία που μπορούν και να απειλήσουν μεσοπρόθεσμα και την οικονομική ανάπτυξη της Ευρωζώνης.