ΕΛΛΑΔΑ – ΗΠΑ: Συμφωνία-φρένο στα σχέδια Ερντογάν

Μέσα σε έναν μήνα η Ελλάδα προχώρησε σε δύο πολύ σημαντικές αμυντικές συμφωνίες που θωρακίζουν σε μεγάλο βαθμό την κυριαρχία της και αποτρέπουν τις όποιες τρελές σκέψεις της Τουρκίας για θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο.

Της Ευαγγελίας Τζαβάρα

Είναι αποδεκτό ότι με την Ελληνογαλλική συμφωνία η Ελλάδα έχει ως σύμμαχο τη μοναδική πυρηνική δύναμη της Ε.Ε. Όμως τώρα με την πενταετή συμφωνία με τις ΗΠΑ που υπέγραψε η χώρα μας ο αμερικανικός παράγοντας δίνει απάντηση και στην προσπάθεια που κάνει η Άγκυρα να αμφισβητήσει την κυριαρχία των νησιών του Αιγαίου με τη δικαιολογία ότι η Ελλάδα τα έχει στρατιωτικοποιήσει σε αντίθεση με ό,τι προβλέπει η σύμβαση της Λωζάννης. Μάλιστα επ’ αυτού έχει αποστείλει κι επιστολή στον ΟΗΕ.

Τώρα όμως η αμυντική συμφωνία θωρακίζει τα νησιά μας, καθώς στην επιστολή τού Άντονι Μπλίνκεν προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν την ανάγκη να υπάρχει στρατός στα νησιά. Μάλιστα, χαρακτηριστικά τονίζεται ότι «οι αμερικανικές δυνάμεις θα μπορούν να επιχειρούν και να πραγματοποιούν εκπαιδευτικές ασκήσεις, τόσο στην ηπειρωτική Ελλάδα όσο και στα νησιά». Κι όπως εξηγούν διπλωματικές πηγές, επί της ουσίας πρόκειται για μια πολιτικά δεσμευτικά κίνηση, η οποία σημαίνει ότι οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν de facto την πλήρη κυριαρχία της Ελλάδας στα νησιά και τη δυνατότητα στρατιωτικοποίησής τους.

Η επιστολή Μπλίνκεν προχωρά ένα επιπλέον βήμα, καθώς για πρώτη φορά οι ΗΠΑ κάνουν ρητή αναφορά στην ανάγκη σεβασμού, όχι μόνο της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας, αλλά και των κυριαρχικών δικαιωμάτων που απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Διπλωματικές πηγές αξιολογούν τη συγκεκριμένη αναφορά ως ένα εξαιρετικά σημαντικό νέο στοιχείο, που αναγνωρίζει και ζητά τον πλήρη σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στην ΑΟΖ και στην υφαλοκρηπίδα της. Κι αυτό έγινε, παρά το γεγονός ότι και οι ΗΠΑ δεν έχουν υπογράψει τη σύμβαση για το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Όμως επί της ουσίας ο αμερικανικός παράγοντας αναγνωρίζει ότι το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας αποτελεί μέρος του εθιμικού δικαίου, είναι δεσμευτικό για όλες τις χώρες και διέπει την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών.

Το εντυπωσιακό είναι ότι στην επιστολή του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ αναγνωρίζει για πρώτη φορά μετά την εποχή Χένρι Κίσινγκερ την απειλή κυριαρχίας της Ελλάδας. Μάλιστα, στην επιστολή τού Μπλίνκεν τονίζεται ότι «η νέα συμφωνία επεκτείνει τη στρατηγική αμυντική μας εταιρική σχέση και έμπρακτα καταδεικνύει τη σταθερή μας αποφασιστικότητα για προάσπιση της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας εναντίον απειλητικών δράσεων και ένοπλων επιθέσεων». Με την επιβεβαίωση της απόφασης για αμοιβαία προστασία της κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας, είναι η πρώτη φορά που αποτυπώνεται σε συμβατικό κείμενο με τις ΗΠΑ η ουσιαστική απόρριψη της τουρκικής επεκτατικής πολιτικής (το casus belli είναι του 1995, άρα μετά την υπογραφή τής MDCA). Κάτι που εκλαμβάνεται ως μήνυμα προς τον Ερντογάν ότι θα πρέπει να βγάλει από το μυαλό του θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο. Όμως θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν ότι μετά και τις δύο συμφωνίες της Ελλάδας με ΗΠΑ και Γαλλία δημιουργείται ασφυκτικός κλοιός γύρω από την Κύπρο, καθώς εκεί πλέον είναι το μοναδικό πεδίο που θα μπορεί να κινείται με άνεση η Τουρκία.

Η ελληνική πλευρά επισημαίνει ότι την ίδια ώρα η Ουάσιγκτον σε αντιδιαστολή και σε αντίθεση με το παρελθόν «δεν μας βάζει στο ίδιο καλάθι με την Τουρκία», καθώς δεν υπάρχει αντίστοιχη κίνηση προς την Τουρκία. Μάλιστα, στέκεται στην επιλογή της Αλεξανδρούπολης, που υποδηλώνει μεταξύ άλλων την αμερικανική βούληση ενίσχυσης της ασφάλειας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, αλλά με παράκαμψη των Στενών, με ό,τι οφέλη αυτό συνεπάγεται για την περιοχή του Έβρου και ευρύτερα της Θράκης. Κι όλα αυτά, την ώρα που ήδη οι ΗΠΑ έχουν αρχίσει να απονευρώνουν τη βάση τους στο Ιντζιρλίκ, στη νότια Τουρκία, δίπλα στην πόλη των Αδάνων.

 Οι αλλαγές στη συμφωνία

Οι αλλαγές στο άρθρο ΙΙ της MDCA εντάσσουν νέες τοποθεσίες στη συμφωνία και πιο συγκεκριμένα το Στρατόπεδο «Γεωργούλα» στον Βόλο, το Πεδίο Βολής Λιτοχώρου, το Στρατόπεδο «Γιαννούλη» στην Αλεξανδρούπολη και τη Ναυτική Βάση της Σούδας, η οποία αναβαθμίζεται και επεκτείνεται με νέες εγκαταστάσεις. Παράλληλα, επιτρέπεται η χρήση των εκσυγχρονισμένων εγκαταστάσεων και από τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, ενώ η επιλογή τοποθεσιών όπως το Στρατόπεδο της Αλεξανδρούπολης, μετά τα γεγονότα του Έβρου, αλλά και η Κρήτη, με την Άγκυρα να εμμένει στο παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, καταδεικνύουν την πρόθεση της Ουάσινγκτον να διατηρεί ισχυρό αποτύπωμα σε περιοχές καίριας σημασίας για τα εθνικά συμφέροντα.

Όπως είναι γνωστό και όπως αποδεικνύουν οι αναδυόμενες συμμαχίες (QUAD, AUKUS), οι ΗΠΑ αποδεσμεύονται από την Ευρώπη και βασική προτεραιότητα είναι η περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού. Στο πλαίσιο αυτό, οι ΗΠΑ επιλέγουν την Ελλάδα, ως μια από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές χώρες, στις οποίες επενδύουν για το μέλλον, ενισχύοντας το γεωπολιτικό και στρατηγικό τους αποτύπωμα, με συμβατική δέσμευση που θα ακολουθηθεί ανεξαρτήτως του ενοίκου του Λευκού Οίκου, καθώς είναι τουλάχιστον πενταετής η διάρκεια της συμφωνίας.

 Τι λέει ο πρωθυπουργός

«Πρόκειται για επιτυχία της χώρας», ανέφερε ο πρωθυπουργός σε δήλωσή του λίγο μετά την υπογραφή της συμφωνίας, «πολύ περισσότερο, καθώς αυτή θα συνοδεύεται και από επιστολή του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών, του κ. Μπλίνκεν, με την οποία οι ΗΠΑ διακηρύσσουν την ανάγκη σεβασμού της κυριαρχίας, της ακεραιότητας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας», τόνισε ο κ. Μητσοτάκης.

Από την πλευρά του ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε άλλη μία κωλοτούμπα. Από τα χαμόγελα και τους επαίνους του Αλέξη Τσίπρα προς τον Ντόναλντ Τραμπ, επανήλθε στην εποχή του άκρατου αντιαμερικανισμού. Έτσι, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έσπευσε να ασκήσει σφοδρή κριτική στην ελληνοαμερικανική αμυντική συμφωνία, ακολουθώντας την ίδια αρνητική στάση που τήρησε και με το ιστορικό σύμφωνο Ελλάδας – Γαλλίας. Απλά τώρα η Κουμουνδούρου έκανε ένα βήμα παραπάνω καταγγέλλοντας ότι «με τη σημερινή υπογραφή της συμφωνίας με τις ΗΠΑ ο κ. Μητσοτάκης γίνεται ο πρώτος πρωθυπουργός της Μεταπολίτευσης που εκχωρεί επ’ αόριστον στρατιωτικές εγκαταστάσεις σε ελληνικό έδαφος». Μάλιστα, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πιστεύει ούτε την επιστολή Μπλίνκεν, ισχυριζόμενος ότι «με τη συμφωνία δεν εξασφαλίζεται, όμως, καμία συγκεκριμένη αμερικανική παρουσία, εμπλοκή ή δέσμευση για τη στήριξη αυτής της κυριαρχίας απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα, ιδίως στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο».

Τέλος, στην Τουρκία δεν υπάρχει επίσημη θέση, απλά ο Τύπος της γειτονικής χώρας αναφέρει πως η κυβέρνηση Ερντογάν νιώθει ανακουφισμένη που δεν φτιάχτηκε αμερικανική βάση σε κάποιο νησί, προσπερνώντας ότι οι Αμερικανοί έχουν το ελεύθερο για ασκήσεις στα ελληνικά νησιά. Επίσης, δεν κρύβεται ο εκνευρισμός για την εξέλιξη με τη βάση της Αλεξανδρούπολης.

Διαβάστε επίσης

Χρησιμοποιούμε cookies για λόγους στατιστικών & επισκεψιμότητας Συμφωνώ Περισσότερα