Ελλάδα: Μοναχική πορεία στα δύσκολα…

Η δήλωση του γενικού γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα «είμαστε στη δίνη σοβαρών εξελίξεων και μας κάνει ανήσυχους», μετά το τέλος της συνάντησής του στο Μέγαρο Μαξίμου με τον πρωθυπουργό, αποτυπώνει εν μέρει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η χώρα, με τον μεγαλοϊδεατισμό του Ερντογάν, αλλά και με το μεταναστευτικό που καθημερινά οξύνεται.

Εάν κάποιος αισιόδοξος άνθρωπος βάλει όλα τα πράγματα κάτω, προκειμένου να κατανοήσει ποιο είναι το σημερινό status quo που έχει δημιουργηθεί από την υπογραφή του μνημονίου Τουρκίας με την κυβέρνηση της Λιβύης για την ανακήρυξη ΑΟΖ, τότε καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα είναι απελπιστικά μόνη της για να αντιμετωπίσει και να λύσει όλα τα σοβαρά ζητήματα.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Όλα ξεκίνησαν με την… απίθανη συμφωνία που υπέγραψαν ο Ερντογάν με τον επικεφαλής της Λιβυκής κυβέρνησης Φαγιέζ Αλ Σάρατζ. Μία συμφωνία με την οποία οι Τούρκοι ανακάλυψαν ΑΟΖ μεταξύ αυτών και της Λιβύης. Μία συμφωνία που δεν ενέκρινε το Κοινοβούλιο της Λιβύης (ελέγχεται από τον στρατηγό Χαλιφά Χαφτάρ), κάτι που σημαίνει ότι δεν μπορεί να την εγκρίνει ως νομικό κείμενο ο ΟΗΕ.

Στη συμφωνία Τουρκίας-Σάρατζ εκτός ημών αντέδρασαν κατ’ αρχάς οι Γάλλοι και εν συνεχεία όλες οι χώρες της Ανατολικής Μεσογείου με τελευταία την Ιταλία, που λόγω συμφερόντων στηρίζει διακριτικά τον Σάρατζ, καθώς έχει υπογράψει διακρατική συμφωνία και τους επιστρέφει μετανάστες από την Αφρική, που έχουν ξεκινήσει το ταξίδι στην Ιταλία από τις ακτές της Λιβύης. Η πιο σημαντική αντίδραση ήταν της Ρωσίας (στηρίζει τον Χαφτάρ στον Λιβυκό εμφύλιο), όπου ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ εξέφρασε την αντίθεσή του με τη συμφωνία. Και όλοι κατανοούν τι σημαίνει να διαφωνεί ο Λαβρόφ.

Μία συμφωνία που προς το παρόν παραμένει στον αέρα και γι’ αυτό τον λόγο ο Ερντογάν, για να παρακάμψει τις αντιστάσεις των Ρώσων, αποφάσισε να προχωρήσει άλλο ένα βήμα παραπάνω ψηφίζοντας μέσω του τουρκικού Κοινοβουλίου απόφαση για να στείλει στρατό στη Λιβύη στο πλευρό του Σάρατζ. Μία απόφαση που προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας, την ίδια ώρα που ο Χάφταρ με μία αιφνιδιαστική κίνηση καταλάμβανε τη Σύρτη, μία πόλη τεράστιας στρατηγικής σημασίας.

 Το ταξίδι στις ΗΠΑ
Στη δίνη των εξελίξεων στη Λιβύη, αλλά και στην απρόβλεπτη κίνηση των Αμερικανών να δολοφονήσουν στο Ιρακινό έδαφος τον αρχηγό των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν, Κασέμ Σουλεϊμανί, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέφθηκε τις ΗΠΑ με βασικό θέμα συζήτησης με τον Ντόναλντ Τραμπ τις εξελίξεις στη Λιβύη και την τουρκική προκλητικότητα.

Η συγκυρία της επίσκεψης ήταν η χειρότερη δυνατή, καθώς το μυαλό του Αμερικανού προέδρου ήταν οι εξελίξεις με το Ιράν και η παραπομπή του από τη Βουλή με τις ψήφους των Δημοκρατικών που έχουν την πλειοψηφία. Έτσι ακούσαμε από το οβάλ γραφείο τον πλανητάρχη να κάνει λόγο «για τον φίλο μου τον Ερντογάν», με το σκεπτικό ότι η Τουρκία συνορεύει και με τις τρεις χώρες που βρίσκονται στη διακεκαυμένη ζώνη, τη Συρία, το Ιράκ και το Ιράν.

Σύμφωνα με τις δηλώσεις και του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε διεξοδικά τις ελληνικές θέσεις για τα ελληνοτουρκικά και τις εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο. Κι όπως δήλωσε σε δύο συνεντεύξεις του ο κ. Δένδιας, «ο πρωθυπουργός κατέστησε απολύτως καθαρό και στην αμερικανική ηγεσία και στον πρόεδρο Τραμπ το τι προτιθέμεθα να κάνουμε και ποια είναι η συνταγματική μας υποχρέωση αν η Τουρκία περάσει τη γραμμή. Αυτό έγινε με τον πιο καθαρό τρόπο και πρέπει να σας πω ότι δεν υπήρξε αντίλογος, αλλά κατανόηση των ελληνικών θέσεων».
Στο ερώτημα αν οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και η Γαλλία σταθούν στο πλευρό της Ελλάδας, στην περίπτωση που η Τουρκία προκαλέσει θερμό επεισόδιο, ο υπουργός Εξωτερικών απάντησε: «Εάν χρειαστεί, ελπίζω ότι δεν θα χρειαστεί, μπορούμε και μόνοι μας. Αλλά, επίσης εν απολύτω επιγνώσει, σας λέω ότι δεν θα είμαστε μόνοι μας».

Σήμερα η εφημερίδα «Εστία» δημοσίευσε έναν διάλογο μεταξύ των κ.κ. Τραμπ και Μητσοτάκη. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο πρόεδρος Τραμπ, όταν άκουσε από τον πρωθυπουργό ότι η Ελλάδα δεν θα κάτσει με σταυρωμένα χέρια εάν η Τουρκία παραβιάσει τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, είπε προς τον κ. Μητσοτάκη: «Δεν φοβάσαι μήπως χάσεις;» Κι έλαβε την απάντηση: «Δεν θα χάσουμε».

Τον διάλογο αυτό επιβεβαίωσε η αδελφή του πρωθυπουργού, Ντόρα Μπακογιάννη, η οποία στο παρελθόν είχε διατελέσει υπουργός Εξωτερικών, ενώ τώρα είναι στο Συμβούλιο της Ευρώπης: «Το πρώτο που είναι σαφές είναι η αντίδραση της Ελλάδας, σε περίπτωση καταπάτησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας, θα είναι παρά πολύ συγκεκριμένη. Αυτή η αντίδραση κοινοποιήθηκε στον κ. Τραμπ. Άρα ο πρόεδρος των ΗΠΑ αυτή τη στιγμή ξέρει ποια θα είναι η απάντηση της χώρας μας σε περίπτωση καταπάτησης κυριαρχικών δικαιωμάτων».

Όπως εξήγησε η κα Μπακογιάννη, η Ουάσινγκτον θα στείλει το επόμενο διάστημα μέσω της διπλωματίας το μήνυμα ότι δεν είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ και της περιοχής μία ένταση ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία. «Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι προς τα συμφέροντα των ΗΠΑ μία ένταση δύο χωρών μελών του ΝΑΤΟ. Άρα οι ΗΠΑ θα προσπαθήσουν διά της διπλωματικής οδού να στείλουν τα σχετικά μηνύματα ότι, παιδιά, αυτό δεν μας συμφέρει εμάς, πρώτα δηλαδή τις ΗΠΑ και από εκεί και πέρα ολόκληρη την περιοχή. Άρα αυτό είναι ένα κεκτημένο».

 Το συμβούλιο της Μόσχας και η απούσα Ευρώπη

Μετά την επίσκεψη Μητσοτάκη στις ΗΠΑ, υπήρξε η σύσκεψη των υπουργών Εξωτερικών έξι χωρών στην Αίγυπτο για τη Λιβύη. Στη σύσκεψη μετείχαν Γαλλία, Ιταλία, Ελλάδα, Κύπρος, Αίγυπτος και Ισραήλ, οι οποίες καταδίκασαν τις κινήσεις Ερντογάν και επί της ουσίας αβαντάρουν τον Χάφταρ μέχρι τη Σύνοδο του Βερολίνου που συγκάλεσε η Μέρκελ για το τέλος Ιανουαρίου. Μία σύνοδος, στην οποία μέχρι στιγμής δεν έχει κληθεί η Ελλάδα.

Και ξαφνικά, Ρωσία και Τουρκία αναλαμβάνουν πρωτοβουλία και προσπαθούν στη Μόσχα να επιβάλουν εκεχειρία στα αντιμαχόμενα στρατόπεδα, πιάνοντας στον ύπνο τόσο τις ΗΠΑ, αλλά πολύ περισσότερο την Ευρώπη. Η Ρωσία υπενθυμίζουμε στηρίζει Χαφτάρ και η Τουρκία τον Σάρατζ.

Σε όλα μόνοι μας

Την ώρα που οι εξελίξεις είναι ραγδαίες, δεν μειώθηκαν καθόλου οι μεταναστευτικές ροές, παρά τον άσχημο καιρό και τους ανέμους που έφτασαν τα 10 μποφόρ στο Αιγαίο. Ο Ερντογάν συνεχίζει τα παιχνίδια του, εκβιάζοντας για περισσότερα χρήματα από την Ευρώπη, και την ίδια στιγμή η Ε.Ε. μοιάζει βολεμένη να έχει μετατρέψει την Ελλάδα σε αποθήκη ψυχών. Ήδη οι καταγεγραμμένοι μετανάστες έχουν ξεπεράσει τους 120.000 και ουδείς βάζει το χέρι του στο ευαγγέλιο ότι θα ανακοπούν.

Αλλά και στις εξελίξεις με την Τουρκία, ακόμη και εάν δεν ισχύσει η συμφωνία Ερντογάν με τη Λιβύη, θα μπορεί η Ελλάδα να προχωρήσει σε έρευνες για πετρέλαιο και φυσικό αέριο, ή θα έχουμε νέα εστία έντασης από πλευράς των Τούρκων; Σε αυτό το ερώτημα δεν μπορεί να δώσει κανείς μία σαφή απάντηση. Διότι οι μεγάλοι «παίκτες» ασχολούνται με τα συμφέροντά τους και το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να μην υπάρξει πολεμική σύρραξη. Τίποτε άλλο. Οπότε μόνοι μας πρέπει να βγάλουμε τα κάστανα από τη φωτιά.

Το γεγονός ότι έχουμε δίκιο, δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι θα δικαιωθούμε. Άλλωστε, χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η αναφορά του δημοσιογράφου Γιάννη Πρετεντέρη στα «Νέα», το περασμένο Σάββατο, για τους χριστιανούς που οι Ρωμαίοι έστελναν στις αρένες: «Κι αυτοί είχαν δίκιο, όμως στο τέλος τους έτρωγαν τα λιοντάρια».