ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ: Οι γαμπροί το έσκασαν, η νύφη τη… γλύτωσε!!!

Ένας Βρετανός συγγραφέας του 19ου αιώνα ισχυριζόταν ότι ένας από τους βασικούς κανόνες για τους πωλητές, είναι να παινεύουν τις άσχημες πλευρές του εμπορεύματος και να αφήνουν τα καλά σημεία του να μιλήσουν μόνα τους. Στην περίπτωση της πώλησης των ΕΛ.ΠΕ. ο κανόνας θα ήταν υπό νορμάλ συνθήκες αυτοεκπληρούμενος: άσχημες πλευρές στην επιχείρηση δύσκολα θα έβρισκε κάποιος για να τις «μασκαρέψει», όσο για τα καλά επιχειρηματικά σημεία του εγχώριου ενεργειακού κολοσσού αυτά «φωνάζουν» από μακριά! Κι όμως πώληση δεν υπήρξε. Το γιατί έχει πολλές αναγνώσεις. Ωστόσο, η δεύτερη σκέψη ότι τα ΕΛ.ΠΕ γλύτωσαν από ένα ευτελούς ανταλλάγματος ξεπούλημα τείνει να γίνει η κυρίαρχη παραδοχή…

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Δεν χρειάζεται αποδείξεις το γεγονός ότι ο Όμιλος των Ελληνικών Πετρελαίων είναι ένα από τα πιο βαριά –αν όχι το βαρύτερο– «ασημικό» της δημόσιας περιουσίας που είχε σε περίοπτη θέση στη βιτρίνα του το ΤΑΙΠΕΔ. Αρκούν τα οικονομικά αποτελέσματα που πετυχαίνει τα τελευταία χρόνια η διοίκηση Τσοτσορού καταρρίπτοντας το ένα ρεκόρ μετά το άλλο. Αποκορύφωμα το 2018, μία από τις καλύτερες χρονιές ιστορικά από πλευράς επιδόσεων διυλιστηρίων, με υψηλή διαθεσιμότητα των μονάδων καθώς και αυξημένη υπερ-απόδοση, όπου τα ΕΛ.ΠΕ. κατέγραψαν ιστορικά υψηλά σε παραγωγή με 15,5 εκατ. τόνους (+3%), αυξημένες πωλήσεις με 16,5 εκατ. τόνους(+4%) και εξαγωγές-ρεκόρ ύψους 9,4 εκατ. τόνων, που αναδεικνύουν τον Όμιλο σε έναν από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς στην Ελλάδα.

Πού… χάλασε
Αυτό το «πετράδι του στέμματος των ελληνικών αποκρατικοποιήσεων διεκδικούσαν να κάνουν δικό τους (σ.σ. σε ποσοστό 50,1%) οι δύο διεκδικήτριες κοινοπραξίες που ήταν από τη μία πλευρά το σχήμα Glencore-Carlyle και από την άλλη η σύμπραξη των εταιρειών Vitol και Sonatrach.

Για το πώς, τώρα, φτάσαμε στο σημείο κανένα από τα δύο κονσόρτσιουμ να μην υποβάλει δεσμευτική οικονομική προσφορά, η επίσημη εκδοχή κάνει λόγο για εξελίξεις που έλαβα χώρα πρόσφατα στο διεθνές περιβάλλον και οι οποίες οδήγησαν στην απόφαση απόσυρσης του ενδιαφέροντος τους για τα ΕΛ.ΠΕ..

Η αγορά, όμως, άλλα ψιθυρίζει. Για παράδειγμα, συζητιέται έντονα ότι οι υποψήφιοι επενδυτές έκαναν πίσω όταν στα κείμενα της συμφωνίας αγοραπωλησίας διάβασαν όρους που παρείχαν στους μετόχους τη μειοψηφίας (ελληνικό δημόσια και όμιλος Λάτση) το δικαίωμα του βέτο, που επέβαλαν την παρουσία τους στο διοικητικό συμβούλιο και που προέβλεπαν την ύπαρξη αυξημένης πλειοψηφίας προκειμένου να λάβει αποφάσεις η γενική συνέλευση. Ενστάσεις φέρεται να ακούστηκαν από τους επενδυτές ακόμη και για την πολυκλαδική μορφή του ομιλικού «δέντρου» των ΕΛ.ΠΕ. (πολλές θυγατρικές, διάφοροι τομείς επιχειρηματικής δραστηριοποίησης κλπ).

Όλα τα παραπάνω μοιάζει να συνετέλεσα αθροιστικά στον να ανακρούσουν πρύμναν οι δύο κοινοπραξία και να μην βάλουν το χέρι στην τσέπη. Και το… βάθος αυτής της τσέπης είναι που επιβεβαιώνει την προαναφερθείσα εκτίμηση ότι ίσως τελικά το ναυάγιο της αποκρατικοποίησης των ΕΛ.ΠΕ. –με το τίμημα που αυτή πήγε να γίνει– να τα έσωσε από το «ξεπούλημα».

Είναι… λίγα τα λεφτά Άρη
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η αποκρατικοποίηση του ελληνικού ενεργειακού ομίλου θα έκλεινε ένα ευμέγεθες μέρος της δημοσιονομικής δέσμευσης της Ελλάδας προς τους εταίρους-δανειστές να εισπράξει και να εισφέρει στα κρατικά ταμεία ποσά περί τα 2 δισ. ευρώ που θα προέρχονται από πωλήσεις των συμμετοχών του Δημοσίου.

Αυτό όμως δεν θα μπορούσε και δεν έπρεπε να γίνει… μπιρ παρά! Διότι αν μιλάμε για έναν ενεργειακό εξαγωγικό όμιλο σαν τα ΕΛ.ΠΕ. που «κοστολογείται» με όρους ανταγωνιστικής ελεύθερης αγοράς, υπεραξίας και προοπτικών και όχι με στεγνή χρηματιστηριακή αποτίμηση, τότε για την απόκτηση του 50,1% που βγήκε προς πώληση (σ.σ. το ελληνικό Δημόσιο κατέχει το 36% των ΕΛ.ΠΕ. και δίνει το 20%, ενώ η συμφερόντων Λάτση «Paneuropean» μετέχει με 46% και παραχωρεί το 30,1%) οι μέχρι πρότινος διεκδικητές των μεριδίων θα έπρεπε να ρίξουν στο τραπέζι περί τα 5 δισ. ευρώ και όχι το περίπου 1,5 δισεκατομμύριο που συζητιόταν ως αντίτιμο.

Είναι, άλλωστε, μία θέση που μετά το ναυάγιο άρχισε να υποστηρίζεται και από κύκλους του ΤΑΙΠΕΔ οι όποιοι επικαλούνται ότι δεν ήταν διατεθειμένο το Ταμείο να ξεπουλήσει, μόνο και μόνο για να πει ότι έκανε μία αποκρατικοποίηση.

Όπως προαναφέρθηκε τα ΕΛ.ΠΕ. βγήκαν μερικώς προς πώληση κουβαλώντας μια διόλου ευκαταφρόνητη προίκα που δεν αφορά μόνο τα συνεχόμενα ισχυρά οικονομικά αποτελέσματα που «γράφουν» κάθε χρονιά. Είναι και το κοινωνικό αποτύπωμα που αφήνει στη χώρα ο ενεργειακός Όμιλος, με σημαντικές και επαναλαμβανόμενες δράσεις εταιρικής ευθύνης σε τομείς όπως ο αθλητισμός, η Υγεία και η Παιδεία. Αυτό, άραγε, πόσο θα πλήρωνε για να το αποκτήσει ένα κονσόρτσιουμ και πώς θα δεσμευόταν να το συνεχίσει;

Αν και όχι τόσο ρητορικό, το παραπάνω ερώτημα ενδεχομένως απαντηθεί όταν ο διαγωνισμός για την πώληση των ΕΛ.ΠΕ. ξαναμπεί στις ράγες και επανακάμψει το επενδυτικό ενδιαφέρον υπό καλύτερες προϋποθέσεις. Για την ώρα, όμως, ακόμη κι αν ισχύουν οι αιτιάσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης ότι «η χώρα δεν μπορεί να πληρώνει άλλο την ανικανότητα και τις ιδεοληψίες του ΣΥΡΙΖΑ», σε αυτή την περίπτωση στην οδό Πειραιώς θα πρέπει να λένε ευτυχώς που δεν πουλήθηκαν τα ΕΛ.ΠΕ. Διότι όπως και να το κάνουμε ήταν πολύ… λίγα τα λεφτά Άρη, που θα έλεγε αντιστρέφοντας την επική κινηματογραφική ατάκα του ο αείμνηστος Σπύρος Καλογήρου…