Ελληνοτουρκικά: Στη «Ν.Δ. Σημίτη» η εξωτερική μας πολιτική

Παραμονές της 85ης εθνικής επετείου του «ΟΧΙ» της Ελλάδας στον Μουσολίνι μία συνέντευξη-διάλογος του πρώην υφυπουργού Εξωτερικών, Χρήστου Ροζάκη, στην εφημερίδα «Καθημερινή» λειτούργησε ως κάτοπτρο στο οποίο καθρεφτίστηκαν οι ομοιότητες της εξωτερικής πολιτικής που άσκησε πριν από περίπου 25 χρόνια η κυβέρνηση του Κώστα Σημίτη με αυτή που ασκεί τουλάχιστον την τελευταία τριετία η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Τα όσα είπε στην «Καθημερινή» ο  84χρονος ομότιμος καθηγητής Διεθνούς Δικαίου αποτελούν μία ανοιχτή μαρτυρία για το πώς η Ελλάδα των αρχών του 2000 επί κυβέρνησης Σημίτη έφτασε πιο κοντά από ποτέ άλλοτε στον να συμφωνήσει με την Τουρκία σε ένα καθεστώς «επιλεκτικών-κλιμακωτών διαφοροποιήσεων» αναφορικά με το εύρος των ελληνικών χωρικών υδάτων, όπου η χώρα μας υπό την επιρροή του κλίματος της εποχής και της ευρωπαϊκής πίεσης, θα αποδεχόταν να αυξήσει την κυριαρχίας στα 12 ναυτικά μίλια μόνο στις ηπειρωτικές ακτές και στα νησιά δυτικά του 25ου μεσημβρινού και να περιοριστεί στα 6 μίλια για όλες τις υπόλοιπες νησιωτικές περιοχές της στο Αιγαίο.

Σε απλά ελληνικά ο κ. Ροζάκης ομολόγησε –όντας διαπραγματευτής εκείνη την περίοδο– ότι η χώρα μας συζητούσε στα σοβαρά το ενδεχόμενο να μην ασκήσει ενιαία το κυριαρχικό της δικαίωμα στην επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης. Είπε δε ότι «αυτή η τελική λύση ήταν ένας καλός συμβιβασμός» καθώς «η αύξηση της ελληνικής κυριαρχίας δεν ήταν αμελητέα»!!!

Επειδή όμως η ιστορία είναι ως γνωστόν μεγάλος… τοκογλύφος, δύο και πλέον δεκαετίες μετά αυτό που επί Σημίτη αποκαλείτο «καλός και ρεαλιστικός συμβιβασμός» επανέρχεται την τελευταία τριετία επί Κυριάκου Μητσοτάκη ως «διπλωματία των υποκλίσεων» και μάλιστα απέναντι σε μία Τουρκία που είναι πολύ πιο επιθετική από ότι το 2015, που κρατάει ζωηρό το αναθεωρητικό δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας», που αμφισβητεί ανοιχτά την κυριαρχία κατοικημένων ελληνικών νησιών και που εργαλειοποιεί προς όφελός της κάθε διεθνή κρίση.

Σε αυτό το επικίνδυνο γεωπολιτικό «ντεκόρ» φαντάζει να επανέρχεται ξανά από την πίσω πόρτα ο σημιτικός «ρεαλιστικός συμβιβασμός», εκφραζόμενος με πολιτικές επιλογές προσώπων, με διπλωματικές κινήσεις και με ένα συνολικό ύφος στην ελληνική εξωτερική πολιτική που θυμίζει έντονα τις ημέρες του εκσυγχρονισμού. Διότι δεν είναι μυστικό –κάποιο εικάζουν ότι δεν είναι και τυχαίο– ότι πολλές από τις κεντρικές θέσεις σήμερα στο ελληνικό ΥΠΕΞ κατέχονται από στελέχη της σχολής Σημίτη, προεξάρχοντος του Γιώργου Γεραπετρίτη που αδιαμαρτύρητα κάνει πράξη αμφιλεγόμενες πρωτοβουλίες του πρωθυπουργικού μεγάρου (βλ. Διακήρυξη Φιλίας Ελλάδας-Τουρκίας), που υπερασπίζεται οπισθοχωρήσεις τύπου Κάσου και που δηλώνει άλλοτε ότι είναι «φιλέλληνας» και άλλοτε ότι δεν τον νοιάζει να τον πουν «μειοδότη».

Για να είναι, εξάλλου, πλήρης η εικόνα ας συνυπολογιστεί στα παραπάνω και η αλήστου μνήμης δήλωση της πρώην υπουργού Εξωτερικών επί κυβέρνησης Κ. Καραμανλή, Ντόρας Μπακογιάννη, ότι «το Αιγαίο δεν είναι ελληνική λίμνη…».

Ένας τεράστιος αστερίσκος είναι, επομένως, τι ζήλεψε ο Κυριάκος Μητσοτάκης από ΠΑΣΟΚϊκού dna στελέχη και τα ενέταξε στον στενό κύκλο των υπουργών και των συμβουλατόρων σε θέματα εξωτερικής πολιτικής. Προφανώς ούτε η επιστημοσύνη τους ούτε η εμπειρία τους στη διακυβέρνηση, αλλά η ομοιότητα της σημιτικής «διπλωματίας των υποκλίσεων» με την μητσοτακική διπλωματία του «ό,τι πείτε», από τη στιγμή μάλιστα που η τωρινή Ν.Δ. και το εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ είναι τελικά συγκοινωνούντα δοχεία. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι επίσημος συμβουλευτικός φορέας της ελληνικής κυβέρνησης επί θεμάτων εξωτερικής πολιτικής είναι το γνωστό ΕΛΙΑΜΕΠ που μέσω στελεχών του όπως η καθηγήτρια στη Νομική Σχολή του ΕΚΠΑ, Μαρία Γαβουνέλη, μας «προετοιμάζει» για την πολιτική που πρέπει να ακολουθήσει –αν δεν την ακολουθεί ήδη– η κυβέρνηση κόβοντας 2-3 ναυτικά μίλια από τα 12 μίλια κυριαρχίας που δικαιούται η Ελλάδα προκειμένου να τα «βρούμε ειρηνικά» με τους γείτονες.

Όσο κι αν στο «γήπεδο» της επικοινωνίας η κυβέρνηση Μητσοτάκη παρουσιάζεται ως ανυποχώρητη, οι οιωνοί δείχνουν ότι μέσω των «ήρεμων νερών» οδηγεί τη χώρα σε μια επανάληψη των «διαπραγματευτικών συμβιβασμών» του πρόσφατου παρελθόντος, δηλώνοντας μεν διατεθειμένη(;) να αντιμετωπίσει το casus belli της Άγκυρας (σ.σ. στην περίπτωση του SAFE) με αποφασιστικότητα, αλλά εννοώντας προφανώς τις διπλωματικές πιρουέτες.

Δεν είναι λίγοι, άλλωστε, εκείνοι που θεωρούν ότι τα αποτελέσματα θα τα δούμε σύντομα και θα αποτυπώνεται ίσως σε μια ενδεχόμενη συμφωνία διαμοιρασμού στο Αιγαίο, ίσως σε ένα καινούργιο σχέδιο λύσης του Κυπριακού, που ενδέχεται να θυμίσει δυσάρεστα την εποχή του Σχεδίου Ανάν.

Ο τολμών «στοιχηματίας» νικά, αλλά τις περισσότερες φορές δυστυχώς πάει… κουβά.