«Ενίσχυσε την αμυντική μας βιομηχανία η SUNLIGHT»

Στην τελευταία πράξη, για το παιχνίδι της μίζας έφτασε η εισαγγελέας του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων της Αθήνας κα Παντελάκη, που ολοκλήρωσε την αγόρευσή της, για την υπόθεση του σκανδάλου των υποβρυχίων.

Της Πωλίνας Βασιλοπούλου

Η εισαγγελέας κα Παντελάκη στο τελικό στάδιο της πρότασής της ζήτησε να κηρυχθούν ένοχοι για ξέπλυμα μαύρου χρήματος βασικοί κατηγορούμενοι της υπόθεσης, όπως οι τραπεζίτες Φάνης Λυγινός και Ζαν Κλοντ Όσβαλντ, αντίθετα ήταν απαλλακτική για τον επιχειρηματία Πάνο Γερμανό, καθώς επίσης και για στελέχη της SUNLIGHT αναφορικά με την υπόθεση των αντισταθμιστικών ωφελημάτων των υποβρυχίων, κρίνοντας ότι η εταιρεία υλοποίησε τις υποχρεώσεις της προς όφελος του Ελληνικού Δημοσίου, ενισχύοντας την αμυντική βιομηχανία.

Η τρίτη και τελευταία ημέρα της αγόρευσης της εισαγγελέως ήταν και η πιο ουσιαστική, καθώς με όσα είπε «χτύπησε» κατηγορούμενους, που φέρονταν να πρωταγωνιστούν στο «μαύρο χρήμα», που διακινήθηκε για τη σύμβαση των υποβρυχίων.

Στα προηγούμενα στάδια της αγόρευσής της η εισαγγελέας είχε ήδη προτείνει ενοχή για 12 και απαλλαγή για 2 εκ των 32 κατηγορουμένων.

Ποιους «βλέπει» ενόχους η εισαγγελέας

>>Αλέξανδρος Αβατάγγελος: Η εισαγγελέας ζήτησε την ενοχή του επιχειρηματία Αλέξανδρου Αβατάγγελου για τα αδικήματα της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της ενεργητικής δωροδοκίας.

Όπως επεσήμανε η κα Παντελάκη, από την ακροαματική διαδικασία προέκυψε ότι ο συγκεκριμένος κατηγορούμενος επηρέαζε αξιωματούχους που βρίσκονταν στο κέντρο λήψης αποφάσεων αναφορικά με τις παραγγελίες των υποβρυχίων και τόνισε:

«Είναι και αυτός στην ομάδα αυτή, που έστησε σχέδιο με Χ και Μ για την προώθηση μιζών σε πολιτικά και μη πρόσωπα. Είναι επιχειρηματίας και ιδιοκτήτης της εταιρείας συμβούλων DOMARTON, που δημιουργήθηκε για αυτόν τον σκοπό. Μας ανέπτυξε ότι είχε ιδιότητα προξένου. Δεν ξέρω πώς χρησιμοποίησε αυτήν την ιδιότητα για να καλύψει την παράνομη δραστηριότητά του. Θεωρώ πως έτσι έπραξε. Ήθελε να χρησιμοποιήσει την ιδιότητά του αυτή και στο δικαστήριο. Επιστρατεύθηκε από τον Φιλιπππίδη, που τον προσέγγισε και τον έβαλε σε ομάδα. Τέλεσε δωροδοκία από κοινού με τον κατηγορούμενο Φιλιππίδη και νομιμοποίηση εσόδων ως κατηγορείται».

>>Ιωάννης Μπέλτσιος: Για τον κατηγορούμενο Ιωάννη Μπέλτσιο, η εισαγγελέας τόνισε ότι θα πρέπει να κηρυχθεί ένοχος για το αδίκημα της δωροδοκίας, ενώ ζήτησε να απαλλαγεί ο ίδιος κατηγορούμενος για την πράξη της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες με το σκεπτικό ότι δεν βρέθηκαν σε δικό του λογαριασμό χρήματα προερχόμενα από εγκληματικές δραστηριότητες, και τόνισε:

«Λόγω κομματικής ιδιότητας είχε αρκετές διασυνδέσεις. Γνωρίζεται με τον Τσοχατζόπουλο από παλιά, από την εποχή της Δικτατορίας. Διετέλεσε και νομάρχης. Είχε πολλές θέσεις κεντρικές, ακόμα και στο Αττικό Μετρό. Αρνήθηκε τη στενή του σχέση με τον Τσοχατζόπουλο, όμως όλα τα στοιχεία της δικογραφίας και τα πορίσματα του Κοινοβουλίου καταδεικνύουν ότι ήταν πρόσωπο στενά συνδεδεμένο με πρώην υπουργό. Ο Χάουν είχε δώσει τον χαρακτηρισμό ομάδα Α στην ομάδα αυτή. Είχε υποσχεθεί στον Τσοχατζόπουλο και στον Εμμανουήλ μέσω λογαριασμού συγκεκριμένων εταιρειών ιδιοκτησίας Ματαντού και Αβατάγγελου χρήματα, που προωθήθηκαν και κατέληξαν στον Τσοχατζόπουλο. Έλαβε σε μετρητά από τον Ματαντό 1 εκατ., όπως αναφέρθηκε προηγουμένως. Ο Ματαντός βάσει της γερμανικής δικογραφίας ήταν παρών σε πολλές συναντήσεις στο εξωτερικό με Χ και Μ, οι οποίοι μαζί με Φιλιππίδη και Πίκλερ οργάνωσαν ένα σχέδιο, σύμφωνα με το οποίο θα προωθούνταν μίζες, παράνομα χρήματα, σε αξιωματούχους και άλλους. Το όνομά του φαίνεται σε μεγάλο ποσοστό της γερμανικής δικογραφίας. Σε λογαριασμούς του δεν βρέθηκαν χρήματα. Γι’ αυτόν τον λόγο, για νομιμοποίηση εσόδων, επειδή δεν υπάρχουν στοιχεία προτείνεται απαλλαγή. Προτείνω την ενοχή του για δωροδοκία, ως προς το 1 εκατ., που είμαι πεπεισμένη ότι το έλαβε».

>>Μιχάλης Ματαντός: Η εισαγγελέας στάθηκε ιδιαίτερα στον κατηγορούμενο Μιχάλη Ματαντό, για τον οποίο πρότεινε να κηρυχθεί ένοχος για το αδίκημα της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομη δραστηριότητα, αλλά να απαλλαγεί για το αδίκημα της ενεργητικής δωροδοκίας, επειδή έχει ήδη δικαστεί γι’ αυτήν την πράξη στη Γερμανία.

«Επιστρατεύθηκε, τόνισε η εισαγγελέας, όταν άλλαξε το ποινικό κομμάτι στην γερμανική δικαιοσύνη, για να αποκρυβούν οι μίζες. Επιστρατεύθηκε ως δεύτερο κομμάτι βοηθητικό. Εξ ου και η περίφημη λίστα του, για να μπορέσουν τα χρήματα να αλλάξουν διαδρομές».

>>Καταπέλτης για Λυγινό και Όσβαλντ: Καταπέλτης για τα στελέχη της τράπεζας Φάνη Λυγινό και Ζαν Κλωντ Όσβαλντ η εισαγγελέας, πρότεινε να κηρυχθούν ένοχοι για νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα. Όπως είπε:

«Υπήρχε ένα τμήμα με 15 τραπεζίτες, που διατηρούσαν πολλούς πελάτες ο καθένας. Ίσως υπήρχε δυσκολία να ελέγχει ο Κάντας τον Λυγινό. Όμως προέκυψε από τη διαδικασία ότι τα ποσά ήταν μεγάλα και οι κατηγορούμενοι δεν μας έλυσαν την απορία, πώς τόσο μεγάλα ποσά δεν δημιούργησαν προβληματισμό για την προέλευσή τους και πώς δεν γνώριζαν την ιδιότητα του Κάντα στη γενική διεύθυνση εξοπλισμών. Πώς θα μπορούσε να έχει αποκομίσει τόσο μεγάλα ποσά. Πώς δεν το ήλεγξαν. Ο Όσβαλντ είπε ότι τότε αυτό δεν απαιτείτο. Προέκυψε ότι ο Λυγινός ταξίδευε συνέχεια στην Ελλάδα. Θα έπρεπε ο Όσβαλντ να έχει άμεση επαφή με τον Λυγινό και να το γνωρίζει, καθώς και τον σκοπό των ταξιδιών. Ο Όσβαλντ ήτα παρών σε ένα ταξίδι και πήρε χρήματα από Κάντα, και αυτό δεν είναι νόμιμη συναλλαγή με μία τράπεζα. Η διακίνηση των ποσών γινόταν με την ανοχή του κ. Όσβαλντ. Δεν θα μπορούσε να μην το γνωρίζει. Ο τρόπος δράσης αυτός συγκροτεί αυτό το αδίκημα και από πλευράς αμφότερων των κατηγορουμένων. Ο ρόλος του στην τράπεζα ήταν συγκεκριμένος και διευθυντικός. Τα ποσά ήταν υπέρογκα και αποκλείεται ο Όσβαλντ να μην είχε λάβει γνώση και να γνώριζε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά έστω εκ των υστέρων. Συνέδραμε τον Λυγινό και χωρίς τη συνδρομή αυτή ο Λυγινός δεν θα μπορούσε να πράξει παράνομα».

Αυτούς «αθωώνει» η εισαγγελική πρόταση

>>Σπυρίδων Τραυλός: Ήταν γενικός διευθυντής της γενικής διεύθυνσης εξοπλισμών του ΓΕΕΘΑ. Εκείνη την εποχή, σύμφωνα με τις οδηγίες για τα ΑΩ, δύο κατηγορίες συναλλαγών ήταν αποδεκτές, τα άμεσα Αντισταθμιστικά Ωφέλη και τα έμμεσα ΑΩ. Το συγκεκριμένο ΑΩ κατατάσσεται στη δεύτερη κατηγορία. Είχε άμεσο όφελος για την επιχείρηση που είχε επιλεγεί από τον προμηθευτή και έμμεσο όφελος από τις εισφορές που εισέπραξε το Δημόσιο.

Όπως τόνισε η εισαγγελέας, «προέκυψε από την αποδεικτική διαδικασία ότι η ακύρωση του αρχικού ΑΩ των fast ferries είχε γίνει από τον πελάτη, που θα τα λάμβανε χωρίς τη γνώση της υπηρεσίας. Τα ΕΝΑΕ δεν αντέδρασαν. Ο προμηθευτής πρότεινε ένα άλλο ΑΩ, όπως είχε δικαίωμα. Συγκροτήθηκε επιτροπή για αξιολόγηση των νέων στοιχείων. Τα πρόσωπα που επιλέχθηκαν, δεν επελέγησαν από τον κατηγορούμενο, ο οποίος υπέγραψε μόνο τη συγκρότηση σε σώμα. Έγινε η διαπίστωση ότι η σύμβαση ήταν προς όφελος της υπηρεσίας και στις 14-2-2003 ο κατηγορούμενος προχώρησε στην υπογραφή της».

Και συνέχισε η εισαγγελέας:

«H σύμβαση υλοποιήθηκε χωρίς καθυστέρηση και παρελήφθη το 2007 από τον μάρτυρα Βασιλάκο, ο οποίος κατέθεσε και επιβεβαίωσε τις θέσεις του κατηγορούμενου. Μετά τον επανέλεγχο των πιστώσεων προέκυψε ότι τα τιμολόγια τής Γερμανός έγιναν όλα αποδεκτά και ο προμηθευτής είχε εκπληρώσει την υποχρέωσή του προς το Δημόσιο. Η Γερμανός υλοποιούσε και άλλα προγράμματα στο πλαίσιο της συμφωνίας. Η υπηρεσία δεν είχε δυνατότητα να επιλέγει αυτόν με τον οποίο ο προμηθευτής θα συμβληθεί στο πλαίσιο των ΑΩ. Η τροποποίηση είχε υπογραφεί και αναγνώσθηκε και η σχετική 495/2003 απόφαση του ΝΣΚ. Το πρόγραμμα παρελήφθη σε 4 χρόνια περίπου. Ο κατηγορούμενος θεώρησε ότι ήταν προς όφελος της υπηρεσίας. Δεν τέλεσε απιστία σε βάρος του Δημοσίου και σε κάθε περίπτωση δεν είχε δόλο. Αθώος για την απιστία».

>>Γεώργιος Νικολάου: Με το ίδιο σκεπτικό η εισαγγελέας πρότεινε την απαλλαγή του διευθυντή πωλήσεων της εταιρείας SUNLIGHT Γεωργίου Νικολάου, καθώς και γι’ αυτόν η κατηγορία της νομιμοποίησης βρίσκεται σε συνάρτηση με την απιστία Τραυλού, για τον οποίον έχει προτείνει απαλλαγή.

>>Αντώνης Χάγιας: Την απαλλαγή και του κατηγορούμενου Αντώνη Χάγια, που ήταν υπάλληλος στην εταιρεία Ματαντού, πρότεινε η εισαγγελέας.

Όπως είπε, δεν προέκυψαν στοιχεία δωροδοκίας του και καμία συμμετοχή του στην πράξη της νομιμοποίησης εσόδων.

>>Αλέξανδρος Παπαντωνίου: Για τον έτερο υπάλληλο του κατηγορούμενου Μιχάλη Ματαντού, ο οποίος φερόταν ότι ήταν στην ομάδα Α, η εισαγγελέας πρότεινε επίσης απαλλαγή, με το σκεπτικό ότι «στο πλαίσιο της υπαλληλικής σχέσης έλαβε εντολή-παραγγελία να μεταφέρει ένα μεγάλο ποσό μέσα σε σάκους στην εταιρεία ή στην οικία του κατηγορούμενου Μπέλτσιου. Ενόψει αυτών, εφόσον υπάλληλος λαμβάνει εντολή από εργοδότη του και δεν υπάρχει άλλο παράνομο στοιχείο, υπάρχουν αμφιβολίες ως προς γνώση του για το παράνομο της δράσης του και συνεπώς είναι αθώος και για τις δυο πράξεις που του αποδίδονται».

>>Ιωάννης Μανωλέμης: Την απαλλαγή του κατηγορούμενου, διευθυντή πωλήσεων και σύμβουλο στα ΕΝΑΕ πρότεινε η εισαγγελέας, για το αδίκημα της νομιμοποίησης κατ’ επάγγελμα. Όπως τόνισε η εισαγγελέας: «O κατηγορούμενος παρέλαβε 100.000 σε λογαριασμό Λουξεμβούργου από την εταιρεία του Ματαντού. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας της σύμβασης με τα ΕΝΑΕ ο κατηγορούμενος ορίστηκε να μετέχει, από τον συγκατηγορούμενο του Εμμανουήλ, σε επιτροπή αξιολόγησης στοιχείων και ζητημάτων. Με απόφαση του Εμμανουήλ συστήθηκε η ομάδα αυτή. Ο κατηγορούμενος ήταν μηχανικός. Η εργασία του ήταν μεγάλη και επιβαρυμένη. Επεξεργαζόταν συστήματα και υποσυστήματα των ΥΒ, ως προς τον εκσυγχρονισμό παλαιών ΥΒ. Μέσα από τη διαδικασία αυτή και στο τέλος των συζητήσεων, τα σχετικά πορίσματα παραδίδονταν στους εκπροσώπους των ΥΠΕΘΑ και επέστρεφαν με σχόλια και παρατηρήσεις για την τελική διαμόρφωση του τελικού κειμένου. Ο κατηγορούμενος διενεργούσε αυτή τη διαδικασία. Οι τελικές αποφάσεις επικυρώνονταν και από αποφάσεις του ανώτατου συμβουλίου. Ο κατηγορούμενος δεν είχε ουσιαστική αρμοδιότητα από μόνος του, ούτε αποφάσιζε για θέματα αυτά. Το έργο διήρκεσε 5-6 μήνες. Ο κατηγορούμενος συμμετείχε σε καθημερινή βάση στις εργασίες και πολλές ώρες, όπως είπε. Επειδή όμως ήταν τρία άτομα, οδήγησε σε χωρίς καθυστέρηση στην υλοποίηση του έργου αυτού. Η ποιότητα του έργου αυτού αναγνωρίσθηκε. Ζητήθηκε και πρόσθετη αμοιβή, όπως ακούσαμε, για την εργασία αυτή. Η εταιρεία αναγνώρισε την προσπάθεια και επιφυλάχθηκε για αμοιβή, χωρίς να προσδιορίσει το ύψος. Από Βλάχο και Χελιώτου ακούσαμε για επιβεβαίωση ποσού που πιστώθηκε στον λογαριασμό του κατηγορούμενου. Δόθηκε όλο το ποσό, χωρίς να υπάρχει το όνομα του Μανωλέμη στη λίστα του Ματαντού. Δεν λάμβανε αποφάσεις και δεν επηρέαζε. Η συνεργασία ήταν σε επίπεδο τεχνικού συμβούλου. Ήξερε τεχνικά ζητήματα. Τα καθήκοντά του δεν ήταν οικονομικά θέματα και κοστολόγηση. Οι συμβάσεις υπογράφονταν από τη διοίκηση ΕΝΑΕ. Ήταν πολλά χρόνια πιο πριν τεχνικός σύμβουλός της. Υπογράφηκε η σύμβαση 31-5-2002 για εκσυγχρονισμό ΥΒ 209. Ο Ματαντός επικοινώνησε με Μανωλέμη και ενημερώνει ο Χ ζήτησε να του καταβάλει 100.000 ευρώ για το έργο του. Ο Μανωλέμης είχε ζητήσει ήδη μπόνους και για τον ίδιο και για όλη την ομάδα, χωρίς όμως απάντηση. Ζητήθηκε λογαριασμός εξωτερικού για να καταβληθεί το ποσό. Ήταν μπόνους αφού ολοκληρώθηκε το έργο του και αφού άλλαξε το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Δεν είχε επαφές με Γερμανούς εκπροσώπους. Μετέβαινε στο Κίελο χωρίς να λάβει για αυτό πρόσθετη αμοιβή. Ο Μανωλέμης ανέφερε ότι μετέβη στη ΓΙΟΥΡΟΜΑΠ στο Π. Φάληρο. Άνοιξε λογαριασμό και πιστώθηκαν τα χρήματα. Ήταν ο μοναδικός λογαριασμός του στο εξωτερικό. Αν ήθελε να πάρει τα χρήματα και να μη φαίνονταν, θα τα έπαιρνε σε μετρητά στο εξωτερικό και δεν θα φαινόταν τίποτα. Δηλώθηκαν όμως στην εφορία και πλήρωσε. Έχω αμφιβολίες για τον κατηγορούμενο Μανωλέμη, εάν γνώριζε το παράνομο της διαδικασίας. Είχε ασχοληθεί πολύ με αυτό το έργο και δεν είχε άλλη επαφή με Γερμανούς. Να κηρυχθεί αθώος».

 

Αθώος ο Πάνος Γερμανός

Την απαλλαγή του επιχειρηματία Πάνου Γερμανού από την κατηγορία της νομιμοποίησης εσόδων πρότεινε η εισαγγελέας κα Παντελάκη, η οποία εξήγησε στην αγόρευσή της ότι «ενόψει του ότι η κατηγορία της νομιμοποίησης εσόδων βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με την πράξη της απιστίας του κατηγορούμενου Σπυρίδωνα Τραυλού, για τον οποίο έχει προτείνει απαλλαγή, είναι αυτονόητο ότι δεν μπορεί να σταθεί η κατηγορία της νομιμοποίησης».

 

Πρόταση ενοχής και για την τριάδα Μεταξά – Φιλιππίδη – Εμμανουήλ

Για τον δικηγόρο στην Ελβετία Σπύρο Μεταξά, ο οποίος ειδικευόταν σε off-shore, η εισαγγελέας ζήτησε να κηρυχθεί ένοχος για νομιμοποίηση από κοινού με τον κατηγορούμενο Αντώνη Κάντα και τόνισε:

«O Kάντας απευθύνθηκε σε αυτόν για να αποκρύψει τη δραστηριότητά του. Από τους λογαριασμούς αυτούς που διαχειριζόταν ο Μεταξάς μεταφέρθηκαν τα 14 εκατ. του Κάντα. Αν και στην αρχή ενδεχομένως υπήρχε σκέψη ότι είχε δίκιο ο Μεταξάς, όμως στη συνέχεια αποδείχτηκε ότι ο Κάντας δεν θα μπορούσε να γνωρίζει όλα αυτά σχετικά με εταιρείες και φαντς. Ο Μεταξάς του σύστησε τις ενέργειές του».

Την ενοχή του Λιβανέζου επιχειρηματία Μιχάλη Φιλιππίδη για δωροδοκία ζήτησε η κα Παντελάκη, επισημαίνοντας ότι ο κατηγορούμενος «επιστρατεύθηκε από τους Γερμανούς λόγω των γνωριμιών του, για να προωθηθούν τα σχέδιά τους. Ήταν σε πολλές συναντήσεις μαζί τους. Έφερε σε επαφή τον Αβατάγγελο με τους Γερμανούς. Θεωρείται ενεργό μέλος της ομάδας Α, όπως την αποκάλεσε ο Χάουν. Είχε δυνατότητα πρόσβασης σε αξιωματούχους αυτή η ομάδα για να προτιμήσουν τα Υποβρύχια των Γερμανών. Ο κατηγορούμενος τα αρνείται, αλλά υπάρχουν στοιχεία. Αυτά που αναφέρει είναι αβάσιμα. Ήταν μαζί με τον Αβατάγγελο, σε αρκετές συζητήσεις με τους Γερμανούς. Αναφέρει ότι δεν γνωρίζει για παράνομες πληρωμές, όμως γι’ αυτό εφάρμοσε το σχέδιο του».

Tην ενοχή του επιχειρηματία και ιδιοκτήτη των ΕΝΑΕ Σωτήρη Εμμανουήλ πρότεινε, τέλος, η εισαγγελέας, για παθητική δωροδοκία σε βάρος του Δημοσίου και νομιμοποίηση εσόδων για 17 εκατ. ευρώ. Όπως τόνισε η κα Παντελάκη, «χρησιμοποιήθηκε ώστε να συγκαλυφθούν οι ροές χρημάτων €17.000.000».