Επαναπροσέγγιση με τη Ρωσία επιχειρεί η κυβέρνηση

Περί τα τέλη Οκτωβρίου τοποθετείται η επίσκεψη του επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας Σεργκέι Λαβρόφ στη χώρα μας, σε μία περίοδο όπου η «γέρικη αλεπού της διπλωματίας» έχει φροντίσει να λάβει αποστάσεις από την Τουρκία λέγοντας ότι «οι Τούρκοι δεν είναι σύμμαχοι μας».

Ήδη μεταξύ Αθήνας και Μόσχας συζητούνται οι λεπτομέρειες προκειμένου να καθοριστεί η ημερομηνία της επίσκεψης, το πρόγραμμα, ποιους θα δει ο Λαβρόφ (πέραν του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια) και το κυριότερο το τι θα συζητηθεί μεταξύ των δύο χωρών. Ο χρονικός ορίζοντας φαίνεται ότι συμπίπτει με μια ευρύτερη περιοδεία του Σεργκέι Λαβρόφ στα Βαλκάνια, αλλά και με τη διεξαγωγή του Συμβουλίου της Ευρώπης, που διοργανώνεται από την Ελλάδα ως προεδρεύουσα χώρα και στο οποίο η Ρωσία επανάκτησε το δικαίωμα ψήφου το 2019.

Διπλωματικοί κύκλοι αναρωτιούνται αν ο Ρώσος ΥΠΕΞ θα θέσει ζήτημα διαμεσολάβησης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, στο μοτίβο της πρότασης που έκανε τον Σεπτέμβριο για την Κύπρο. Άλλοι κύκλοι εκτιμούν ότι από τη ρωσική πλευρά θα υπάρξουν διαβεβαιώσεις πως η ρωσοτουρκική συνεργασία δεν επηρεάζει τις ελληνορωσικές σχέσεις και τον διάλογο με την Ελλάδα.

Η τελευταία προγραμματισμένη επίσκεψη του Λαβρόφ στην Αθήνα, επρόκειτο να γίνει τον Σεπτέμβριο του 2018. Όμως, η επίσκεψη του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών αναβλήθηκε μετά από ένα διπλωματικό θρίλερ. Ο τότε υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς είχε προβεί στην απέλαση Ρώσων διπλωματών για «παράνομες ενέργειες εντός ελληνικής επικράτειας».

Σε μια αλλεπάλληλη ανταλλαγή δηλώσεων και διαψεύσεων η Μόσχα διέψευσε κατηγορηματικά ότι υπήρξε οποιαδήποτε «απειλή» από πλευράς Σεργκέι Λαβρόφ προς το Νίκο Κοτζιά για τη Συμφωνία των Πρεσπών και περιέγραψε ως «βρώμικο παιχνίδι πιέσεων» το σύρσιμο της Αθήνας στην πρωτοφανή διπλωματική κρίση.  «Κατανοούμε απολύτως ότι η πίεση, η οποία ασκήθηκε στην Ελλάδα, ήταν ισχυρότατη, μπορώ με πλήρη σαφήνεια να πω ότι βασίζομαι σε δεδομένα. Δυστυχώς μιλάμε για πολιτική, παρόμοια πράγματα δεν μένουν χωρίς συνέπειες, δεν εξαφανίζονται χωρίς ίχνη, δυστυχώς φυσικά όλα αυτά αμαυρώνουν τις διμερείς σχέσεις, χωρίς να συνεισφέρουν ουδεμία θετική αφετηρία» είχε αναφέρει τότε, μεταξύ άλλων, η εκπρόσωπος του Ρωσικού ΥΠΕΞ Μαρία Ζαχάροβα.

Επαναπροσέγγιση

Παρά τη διπλωματική κρίση, ο Σεργκέι Λαβρόφ δεν παρέλειψε να τιμήσει την εγκαθίδρυση των 190 ετών των διπλωματικών σχέσεων Ελλάδας- Ρωσίας, το φθινόπωρο του 2018 κάνοντας μια σημαντική αναφορά στον αείμνηστο Μανώλη Γλέζο. Τον Δεκέμβριο του 2018 ο τότε υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος, μιλώντας στο Sputnik, είχε κάνει λόγο για «περαστικό σύννεφο στις παραδοσιακά καλές σχέσεις Ελλάδας και Ρωσίας» αδειάζοντας τον Κοτζιά για την απέλαση των Ρώσων διπλωματών.  Ο ίδιος και το επιτελείο του οργάνωσαν με προσοχή την επίσκεψη του τότε πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στη Μόσχα και τη συνάντησή του με τον Ρώσο Πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν επιχειρώντας την αναθέρμανση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Ωστόσο, οι πληροφορίες λένε ότι στις αρχές του 2020, η ρωσική πλευρά δεν έμεινε ευχαριστημένη με την έκβαση της υπόθεσης Βίνικ. Όπως είχε αναφέρει ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών στο πλαίσιο της συνάντησής του με το Νίκο Δένδια, μεταφέρθηκε στην ελληνική πλευρά η επιχειρηματολογία του Ρώσου γενικού εισαγγελέα για την υπόθεση Βίνικ, σημειώνοντας ότι με βάση τις αλλαγές του ποινικού κώδικα της Ελλάδας, αυτά για τα οποία κατηγορείται ο Βίνικ δεν αποτελούν πλέον αδίκημα και εξέφρασε την ελπίδα να υπάρξει κάποιο δίκαιο αποτέλεσμα. Επίσης, ο Λαβρόφ εξέφρασε την εκτίμηση ότι το ρωσικό αίτημα προηγείται έναντι εκείνων από τις ΗΠΑ και τη Γαλλία για την έκδοσή του. Τελικά η ελληνική δικαιοσύνη αποφάσισε την έκδοση του Βινίκ στην Γαλλία, με την Μόσχα να μην κρύβει την δυσαρέσκεια της.

Τώρα πλέον μετά τις δύο τηλεφωνικές επικοινωνίες Δένδια-Λαβρόφ μέσα σε μία εβδομάδα φαίνεται ότι δημιουργείται το πλαίσιο για την  αναθέρμανση των ελληνορωσικών σχέσεων.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει δείξει το τελευταίο διάστημα ότι θα ήθελε μια σχετική αναθέρμανση των ελληνορωσικών σχέσεων, προφανώς συνεκτιμώντας το ρόλο που μπορεί να παίξει η Ρωσία σε διάφορα μέτωπα.  Επομένως, πολλά θα κριθούν από το εάν η ελληνική πλευρά θα μπορέσει να προσφέρει έμπρακτες εγγυήσεις και να πείσει την Μόσχα, ότι οι ελληνορωσικές σχέσεις όντως επανέρχονται σε ένα ορισμένο επίπεδο συνεργασίας και αμοιβαίας κατανόησης.