Επανεκκίνηση σε ρυθμούς χελώνας

Τον επόμενο μήνα θα παρουσιαστούν τα ακριβή χρονοδιαγράμματα για τα έργα στους αυτοκινητοδρόμους, όπως προκύπτει –σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ– από τη διευρυμένη σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου στην οποία συμμετείχε και ο υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης.

Παράλληλα, καταβάλλονται προσπάθειες να πολλαπλασιαστεί η απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων.

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, τις επόμενες ημέρες αναμένεται να ξεκινήσουν εργασίες μικρής κλίμακας στον αυτοκινητόδρομο Ιονία Οδός, από το Αντίρριο έως τα Ιωάννινα, μετά την καταβολή 25 εκατομμυρίων ευρώ.

Τα χρήματα αυτά αποτελούν προκαταβολή της αποζημίωσης που θα δοθεί στην κοινοπραξία που κατασκευάζει τον αυτοκινητόδρομο και η οποία θα ανέλθει στο ποσό των 90 εκατ. ευρώ, όπως προβλέπεται στη συμφωνία δημοσίου και παραχωρησιούχων.

Σε ό,τι αφορά τους υπόλοιπους οδικούς άξονες, εργασίες μικρής κλίμακας εκτελούνται στο τμήμα Κόρινθος – Πάτρα της Ολυμπίας Οδού, ενώ στον αυτοκινητόδρομο Αιγαίου έχουν ενεργοποιηθεί σχεδόν όλα τα εργοτάξια, τα οποία ωστόσο λειτουργούν με λιγότερο προσωπικό προς το παρόν.

Η επανεκκίνηση των εργασιών δεν έχει ακόμα καταστεί εφικτή στον αυτοκινητόδρομο κεντρικής Ελλάδας, καθώς ακόμα δεν έχει δοθεί ούτε ένα ευρώ από τις συμφωνηθείσες αποζημιώσεις, δεδομένου ότι εκκρεμεί η συναίνεση των τραπεζών που χρηματοδοτούν τα έργα.

Τα εμπόδια

Όπως επισημαίνουν κύκλοι της αγοράς, σε τεντωμένο σκοινί παραμένουν οι τέσσερις οδικοί άξονες (Ολυμπία Οδός, Ιόνια Οδός, Ε-65, Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου), με ευθύνη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η οποία δεν έχει ακόμη εγκρίνει τις τέσσερις αναθεωρημένες συμβάσεις παραχώρησης, διαδικασία που αναμενόταν να έχει ολοκληρωθεί έως το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου.

Οι νέες συμβάσεις έχουν αποσταλεί προς έγκριση σε τράπεζες και Κομισιόν, ωστόσο λόγω της… ραστώνης του Αυγούστου και των καλοκαιρινών διακοπών (σε Βρυξέλλες και τραπεζικά επιτελεία), όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν πηγές, υπογραφές δεν αναμένεται να πέσουν πριν από τα μέσα του Σεπτεμβρίου.

Μία ακόμη αιτία καθυστέρησης υπήρξε ο ανασχηματισμός του περασμένου Ιουνίου, με τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη να αντικαθιστά στο υπουργείο Υποδομών τον Κωστή Χατζηδάκη, ο οποίος είχε συνολική εικόνα για τα μεγάλα οδικά έργα.

Όλα αυτά όταν ο Ευρωπαίος Επίτροπος για θέματα Περιφερειακής Πολιτικής, Γιοχάνες Χαν, είχε δηλώσει αρχές Ιουνίου ότι «έχουν προχωρήσει οι διαπραγματεύσεις και οι τελικές αποφάσεις είναι κοντά, ώστε να ξεκινήσουν και πάλι τα έργα».

Ασφυκτιούν οι κοινοπραξίες

Τις συνέπειες της καθυστέρησης  δέχονται οι κοινοπραξίες καθώς, λόγω της μη εφαρμογής των νέων συμβάσεων παραχώρησης, το χρηματοοικονομικό κόστος των έργων για τις εταιρείες παραχώρησης παραμένει μη διαχειρίσιμο.  Η αδυναμία διαχείρισης της χρηματοοικονομικής επιβάρυνσης, σημειώνεται από γνώστες του χώρου, θα μπορούσε να οδηγήσει τις εταιρείες παραχώρησης σε νέα φάση αθέτησης των υποχρεώσεών τους προς τους δανειστές, γεγονός που θα ακύρωνε όσα έχουν συμφωνηθεί, μέχρι στιγμής, μεταξύ παραχωρησιούχων και τραπεζών.

Το 2012 οι κοινοπραξίες των τεσσάρων οδικών αξόνων εμφάνισαν συνολικά ζημιές άνω των 110 εκατ. ευρώ, με τη μοναδική πηγή εσόδων να είναι το διόδιο τέλος που έχει μειωθεί σημαντικά. Και αυτό εξαιτίας τόσο της μείωσης έως και 50% της κυκλοφορίας από το 2009 όσο και της μη παράδοσης νέων σταθμών διοδίων (αφού τα έργα είναι «παγωμένα»).

Ως αποτέλεσμα ακόμη και η κάλυψη των λειτουργικών εξόδων –υπολογίζονται σε έως 1-1,5 εκατ. ευρώ μηνιαίως σε συνάρτηση με την κοινοπραξία– αποτελεί μεγάλο ζητούμενο. Μέχρι σήμερα, εξάλλου, η βιωσιμότητα των εταιρειών παραχώρησης έχει στηριχθεί σε ίδια κεφάλαια, ενώ τα μοναδικά έργα που εμφανίζουν πρόοδο είναι οι αυτοκινητόδρομοι Κόρινθος-Καλαμάτα και Μαλιακός-Κλειδί.  Όσον αφορά τα 350 εκατ. ευρώ που εισέπραξαν οι εταιρείες, στο πλαίσιο της συμφωνίας με το Δημόσιο, κατευθύνθηκαν στην ικανοποίηση παλαιότερων υποχρεώσεων των εταιρειών κατασκευής σε προμηθευτές και τρίτα μέρη και στην εκτέλεση των προπαρασκευαστικών εργασιών για το ολικό restart.

Αυτό που παραμένει άγνωστο είναι εάν η συσσώρευση χρηματοοικονομικού κόστους λόγω της τρίμηνης καθυστέρησης της συμβασιοποίησης των συμφωνιών, δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα ρευστότητας στους παραχωρησιούχους. Τους οδηγήσει, δηλαδή, στη μη ικανοποίηση των υποχρεώσεων έναντι των τραπεζών, κάτι που θα προκαλούσε νέες διαπραγματεύσεις και θα έθετε σε νέο «γύρο» αβεβαιότητας τα έργα…