Επέστρεψαν δύο αρχαία αντικείμενα στην Ελλάδα
«Νίκη της νομιμότητας και του πολιτισμού η επιστροφή των δυο αρχαιοτήτων», δήλωσε ο Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Πάνος Παναγιωτόπουλος κατά τη σημερινή παρουσίαση στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
«Ο επαναπατρισμός των αρχαιοτήτων της Πρωτοκυκλαδικής Περιόδου, που εορτάζουμε, είναι μια επιτυχία για την Ελλάδα και για τη Γερμανία. Μια νίκη της ουσιαστικής αντίληψης του πολιτισμού ως ενός συνεκτικού δεσμού των συγχρόνων κοινωνιών, ως ενός συστατικού που δε χωρίζει, αλλά ενώνει τους λαούς και τη θεσμική τους εκπροσώπηση. Είναι ακόμα μια νίκη της νομιμότητας και μια ήττα της αρχαιοκαπηλίας, μια νίκη ενός ελπιδοφόρου ευρωπαϊκού μέλλοντος και μια ήττα ενός θολού παρελθόντος. Θέλουμε να ζήσουμε στην Ευρώπη μαζί αυτό το μέλλον. Και να το ζήσουμε μέσα και από τον πολιτισμό, που είναι η ψυχή μας, η ταυτότητά μας και ταυτόχρονα το διαβατήριό μας, η πιο ζεστή μας χειραψία», δήλωσε ο Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Πάνος Παναγιωτόπουλος.
Με τις δηλώσεις αυτές χαιρέτισε την επιστροφή στην Ελλάδα ενός μαρμάρινου ειδωλίου και ενός τηγανόσχημου σκεύους, σε τελετή που έγινε την Παρασκευή στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, όπου τα δυο εξαιρετικά σπαράγματα του Πρωτοκυκλαδικού Πολιτισμού θα εκτίθενται πλέον. Παρόντες στην εκδήλωση, εκπρόσωποι της γερμανικής κυβέρνησης, η Γενική Γραμματέας του ΥΠΠΟΑ κυρία Λίνα Μενδώνη και πολλά άλλα στελέχη του υπουργείου, καθώς και στελέχη του Κρατικού Μουσείου της Βάδης στην Καρλσρούη, το οποίο, μετά από πολύχρονες διαπραγματεύσεις, αποφάσισε να επιστρέψει τις δυο αρχαιότητες, όταν αποδείχθηκε ότι είχαν εξαχθεί παράνομα από την Ελλάδα. Ακόμη, διευθυντές Ελληνικών μουσείων, Έλληνες και Γερμανοί δημοσιογράφοι.
Ως τεκμήριο «μιας αποδοτικής συνεργασίας με μια φίλη χώρα, αλλά και μιας κοινής ευρωπαϊκής προοπτικής γύρω από τον πολιτισμό», χαρακτήρισε ο κ. Παναγιωτόπουλος την ευτυχή έκβαση των διαπραγματεύσεων μεταξύ των αρμοδίων υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ και του γερμανικού μουσείου. «Αδιάψευστοι μάρτυρες αυτής της δημιουργικής σύμπνοιας είναι τα δυο αριστουργήματα, που υποδεχόμαστε σήμερα στο σπίτι τους, μετά από ένα πολύχρονο και, δυστυχώς, αθέλητο ταξίδι τους, ποιος ξέρει σε ποια χέρια και με ποιους σταθμούς», πρόσθεσε ο υπουργός. Και συνέχισε: «Χαιρετίζουμε την υιοθέτηση και εφαρμογή ενός συγχρόνου Κώδικα Δεοντολογίας, που οδηγεί στην επιστροφή σήμερα στην Ελλάδα αυτού του μοναδικού κυκλαδικού ειδωλίου και του τηγανόσχημου σκεύους. Σηματοδοτεί την έναρξη μιας αποδοτικής συνεργασίας, αλλά και τη διάλυση των στερεοτύπων που προκάλεσε ανάμεσα στις χώρες μας η σκιά της κρίσης».
«Το κρατίδιο της Βάδης Βυρτεμβέργης εφαρμόζει τις σύγχρονες αποφάσεις εναντίον της αρχαιοκαπηλίας και ασπάζεται την άποψη πως, αρχαιότητα της οποίας η νόμιμη καταγωγή δεν αποδεικνύεται, πρέπει να επιστρέφεται. Ακόμα και η αμφιβολία λειτουργεί υπέρ του αντικειμένου», τόνισε με τη σειρά του ο Υφυπουργός του Υπουργείου Επιστήμης, Έρευνας και Πολιτισμού του κρατιδίου της Βάδης Βυρτεμβέργης.
Ο κ. Γιούργκεν Βάλτερ ανέτρεξε στους βαθείς δεσμούς του Ελληνικού και του γερμανικού πολιτισμού –από τον φιλέλληνα Γκαίτε έως την Πύλη του Βρανδεμβούργου που έχει πρότυπο τα Προπύλαια της Ακρόπολης- και επεσήμανε ότι «ο πολιτισμός είναι βασικός πυλώνας κάθε κοινωνίας, και ασφαλώς είναι θεματοφύλακας της ευρωπαϊκής ιδέας». Χαιρέτισε, εξάλλου, την έναρξη της συνεργασίας του ΥΠΠΟΑ με το Κρατικό Μουσείο της Βάδης, που προβλέπει εκθέσεις, ανταλλαγές επιστημονικού προσωπικού και τεχνογνωσίας και την οποία υπέγραψαν στη συνέχεια η Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς κυρία Μαρία Βλαζάκη –Ανδρεαδάκη και ο Χάραλντ Ζίμπενμοργκεν.
Αφού ευχαρίστησε το διευθυντή και τα στελέχη του γερμανικού μουσείου, «που αποκήρυξαν, με παρρησία, παλαιές πρακτικές απόκτησης αρχαιοτήτων, και υιοθετούν έναν σύγχρονο Κώδικα Δεοντολογίας για την πρόσκτηση νέων εκθεμάτων», η κα Βλαζάκη- Ανδρεαδάκη αναφέρθηκε ειδικότερα στις δυο αρχαιότητες:
«Το μαρμάρινο κυκλαδικό ειδώλιο, ύψους σχεδόν 90 εκ., απεικονίζει γυναικεία μορφή με τα χέρια σταυρωμένα κάτω από το στήθος. Ομοιάζει με ειδώλιο, μεγαλυτέρων διαστάσεων, που εκτίθεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και προέρχεται από την Αμοργό. Οι ανατομικές λεπτομέρειες, όπως αυτιά, μύτη, στήθος, μάτια και φρύδια, αποδίδονται είτε πλαστικά είτε σε χαμηλό ανάγλυφο και σώζονται ίχνη χρώματος. Το ειδώλιο χρονολογείται στο 2700- 2400/ 2300 πΧ και ανήκει στη λεγόμενη «κατηγορία Σπεδού» ».
Και συνέχισε η κα Βλαζάκη- Ανδρεαδάκη:
«Το τηγανόσχημο σκεύος με την κοντή τριγωνική λαβή έχει διάμετρο 18 εκ. Διακοσμείται με ανάγλυφη αλληλοσυνδεόμενη σπείρα, η οποία κατανέμεται με ακρίβεια στην επιφάνεια του αγγείου. Η σπείρα υπήρξε εξαιρετικά δημοφιλές διακοσμητικό θέμα στον Πρωτοκυκλαδικό Πολιτισμό και πιθανώς συμβολίζει τη θάλασσα ή τον ήλιο. Αντίστοιχος διάκοσμος απαντάται και σε πυξίδες, προερχόμενες από τα Δωκαθίσματα Αμοργού, τη Νάξο και τη νησίδα του Δασκαλειού. Πρόκειται για ένα από τα ελάχιστα λίθινα τηγανόσχημα και το μοναδικό δείγμα που έχει κατασκευαστεί από χλωρίτη λίθο. Χρονολογείται και αυτό στο διάστημα από 2700- 2400 έως 2300 πΧ.»
Οι δυο επαναπατριζόμενες αρχαιότητες θα ενταχθούν στη μόνιμη έκθεση των Κυκλαδικών αρχαιοτήτων του Ενικού Αρχαιολογικού Μουσείου, όλα τα εκθέματα του οποίου, όπως τόνισε ο Αν. Διευθυντής του κ. Γιώργος Κακαβάς «έχουν νόμιμη προέλευση. Γνωρίζουμε την ιστορία τους και αυτό μας επιτρέπει να την κοινωνούμε και στους επισκέπτες μας, ως μέρος της ιστορίας ενός ολόκληρου πολιτισμού», πρόσθεσε.
Ενός πολιτισμού που, όπως επεσήμανε ο κ. Παναγιωτόπουλος, «χάρη στην επιτυχή εφαρμογή του Εθνικού Πιλοτικού Σχεδίου αναβάθμισης των 33 μουσείων και αρχαιολογικών χώρων με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα, μπορεί φέτος να υποδεχθεί καλύτερα από ποτέ, μπορεί να συστηθεί στους επισκέπτες απ’ όλο τον κόσμο.
Την ίδια στιγμή, εξάλλου, θύμισε ο υπουργός, και ο πολιτισμός μας ταξιδεύει προς τον κόσμο, μέσω των μεγάλων εκθέσεων που ήδη πραγματοποιούνται ή ετοιμάζονται σε ΗΠΑ και Καναδά: της έκθεσης για το Ελληνικό Βυζάντιο (στο Μουσείο Γκετί στο Λος Αντζελες), για τους Έλληνες από τον Αγαμέμνονα έως τον Μέγα Αλέξανδρο (από τον Δεκέμβριο στον Καναδά και έπειτα στις ΗΠΑ) κ.α.
Καταλήγοντας, ο κ. Παναγιωτόπουλος ευχαρίστησε όλους όσους συνεργάστηκαν για τον επαναπατρισμό των δυο αρχαιοτήτων, από την Ελληνική και τη γερμανική πλευρά, τιμώντας, ιδιαίτερα, «όλους τους εργαζομένους στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού».
