ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΣΤΙΣ ΗΠΑ : Κέρδισε τις εντυπώσεις! Τα αποτελέσματα αναμένονται…

Μία επίσκεψη ενός Έλληνα πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον και συνάντηση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ πάντα παράγει αποτελέσματα. Είτε θετικά, είτε αρνητικά. Είτε άμεσα, είτε έμμεσα. Αυτό το έχουμε δει πολλάκις στο παρελθόν. Με όλους τους πρωθυπουργούς που επισκέφθηκαν τον Λευκό Οίκο και είχαν συναντήσεις με τους εκάστοτε πλανητάρχες.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Για παράδειγμα τον Απρίλιο του 1994, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου επισκέφθηκε για πρώτη φορά τον Λευκό Οίκο, ο Μπίλ Κλίντον ήταν επιφυλακτικός, καθώς ο Ανδρέας θεωρείτο «αντιαμερικανός», παρά το γεγονός ότι ήταν καθηγητής σε αμερικανικά πανεπιστήμια. Κατά την διάρκεια της συζήτησης ο Μπιλ Κλίντον δεν έκρυψε τον θαυμασμό του για τον Παπανδρέου και όπως αποκάλυψε χρόνια μετά ο τότε στενός του συνεργάτης, ο ελληνοαμερικανός Τζορτζ Στεφανόπουλος, σχολίασε το «πόσο σπινθηροβόλο παραμένει το πνεύμα μέσα σε ένα τόσο ταλαιπωρημένο σώμα».

Τα αποτελέσματα του τότε καλού κλίματος για την Ελλάδα ήρθαν δύο χρόνια αργότερα, όταν ο διάδοχος του Ανδρέα, ο Κώστας Σημίτης επισκέφθηκε τον Μπιλ Κλίντον με ένα σαφές σχέδιο σε ό,τι αφορά τις ελληνικές θέσεις. Η συνάντηση έγινε τρεις μήνες μετά την κρίση των Ιμίων. Τότε ο κ. Σημίτης πρότεινε την άρση του ελληνικού βέτο απέναντι στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, υπό τον όρο ότι η Τουρκία θα υπαναχωρούσε σε πάγιες θέσεις της σε ό,τι αφορούσε την Κύπρο και τα ελληνοτουρκικά. Ο Κλίντον συμφώνησε και έχοντας την πλάτη των ΗΠΑ, ήρθε η συμφωνία του Ελσίνκι το 1999 και την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. χωρίς επίλυση του Κυπριακού το 2002, αλλά και στο Σχέδιο Ανάν.

Όπως γίνεται αντιληπτό τα αποτελέσματα των επαφών του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον θα τα δούμε στη συνέχεια. Μπορεί όχι στους επόμενους μήνες, αλλά ίσως τα επόμενα χρόνια. Εξάλλου στη διεθνή διπλωματία για να επιλυθεί μία διαφορά (μικρή ή μεγάλη) ίσως χρειαστεί να περάσουν και δεκαετίες. Το βέβαιο είναι ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός κέρδισε τις εντυπώσεις. Από όποια πλευρά και εάν εξετάσει κάποιος το θέμα. Είτε επειδή ο Τζο Μπάιντεν τον υποδέχθηκε φορώντας ελληνική γραβάτα, είτε επειδή όρθιοι η Αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις, η Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόζι και όλοι μα όλοι οι γερουσιαστές και βουλευτές τον χειροκροτούσαν επί τουλάχιστον τρία λεπτά για την εμπνευσμένη ομιλία του στο Κογκρέσο.

Η εικόνα αυτή έκανε το γύρο του κόσμου και σίγουρα και ο πρωθυπουργός και η χώρα βγήκαν κερδισμένοι από την πολύ καλά δομημένη ομιλία στο Κογκρέσο, αλλά και τα πολιτικά αποτελέσματα που θα παραχθούν. Ο Έλληνας πρωθυπουργός σεβάστηκε το κοινοβούλιο ενός ξένου κράτους και κέρδισε τις εντυπώσεις, επειδή δεν υπέδειξε στους βουλευτές και τους γερουσιαστές τι να κάνουν με το αίτημα που θα καταθέσει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ για μερική άρση των κυρώσεων, ώστε να εκσυγχρονιστούν τα τούρκικα F-16. Ήδη η ελληνική αποστολή γνώριζε από την παραμονή, μέσω του Μπομπ Μενέντεζ (Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας), ότι η πλειοψηφία του σώματος είναι αρνητική και θέτουν ως βασική προϋπόθεση να απομακρυνθούν οι S-400 από την Τουρκία για να απαντήσουν θετικά στο αίτημα των αμερικανών.

Επίσης ο πρωθυπουργός με το να μην αναφερθεί στην Τουρκία ονομαστικά έδειξε ανωτερότητα και όχι να πάει ως μαθητούδι στον δάσκαλο και να διαμαρτυρηθεί. Τουναντίον ξεκαθάρισε ορθά κοφτά μέσα σε μία φράση ότι «δεν θα δεχτούμε την λύση των δύο κρατών στην Κύπρο και η οποία είναι ενάντια στο διεθνές δίκαιο». Η τακτική αυτή του Κυριάκου Μητσοτάκη, όπως λένε από το Μαξίμου είναι η ενδεδειγμένη, διότι «δείχνεις ότι δεν φοβάσαι, αλλά υποστηρίζεις το δίκαιο». Και οι αμερικανοί γερουσιαστές είναι πάντα υπέρ του διεθνούς δίκαιου, όταν μιλάνε για τρίτους.

Ηγέτιδα δύναμη

Κυβερνητικές πηγές, με την ολοκλήρωση των συναντήσεων, επαφών και ομιλιών στην Ουάσινγκτον, κάνουν λόγο για «μία απόλυτα επιτυχημένη επίσκεψη», που έρχεται να αποτυπώσει τη δυναμική επιστροφή της χώρας μας στο παγκόσμιο, αλλά και το περιφερειακό γίγνεσθαι. «Η Ελλάδα επιστρέφει ως ηγέτιδα δύναμη στα Βαλκάνια και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Μία χώρα πόλος σταθερότητας, δικαίου, ασφάλειας και ανάπτυξης. Μία χώρα που κρατάει τα κλειδιά της ειρήνης και της ενεργειακής σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή. Μία χώρα της οποίας η κληρονομιά, σε αξίες και αρχές, αναγνωρίζεται ως η πηγή του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού. Η Ελλάδα είναι ο ηθικός θεματοφύλακας της ελευθερίας και της δημοκρατίας», επισημαίνουν πηγές του Μαξίμου, προσθέτοντας ότι Αθήνα και Ουάσινγκτον, πέρα από ιστορική φιλία, έχουν σήμερα αμοιβαία συμφέροντα και κοινές καταστατικές αρχές.

Όπως μάλιστα τόνιζε συνεργάτης του πρωθυπουργού «ένας από τους κυρίαρχους στόχους της 48ωρης επίσκεψης στην Ουάσιγκτον επιτεύχθηκε και με το παραπάνω. Ήρθε στην πρώτη γραμμή μία χώρα που άφησε πίσω της μία υπερδεκαετή οικονομική κρίση, άντεξε στην πανδημία και αποτελεί  πυλώνα σταθερότητας, αξιοπιστίας και ασφάλειας». Συν το μήνυμα που απέστειλε ο πρωθυπουργός από την Ουάσιγκτον προς όλη την Ευρώπη ότι η χώρα στοχεύει  να μετατραπεί σε ενεργειακό κόμβο, αλλά και να μετατραπεί σε ασφαλή προορισμό νέων επενδύσεων.

Είναι χαρακτηριστικό ότι συνεργάτες του πρωθυπουργού για να αποδείξουν ότι η επίσκεψη πήγε περίφημα αναπαραγάγουν την ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του Νίκου Παπανδρέου, αδελφού του Γιώργου Παπανδρέου, ο οποίος αξιολογώντας την ομιλία του Κυριάκου Παπανδρέου είπε ότι «πέτυχε διάνα». Αναλυτικά η ανάρτηση του κ. Παπανδρέου:  «Για έναν κάτοχο διπλής υπηκοότητας όπως είμαι εγώ, και έναν άνθρωπο με βαθιά συμμετοχή στην ελληνική και αμερικανική πολιτική για όλη μου τη ζωή, και ως ένας υποψήφιος στο Ευρωκοινοβούλιο με το ΠΑΣΟΚ, η ομιλία του Έλληνα πρωθυπουργού στην κοινή σύνοδο “πέτυχε διάνα”. Απέδειξε ότι είναι ένας Ευρωπαίος ηγέτης και έδωσε ένα σαφές μήνυμα ότι η Ελλάδα και ο ελληνικός λαός είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τα παγκόσμια ζητήματα που μας βαραίνουν, χωρίς να εγκαταλείψουν τις αξίες της δημοκρατίας και της ισότητας, τις οποίες μοιράζονται και οι δύο χώρες. Το γεγονός ότι τόσο οι Ρεπουμπλικάνοι όσο και οι Δημοκρατικοί χειροκρότησαν και στάθηκαν όρθιοι περισσότερες από μία φορές κατά τη διάρκεια της ομιλίας, ήταν μια σπάνια δικομματική απόλαυση. Για πρώτη φορά, μόνο περηφάνια».

Τα αποτελέσματα

Φυσικά η ανάρτηση ενός ανθρώπου που είδε τον παππού του, τον πατέρα του και τον αδερφό του ως πρωθυπουργούς είναι πολύ σημαντική, ειδικά όταν ανήκει και σε άλλο κόμμα. Βέβαια ο Νίκος Παπανδρέου με την συγκεκριμένη ανάρτηση έβαλε πλάτη και στο Νίκο Ανδρουλάκη να μην τοποθετηθεί θετικά έναντι της ομιλίας του κ. Μητσοτάκη.

Φυσικά οι πιο ρεαλιστές θα αναρωτηθούν εάν και πότε θα παραχθούν απτά αποτελέσματα από αυτή την επίσκεψη; Κι όταν μιλάμε για απτά αποτελέσματα είναι για το εάν θα υπάρξει για παράδειγμα αμερικάνικη παρέμβαση, ώστε να σταματήσουν οι υπερπτήσεις και οι μαγκιές των Τούρκων με τι παραβιάσεις του εναέριου χώρου; Όπως επίσης και για να κρύψουν στα συρτάρια τους χάρτες με την λεγόμενη «γαλάζια πατρίδα», την Mavi Vatan; Εξάλλου ο πρωθυπουργός την έδειξε στο Τζο Μπάιντεν και ο πλανητάρχης είδε στο χαρτί την αποτύπωση του σκεπτικού του τουρκικού επεκτατισμού σε ελληνικό έδαφος. Κάτι που έχει καθοριστεί με διεθνείς συνθήκες.

Μπορεί οι Αμερικανοί να θεωρούν ότι λόγω της παρουσίας τους σε Σούδα και Αλεξανδρούπολη, ότι θα αποτελέσουν φόβητρο για τους Τούρκους να σταματήσουν τις παραβιάσεις, αλλά όπως έχουν δει και επιχειρησιακά οι αμερικανοί στρατιωτικοί, τα τούρκικα μαχητικά παρενοχλούσαν ακόμη και την ώρα που ήταν σε εξέλιξη η άσκηση του ΝΑΤΟ με την επωνυμία «Tiger Meet 2022» (ολοκληρώθηκε προ ολίγων 24ωρων) και μετείχαν αεροσκάφη από Ελλάδα, Βέλγιο, Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία, Τσεχία, ΗΠΑ, Γερμανία, Αυστρία, Ολλανδία, Πολωνία και Πορτογαλία.

Σε αυτά τα ερωτήματα η ελληνική πλευρά δεν έχει σαφείς απαντήσεις, ούτε ακριβές χρονοδιάγραμμα. Ποντάρει στην αξιοπιστία της Ελλάδας, αλλά και την δουλειά που παράγεται από την ελληνική διπλωματία, όπως και το γεγονός ότι η ελληνοαμερικανική κοινότητα στις ΗΠΑ έχει αναδειχθεί σε ισχυρό παίκτη του «λόμπινγκ» που είναι το αγαπημένο παιχνίδι των αμερικανών πολιτικών.

Τα ενεργειακά

Στο Μαξίμου ισχυρίζονται πως υπήρξε συναντίληψη στα ενεργειακά θέματα που έχουν προκύψει μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τον πόλεμο που μαίνεται εκεί. Εξετάστηκαν οι τρόποι απεξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο, με τον πρωθυπουργό να εστιάζει αναλυτικά στο σημαντικό ρόλο που καλείται να διαδραματίσει η Αλεξανδρούπολη, χωρίς να αποκλείεται ενδιαφέρον των Αμερικανών να επενδύσουν σε κάποιο μεγάλο ενεργειακό έργο στην περιοχή.

Εδώ, όμως θα πρέπει να τονιστεί ότι η αμερικανική διπλωματία προκειμένου να κρατήσει στο μαντρί την Τουρκία δεν πρέπει να αποκλειστεί να υποδείξουν κάποιο τρόπο, ώστε να εισέλθει και η Άγκυρα  στο ενεργειακό παιχνίδι. Αυτό εξάλλου έχει τονιστεί επανειλημμένα από τον Ιμπραήμ Καλίν, το δεξί χέρι του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Σε εκκρεμότητα παραμένει και το ζήτημα της Κύπρου. Ναι μεν ο κ. Μητσοτάκης μίλησε ανοιχτά και στον Αμερικανό Πρόεδρο καις το Κογκρέσο ότι η Ελλάδα και η Κύπρος δεν αποδέχονται τη λύση δύο κρατών, αλλά το θέμα παραμένει εκκρεμές και όσο δεν υπάρχουν κυρώσεις, η Τουρκία θα καταπατά την διεθνή νομιμότητα και θα παράγει de facto αποτελέσματα.

Ράλι εξοπλισμών

Αναμφίβολα το θολό σημείο της επίσκεψης Μητσοτάκη ήταν η πρόθεση διαθέσεων του Έλληνα πρωθυπουργού να ενταχθεί η χώρα μας στο πρόγραμμα F-35. Ναι μεν το συγκεκριμένο αεροσκάφος καθιστά τη χώρα μας περιφερειακή δύναμη πυρός, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το κόστος για την απόκτηση μίας μοίρας, δηλαδή 24 αεροσκαφών, θα ξεπεράσει τα τέσσερα δισεκατομμύρια ευρώ, που όπως και να το κάνεις δεν περισσεύουν από τα δημόσια ταμεία.

Η Αθήνα εκπέμπει το μήνυμα ότι θα αναζητηθεί η καλύτερη χρηματοδότηση για μία κίνηση που θα έρθει στην πρώτη γραμμή από το 2028 και μετά, καθώς τότε θα υπάρχει το δημοσιονομικό περιθώριο, για να αποκτηθούν. Μέχρι τότε, η κατασκευάστρια εταιρεία Lockheed Martin αναμένεται να μπει μετοχικά στην Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ), η οποία θα κατασκευάσει ένα συγκεκριμένο μέρος των αεροσκαφών. Στην κυβέρνηση διαβεβαιώνουν ότι το ελληνικό δημόσιο θα διατηρήσει την πλειοψηφία στο μετοχικό κεφάλαιο της ΕΑΒ και η αμερικανική εταιρεία θα αποκτήσει μειοψηφικό πακέτο των μετοχών, ενώ ενημέρωσε και εγγράφως για το ενδιαφέρον της να ενταχθεί η Ελλάδα στο συγκεκριμένο πρόγραμμα. Επισήμως το αίτημα για την απόκτηση των F-35 θα κατατεθεί εκ μέρους της χώρας μας το προσεχές διάστημα, προκειμένου να αρχίσει η συζήτηση και η διαπραγμάτευση για τους όρους.

Στο ερώτημα για ποιο λόγο η Ελλάδα προχωρά στην απόκτηση και άλλων μαχητικών αεροσκαφών, πέραν των 24 γαλλικών Rafale, από την κυβέρνηση παραπέμπουν στις ανάγκες της Πολεμικής Αεροπορίας για τα επόμενα 30 χρόνια, με φόντο την κλιμάκωση των τουρκικών προκλήσεων τα τελευταία χρόνια και τις εύθραυστες ισορροπίες στη σκακιέρα της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Σημειώνουν ότι δεν πρόκειται για συμπαραγωγή, αλλά για απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να αποκτήσει μια μοίρα των συγκεκριμένων μαχητικών πέμπτης γενιάς, ωστόσο προφανής είναι η βούληση να διατηρηθούν και οι ισορροπίες με τους ισχυρούς συμμάχους της χώρας (Γαλλία – ΗΠΑ).

Όμως επί της ουσίας μπαίνουμε εκ νέου σε ένα ράλι εξοπλισμών, με την οποία θα ενισχυθεί πρωτίστως η αμερικανική πολεμική βιομηχανία. Διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ήδη η Ελλάδα έχει αποκτήσει 24 Rafale από την Γαλλία (ήδη έχουν έρθει τα έξι πρώτα στην Αθήνα), ενώ αναμένουμε τις τρεις φρεγάτες Belhara κι αναμένονται αποφάσεις και για την απόκτηση κορβετών.

 

Πυρ και μανία στην Τουρκία για το χειροκρότημα σε Μητσοτάκη

H ομιλία Μητσοτάκη στο Κογκρέσο προκάλεσε την έντονη αντίδραση των τουρκικών ΜΜΕ, τα οποία εκφράζουν την δυσαρέσκεια της Άγκυρας για την τροπή που πήραν τα πράγματα στις σχέσεις ΗΠΑ-Ελλάδας. Ακόμη περισσότερο όμως φαίνεται πως ενόχλησε τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης ότι ο κ. Μητσοτάκης καταχειροκροτήθηκε με όλο το Κογκρέσο στο πόδι, σε διάφορα σημεία της ομιλίας του και ειδικότερα στην αναφορά που έκανε στο Κυπριακό ζητώντας να μην υιοθετηθεί λύση δύο κρατών.

Οι τίτλοι σε ευρύ φάσμα δείχνουν πόσο ενόχλησε την Τουρκία ο χάρτης της γαλάζιας πατρίδας που έδειξε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όσο και η δήλωση πως η Ελλάδα θα αγοράσει F-35. Ας μην ξεχνάμε ότι μέχρι την αγορά των S-400 η Τουρκία ήταν συμπαραγωγός στο πρόγραμμα των F-35 και τώρα γίνεται προσπάθεια να εξασφαλίσει την αγορά και την αναβάθμιση των παλαιάς γενιάς F-16. Την ώρα μάλιστα που οι ΗΠΑ αρνούνται να παραδώσουν στην Τουρκία τα 5 πρώτα F-35 που κατασκευάστηκαν και έχουν πληρωθεί.

Ο τίτλος και η αρθογραφία που έκαναν λόγο ότι «Κλακαδόροι του Μητσοτάκη αυτοί που τον χειροκρότησαν όρθιοι στο Κογκρέσο», αναδεικνύουν το πώς νιώθει η τουρκική ηγεσία. Είναι χαρακτηριστικό ότι την ίδια γραμμή κράτησαν και τα ρωσικά ΜΜΕ, ενώ η Τουρκία ήδη ζητά να μην ξεκινήσουν άμεσα οι ενταξιακές διαδικασίες για Φιλανδία και Σουηδία στο ΝΑΤΟ.