ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: «Να οριοθετήσουμε την υφαλοκρηπίδα και να ανακηρύξουμε ΑΟΖ»

Την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ πρότεινε ο Ευάγγελος Βενιζέλος, μιλώντας στην εκπομπή του Παύλου Τσίμα το βράδυ της Πέμπτης. Ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και πρώην υπουργός Εξωτερικών εξέφρασε την ανησυχία του για τις εξελίξεις με την Τουρκία και την προκλητική στάση που υιοθετεί ο Ερντογάν.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

 Ο κ. Βενιζέλος δεν είναι αρνητικός για προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, όμως προτείνει πρώτα να προχωρήσει η χώρα μας σε οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ. Ταυτόχρονα, ο πρώην αντιπρόεδρος των κυβερνήσεων Παπανδρέου, Παπαδήμου και Σαμαρά κατέδειξε την ακυρότητα του μνημονίου Τουρκίας και Λιβύης. Σε ό,τι αφορά τη συμφωνία Τουρκίας και Λιβύης, είπε ότι δεν ξαφνιάστηκε καθώς «γνωρίζαμε ότι γίνονται συνομιλίες» μεταξύ των δύο χωρών και πως γίνονται επί πολλά χρόνια διαπραγματεύσεις Ελλάδας με Λιβύη για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ. Σημείωσε ότι τον Αύγουστο η κυβέρνηση Σάραζ είχε εκφράσει αντιρρήσεις και ανησυχίες για τα «οικόπεδα που έχουμε οριοθετήσει νότια της Κρήτης. Εκ των οποίων οικοπέδων το ένα καταπατιέται από τη λωρίδα ΑΟΖ που έχουν διαμορφώσει οι δύο χώρες όπου αγνοείται η υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ της Κρήτης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι στο οικόπεδο 20 πατάει πάνω αυτή η παράνομη οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης».

Tα προβλήματα με τη Λιβύη

Ο κ. Βενιζέλος αναφέρθηκε στα προβλήματα που είχε η χώρα μας με τη Λιβύη πριν τη μεγάλη κρίση του 2010 επί καθεστώτος Καντάφι. «Τότε η Λιβύη είχε εξοικειωθεί με τα ζητήματα της οριοθέτησης και πήγε δύο φορές στη Χάγη (με Τυνησία και Μάλτα) και βγήκε κερδισμένη». Όπως τόνισε, «η υφαλοκρηπίδα ισχύει αφ’ εαυτής, δεν χρειάζεται να την ανακηρύξεις, υπάρχει. Χρειάζεται όμως οριοθέτηση. Η ΑΟΖ χρειάζεται ανακήρυξη και οριοθέτηση, αλλά μπορείς και να οριοθετήσεις πρώτα και να ανακηρύξεις μετά, εκ του ασφαλούς. Έτσι έκανε και η Κύπρος επί Τάσου Παπαδόπουλου».

Για την κατάσταση που διαμορφώνεται, ο κ. Βενιζέλος είπε ότι «επειδή μιλάμε για έρευνες στον βυθό, ουσιαστικά είμαστε στο πεδίο της υφαλοκρηπίδας. Αν μιλούσαμε για αλιεία, αιολικά πάρκα, πλωτά, θα είχε μεγάλη σημασία η έννοια της ΑΟΖ. Η ΑΟΖ προσθέτει αυτά, η υφαλοκρηπίδα έχει άλλα προσόντα. Η ΑΟΖ είναι μια αμιγώς νομική έννοια και η Τουρκία δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει γεωλογικά επιχειρήματα. Δηλαδή ότι “εδώ έχουμε τη δική μου υφαλοκρηπίδα πάνω στην οποία κάθονται τα νησιά σας”. Έχουμε καταθέσει τον νόμο 4001 στον ΟΗΕ το 2011, άρα όποιος βάλει στον χάρτη το ναυτικό της Μεσογείου, έχει και τις συντεταγμένες των απώτερων ορίων».

Μονομερείς διεκδικήσεις

Ο κ. Βενιζέλος είπε ότι από το 1974 έως σήμερα έχουν προστεθεί στην ατζέντα «μονομερείς τουρκικές διεκδικήσεις, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου». Οι γκρίζες ζώνες εμφανίζονται από το περιστατικό στα Ίμια. Σημείωσε ότι τα κομβικά ζητήματα είναι δύο.

«Το Κυπριακό και η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Αν εμείς θέλουμε να διασφαλίσουμε τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή, οφείλουμε να είμαστε και υπέρ μιας πολιτικής λύσης στο Κυπριακό στο πλαίσιο της γνωστής γραμμής, των αποφάσεων και των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και των αποφάσεων που εμείς οι ίδιοι έχουμε πάρει, που αφορούν τη διζωνική ομοσπονδία. Πρέπει να παίρνουμε πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση της επανάληψης των διακοινοτικών διαπραγματεύσεων και της αναζήτησης μιας βιώσιμης και δίκαιης λύσης. Η πολιτική λύση είναι προϋπόθεση και για την πλήρη και σε βάθος αξιοποίηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων και των φυσικών πόρων, που βεβαίως ανήκουν σε όλους τους πολίτες της Κυπριακής δημοκρατίας, ανήκουν και στις δύο κοινότητες».

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος είπε ότι την οριοθέτηση την αναγνωρίζουμε ως νομική διαφορά. «Πρέπει να γίνει οριοθέτηση με όλες τις χώρες τις απέναντι και τις δίπλα, την Τουρκία, τη Λιβύη, την Ιταλία, την Αλβανία. Πρέπει να λέμε στην Τουρκία, ελάτε να διαπραγματευτούμε για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών και μόνο. Όχι για γκρίζες ζώνες, όχι για αποστρατιωτικοποίηση και εναέριο χώρο, αλλά μόνο για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών».

Από το 2013 που ο ίδιος ήταν υπουργός Εξωτερικών, «υπήρξαν σαφείς οδηγίες οι οποίες έθεταν το ζήτημα με ακρίβεια και καθαρότητα. Δηλαδή, θέλαμε οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ στο Αιγαίο και ανατολική Μεσόγειο και κανόνα αναφοράς το ισχύον διεθνές δίκαιο της θάλασσας, το οποίο είναι εθιμικό, κωδικοποιείται στη συνθήκη. Το εθιμικό δίκαιο προβλέπει ότι ή θα συμφωνήσεις, ή θα πας στο διεθνές δικαστήριο».

Για την περίπτωση προσφυγής της Ελλάδας στη Χάγη, είπε ότι «εμείς, λέγοντας ότι πρέπει να εφαρμόσουμε το διεθνές δίκαιο, ελάτε να κάνουμε διαπραγματεύσεις, και αν δεν μπορούμε να λύσουμε το ζήτημα με διαπραγματεύσεις, θα πάμε στο διεθνές δικαστήριο, ΜΟΝΟ για την οριοθέτηση, αυτό έχουμε υποχρέωση να το πούμε με βάση το διεθνές δίκαιο. Αν η Τουρκία δεν το δεχτεί, δεν θα γίνει. Εγώ λέω τι πρέπει να κάνουμε. Πρέπει να αναδείξουμε την ακυρότητα της συμφωνίας Τουρκίας-Λιβύης. Πρέπει όμως να λύσουμε και το δικό μας θέμα της οριοθέτησης. Να προστατέψουμε τα δικά μας οικόπεδα νότια της Κρήτης. Να πάρουμε απλές πρωτοβουλίες που δεν μπορεί να πει κανείς όχι. Τέτοια πρωτοβουλία είναι να πεις, “προτείνω να εφαρμόσουμε το διεθνές δίκαιο”».

Πρόσθεσε ότι ως υπουργός Εξωτερικών άλλαξε τις δηλώσεις δικαιοδοσίας του διεθνούς δικαστηρίου της Χάγης, λέγοντας ότι «το δικαστήριο δεν έχει δικαιοδοσία για γκρίζες ζώνες και κυριαρχία επί νήσων για αποστρατιωτικοποίηση και οτιδήποτε σχετίζεται με την κυριαρχία».

Στην ερώτηση, «αν πάμε στη Χάγη μόνο για τις θαλάσσιες ζώνες, και πως αποκλείεται η απόφαση του δικαστηρίου να δώσει 100% δίκιο στην Ελλάδα, θα μπορέσουμε να το δεχθούμε αυτό;», ο κ. Βενιζέλος σημείωσε ότι: «Αυτό που πιστεύουμε ως δίκιο μας πρέπει να το πούμε με αναλυτικό τρόπο, με χάρτες, διατάξεις συμβάσεων. Πρέπει να εξηγήσουμε στον ελληνικό λαό τι είναι αυτό που συνιστά κυριαρχία».

Ανησυχεί

Για τη δημοσκόπηση της Pulse, η οποία δείχνει ότι η πλειοψηφία των Ελλήνων ανησυχεί για την προκλητική στάση της Τουρκίας, ο κ. Βενιζέλος εξέφρασε και αυτός την ανησυχία του. «Μπορεί να υπάρξουν τυχαία γεγονότα, ανεξέλεγκτες στιγμές. Πρέπει να έχουμε στρατηγική ψυχραιμία, υπερασπιζόμενοι αταλάντευτα τα δικαιώματα και τα συμφέροντά μας, τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, αλλά και έχοντας πλήρη συνείδηση ότι έχουν περάσει 46 χρόνια από την εισβολή στην Κύπρο και είμαστε σε ακινησία. Ζούμε και ξαναζούμε τα ίδια προβλήματα. Έχουμε αφήσει ανεκμετάλλευτους τους φυσικούς πόρους στην ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο. Δεν καλλιεργούμε όσο πρέπει τις διμερείς σχέσεις. Υπάρχει μια επιφυλακτικότητα».

Πρόσθεσε ότι ανήκει σε αυτούς που επιχειρούσαν πάντα να «τοποθετήσουν μέσα στο πεδίο της συζήτησης την ανατολική Μεσόγειο. Δεν αρκούσε η περιχαράκωση στο Αιγαίο».