Ευρω-ντεμπούτο Σταϊκούρα με… μαξιλάρι ασφαλείας τον «σούπερ Μάριο»

Πώς οι αποφάσεις Ντράγκι για τη χαλάρωση της ευρωπαϊκής νομισματικής πολιτικής επηρεάζει τα ελληνικά θέματα - Τα θετικά σημεία και οι αβεβαιότητες

Την τελευταία του ζαριά πριν από την αποχώρησή του από τη θέση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έριξε την περασμένη Πέμπτης ο Μάριο Ντράγκι και οι… εξάρες που έφερε μοιάζει να βολεύουν πολύ την Αθήνα που χθες έστειλε στο Eurogroup του Ελσίνκι τον νέο υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, με τον τελευταίο να καταθέτει αίτημα αποπληρωμής μέρους του ακριβού δανείου του ΔΝΤ προς την Ελλάδα.

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Με έναν αναστεναγμό ανακούφισης θα πρέπει να υποδέχτηκε η Κριστίν Λαγκάρντ το κατόρθωμα του «σούπερ Μάριο» να ξεπεράσει τις γερμανικές –κατά βάσιν– φωνές εναντίωσης και να «περάσει» τελικά από το Δ.Σ. της ΕΚΤ τη χαλάρωση της ευρωπαϊκής νομισματικής πολιτικής. Και η ανακούφιση δεν σχετίζεται με το αν η Γαλλίδα πρώην επικεφαλής του ΔΝΤ είναι αντίπαλος ή οπαδός των πολιτικών λιτότητας, αλλά με το γεγονός ότι το «μαγαζί», τα ηνία του οποίου αναλαμβάνει από την 1η Νοεμβρίου, θα έχει πλέον στις «ρεζέρβες» του όλα εκείνα τα εργαλεία προκειμένου να δώσει την απαραίτητη ώθηση στην ευρωπαϊκή οικονομία, η οποία απειλείται με εκ νέου διολίσθηση στην ύφεση.

Αυτό το μαξιλάρι ασφαλείας η Κρ. Λαγκάρντ το οφείλει στον Μάριο Ντράγκι, που όπως συνέβη και τον Μάρτιο του 2016, προχώρησε στην υιοθέτηση ενός καινούργιου ισχυρού πακέτου μέτρων για την τόνωση της ανάπτυξης και του πληθωρισμού, που συνδυάζει την περαιτέρω μείωση των επιτοκίων και τις αγορές ομολόγων (QE).

Ειδικότερα, μετά από σχεδόν τριάμισι χρόνια η ΕΚΤ ανακοίνωσε τη μείωση κατά 10 μονάδες βάσης –στο -0,50%– του επιτοκίου της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων, ενώ το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης και το επιτόκιο της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης αποφασίστηκε να παραμείνουν αμετάβλητα στα υφιστάμενα επίπεδα του 0,00% και 0,25%.

Το ενδιαφέρον εδάφιο των επίσημων ανακοινώσεων είναι εκείνο που υπογραμμίζει ότι η χαμηλή επιτοκιακή πολιτική και το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης δεν έχουν προκαθορισμένη ημερομηνία λήξης, με το συμβούλιο της ΕΚΤ να διευκρινίζει ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν στα ίδια ή χαμηλότερα επίπεδα, μέχρι να εξασφαλιστεί ότι οι πληθωριστικές προσδοκίες συγκλίνουν σταθερά σε επίπεδα αρκετά κοντά αλλά κάτω από το 2% –στον ορίζοντα που μπορεί να γίνει πρόβλεψη–, και αυτή η εικόνα αντανακλάται σταθερά στις υποκείμενες πληθωριστικές δυναμικές.

Η προηγούμενη αναφορά στην ανακοίνωση της κεντρικής τράπεζας έκανε λόγο για διατήρησή τους «τουλάχιστον το πρώτο μισό του 2020 και σε κάθε περίπτωση όσο χρειαστεί για να εξασφαλιστεί διατηρήσιμη σύγκλιση του πληθωρισμού στον στόχο μεσοπρόθεσμα».

Παράλληλα, η κεντρική τράπεζα ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσουν ξανά οι αγορές στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού (asset purchase programme – APP) με μηνιαίο ρυθμό τα 20 δισ. ευρώ από την 1η Νοεμβρίου.

Η ΕΚΤ ανακοίνωσε, τέλος, ότι προκειμένου να υποστηρίξει τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής μέσω των τραπεζών, θα παρουσιάσει ένα σύστημα δύο επιπέδων για τα αποθεματικά των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, στο πλαίσιο του οποίου ένα μέρος της πλεονάζουσας τραπεζικής ρευστότητας θα εξαιρείται από το αρνητικό επιτόκιο της διευκόλυνσης.

Η σημασία των αποφάσεων Ντράγκι για την Ελλάδα

Οι ανακοινώσεις της ΕΚΤ ήρθαν μια ημέρα νωρίτερα από το ντεμπούτο Σταϊκούρα στο Eurogroup και η χρονική συγκυρία έχει τη σημασία της. Στο επίσημο καλεντάρι του Ελσίνκι η Ελλάδα ήταν καταχωρισμένη στο κεφάλαιο «Άλλα Θέματα», όπου ο νέος υπουργός Οικονομικών της χώρας (σ.σ. μαζί με τον επίσης νέο Ιταλό ομόλογό του) θα παρουσίαζαν τις πολιτικές προτεραιότητες των αντίστοιχων νέων κυβερνήσεών τους.

Στα καθ’ ημάς, το κρίσιμο είναι η «μυρωδιά» που… θα οσμιστεί ο κ. Σταϊκούρας αναφορικά με το γκελ που έκαναν στους εταίρους οι κόστους άνω του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ εξαγγελίες που έκανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη ΔΕΘ. Για παράδειγμα ο νέος ΥΠ.ΟΙΚ. θα σχηματίσει μία εικόνα για το αν τα υπερκέρδη (SMPs & ANFAs) που αποκόμισαν η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες των κρατών-μελών της ευρωζώνης από τα ελληνικά ομόλογα θα συμπεριληφθούν στον ορισμό του μνημονιακού πλεονάσματος ή αν θα κριθεί ότι υπάρχει ο δημοσιονομικός χώρος για τις ελαφρύνσεις που ανακοινώθηκαν από τον πρωθυπουργό.

Επίσης ο κ. Σταϊκούρας αφίχθη στο Ελσίνκι με αίτημα αποπληρωμής μέρους του ακριβού δανείου προς το ΔΝΤ που βαραίνει την Ελλάδα με περίπου 75 εκατ. ευρώ τον χρόνο σε τοκοχρεολύσια.

Όλα τα παραπάνω δεν μπορεί να είναι αποσυνδεδεμένα από τις προχθεσινές αποφάσεις Ντράγκι. Αναλυτές της αγοράς υποστηρίζουν για παράδειγμα ότι η Ελλάδα θα πρέπει να τολμήσει μία πιο επιθετική αποπληρωμή στο ΔΝΤ, επικαλούμενοι το γεγονός ότι μετά τη… χαλάρωση της ΕΚΤ η απόδοση του ελληνικού 10ετούς ομολόγου υποχώρησε έως το 1,49% από το 1,61% που κυμαίνονταν μία ημέρα πριν.

Υπάρχει, ωστόσο, και η εύλογα απαισιόδοξη πλευρά του νομίσματος που λέει ότι η ανάγκη τόνωσης της οικονομικής δραστηριότητας στην ευρωζώνη, απλώς επιβεβαιώνει τους χρησμούς για επερχόμενη ύφεση. Κι αν αυτοί οι χρησμοί επιβεβαιωθούν, τότε η παραδοχή της δυναμικής ανάπτυξης στην οποία έχει «χτίσει» όλο το οικονομικό της πρόγραμμα η ελληνική κυβέρνηση θα διαψευστεί, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για τις τσέπες των πολιτών αλλά και για το πολιτικό κεφάλαιο της «γαλάζιας» διακυβέρνησης.

Άλλωστε οι υψηλότατοι ρυθμοί ανάπτυξης είναι εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση και για τους εταίρους προκειμένου να ξεκινήσουν (σ.σ. όχι όμως και να… τελειώσουν) οποιαδήποτε συζήτηση με την Αθήνα που θα αφορά τη μείωση των στόχων των πρωτογενών πλεονασμάτων για μετά το 2020. Και για να μην υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία το «ναι μεν, αλλά μάλλον αδύνατο» ξεκαθάρισε το μεσημέρι της Παρασκευής  και ο επικεφαλής του ESM, Κλάους Ρέγκλιγκ, εξηγώντας ότι το ελληνικό αίτημα μπορεί να μπει στο τραπέζι μόνο αν επιτευχθεί σημαντικά υψηλότερη ανάπτυξη από ότι προβλέπεται στο πρόγραμμα και μόνο με σημαντικά χαμηλότερα επιτόκια δανεισμού σε μακροπρόθεσμη όμως βάση.

Διαβάστε επίσης

Χρησιμοποιούμε cookies για λόγους στατιστικών & επισκεψιμότητας Συμφωνώ Περισσότερα