Εύθραυστη ισορροπία για την οικονομία

Μία ελληνική παροιμία αναφέρει πως «όταν ο άνθρωπος κάνει σχέδια, ο Θεός γελάει». Αυτό εν μέρει ισχύει και με τα κυβερνητικά σχέδια που στηρίζονται στην επόμενη ημέρα της υγειονομικής κρίσης.

 Του Μ.ΚE.

Όσο οργανωτικός κι αν είναι κάποιος, όσο σώφρων και λογικός, υπάρχουν κάποιες στιγμές στη ζωή του που του συμβαίνει κάτι αναπάντεχο. Κάπως έτσι, λοιπόν, πρέπει να πορευθεί και η κυβέρνηση, έχοντας κατά νου όλες τις πιθανές ανατροπές που μπορεί να έρθουν λόγω της πανδημίας. Ανατροπές που επηρεάζουν, εκτός της υγείας, την κανονικότητά μας και φυσικά την οικονομία που είναι το δεύτερο μεγάλο ζητούμενο. Ειδικά εάν επαληθευτεί το κακό σενάριο των επιστημόνων ότι ένα 3ο κύμα του κορωνοϊού μπορεί να πλήξει την κοινωνία τον Απρίλιο.

Τι θα γίνει μέχρι τότε; Σε αυτό το ερώτημα η κυβέρνηση δύσκολα μπορεί να δώσει σαφή απάντηση, καθώς πολύ δύσκολα μπορούν να τη δώσουν ακόμη και οι ειδικοί επιστήμονες της επιτροπής. Η μόνη λύση είναι αυτή η τακτική του ακορντεόν. Δηλαδή, να κλείνουν και να ανοίγουν οι κοινωνικές και οικονομικές δραστηριότητες με στόχο τα λιγότερα θύματα και την καλύτερη αντιμετώπιση της πανδημίας.

Και μπορεί η τακτική του ακορντεόν να θυμίζει εν πολλοίς κάτι που είχε πει ο μεγάλος Κινέζος φιλόσοφος Λάο Τσε (έζησε τον 6ο αιώνα π.Χ. και θεωρείται ο ιδρυτής της θρησκείας του Ταοϊσμού) ότι «ο καλός ταξιδευτής δεν έχει σταθερά σχέδια και δεν έχει πρόθεση να φτάσει κάπου», όμως η αλήθεια είναι ότι το ταξίδι προς την «απελευθέρωση» δεν είναι και πολύ κοντινό. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι στο Μαξίμου απλά βλέπουν τα τρένα να περνούν, όπως έκανε ο Μίλος Χρμα, ήρωας σε μία εμβληματική ταινία του 1966 που βασίστηκε στο μυθιστόρημα του Τσέχου συγγραφέα Μπόχουμιλ Χράμπαλ, «Ο άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν».

Τόσο ο Φεβρουάριος, όσο και ο Μάρτιος είναι κρίσιμοι μήνες, με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος σε κάθε ευκαιρία να κάνει λόγο για πολιτική αναπροσαρμογών σχετικά με το άνοιγμα και το κλείσιμο των δραστηριοτήτων, κρατώντας τις ισορροπίες ανάμεσα στις ανάγκες της δημόσιας υγείας και της εθνικής οικονομίας, ενώ την ίδια ώρα η αξιολόγηση των υγειονομικών δεδομένων γίνεται σε καθημερινή βάση στο Μέγαρο Μαξίμου. Το επόμενο διάστημα αποτελεί στοίχημα για να ξεπεραστεί η πολύπλοκη και δύσκολη κατάσταση, ώστε να αποφευχθεί ένα τρίτο κύμα, αλλά και να επιστρέψει η κοινωνία και η οικονομία στην κανονικότητα, υπό τη βασική προϋπόθεση να μη χαθεί ο ευρωπαϊκός στόχος για τον ρυθμό του εμβολιασμού. Ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, Άκης Σκέρτσος, υποστήριξε πρόσφατα σε ραδιοφωνική του συνέντευξη ότι τα προληπτικά περιοριστικά μέτρα λαμβάνονται με βάση τα διδάγματα του δεύτερου κύματος και στην αποφυγή ενός τρίτου κύματος, τονίζοντας ότι «η Ελλάδα δεν έχει βρεθεί στο τρίτο κύμα και στόχος μας είναι να μη βρεθεί. Έχουμε ζήσει ένα σφοδρό, ένα πολύ δυσάρεστο δεύτερο κύμα, αλλά διδαχθήκαμε, πήραμε τα μαθήματα εκείνης της περιόδου και αυτός είναι ο λόγος που λαμβάνουμε σε αυτήν τη φάση, και ειδικά στην Αττική, προληπτικά μέτρα».

Φόβοι για καθολικό lockdown

Με την εικόνα να παρουσιάζει αυξητική τάση, η αγωνία ξυπνά μνήμες του περασμένου Μαρτίου και όλα τα μέτρα είναι στο τραπέζι της κυβέρνησης, ακόμα και του ολικού lockdown. Ακόμη και ο Άδωνις Γεωργιάδης, που πιέζει για να παραμείνει ανοικτό το λιανεμπόριο, παραδέχθηκε πως η χώρα εισέρχεται σε καθεστώς «εύθραυστων ισορροπιών με ορίζοντα το επόμενο δίμηνο». Και αυτό διότι όλοι ελπίζουν ότι μέχρι τον Απρίλιο θα έχει ολοκληρωθεί ο εμβολιασμός στις μεγάλες ηλικίες και θα έχει επεκταθεί στην κοινότητα.

Και μπορεί το κανονικό ακορντεόν να προσφέρει εύηχες μελωδίες στα αυτιά μας, όμως το ακορντεόν για να αντιμετωπιστεί η πανδημία πιέζει την οικονομία, η οποία κινείται σε μία εύθραυστη ισορροπία. Κάτι που έκανε γνωστό προ 10 περίπου ημερών με κυνικό τρόπο ο Θόδωρος Σκυλακάκης, αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, δηλώνοντας πως «τα δημόσια οικονομικά δεν είναι απεριόριστα και οι επόμενοι δύο μήνες θα είναι πολύ κρίσιμοι».

Έτσι, ακόμη και ο πιο αδαής περί των οικονομικών αντιλαμβάνεται ότι το σενάριο ενός τρίτου κύματος και η παράταση της υπάρχουσας κατάστασης και μετά την άνοιξη απειλεί να τινάξει στον αέρα το βασικό σενάριο του κρατικού προϋπολογισμού, που προβλέπει έκτακτα μέτρα στήριξης μέχρι τον Απρίλιο, αλλά και την ανάκαμψη του 2021, η οποία μπαίνει πλέον σε αχαρτογράφητα νερά, όταν μάλιστα το κόστος του lockdown ανά μήνα ανέρχεται στα 3 δισ. ευρώ.

Η πανδημία επαναφέρει τον αναπνευστήρα στην οικονομία, καθώς η αρχική πρόβλεψη για κονδύλι 7 δισ. ευρώ το 2021 για την αντιμετώπιση της πανδημίας, ουδείς είναι σε θέση να διαβεβαιώσει αν τελικά θα είναι αρκετό για να καλύψει τις ζημιές που προκαλούν τα διαδοχικά lockdown, ειδικότερα τώρα που το τοπίο είναι πιο αβέβαιο από ποτέ μετά και το φιάσκο με τα εμβόλια στην Ευρώπη.

Ήδη σε μισό δισεκατομμύριο ευρώ επιπλέον τον μήνα κοστολογούνται τα υγειονομικά μέτρα της περασμένης Παρασκευής, ενώ εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν επιπλέον 3 δισεκατομμύρια ευρώ από τα αρχικώς προβλεπόμενα στον προϋπολογισμό, καθώς το μηνιαίο κόστος για την οικονομία αποτιμάται λόγω των περιοριστικών μέτρων στα 500 εκατομμύρια ευρώ.

Οι μικρομεσαίοι ασφυκτιούν

Μέσα σε αυτό το κλίμα της αβεβαιότητας έντονη είναι και η ανησυχία των μικρομεσαίων για την επιβίωσή τους. Διότι μπορούν να λειτουργούν τα καταστήματα, αλλά συνολικά οι συνθήκες είναι ασφυκτικές για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.  Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΓΣΕΒΕΕ, έξι στις δέκα μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις απειλούνται με λουκέτο. Μάλιστα, ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ, Γιώργος Καββαθάς, εξέπεμψε σήμα κινδύνου τονίζοντας ότι οι περισσότερες επιχειρήσεις είναι διασωληνωμένες, τονίζοντας σχετικά με τα lockdown-ακορντεόν ότι «το να ανοιγοκλείνουμε το οξυγόνο σε διασωληνωμένο ασθενή ισοδυναμεί με θάνατο».

Περισσότερες δε από τις μισές επιχειρήσεις εστίασης έχουν  ληξιπρόθεσμες οφειλές. Μάλιστα, ο κλάδος της εστίασης, ο οποίος δεν προβλέπεται να ανοίξει νωρίτερα από τον Μάιο, είναι σε ημιθανή κατάσταση.  Για να δώσει μία ανάσα το υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζεται να λάβει μία σημαντική απόφαση. Δηλαδή, όσοι έλαβαν την Επιστρεπτέα Προκαταβολή 1,2, και 3, να επιστρέψουν τα μισά χρήματα. Η κοστολόγηση αυτής της απόφασης ανέρχεται σε 1,7 δισεκατομμύρια ευρώ.