«Γαλαντόμα» η νέα ρύθμιση των 100 δόσεων

Χαμόγελα σε εκατοντάδες χιλιάδες οφειλέτες του Δημοσίου προκάλεσαν οι ανακοινώσεις που έκανε την Τετάρτη η αναπληρώτρια υπουργός Οικονομικών Νάντια Βαλαβάνη από κοινού με τον αναπληρωτή υπουργό Κοινωνικών Ασφαλίσεων Δ. Στρατούλη,  αναφορικά με το νομοσχέδιο ρύθμισης χρεών έως και 100 δόσεις.

Ρεπορτάζ: Νίκος Τσαγκατάκης  

Τα χαμόγελα των οφειλετών είναι αφορούν –τι άλλο;–  τις νέες προβλέψεις της ρύθμισης χρεών, καθώς βάσει αυτών δίνεται μεταξύ άλλων η δυνατότητα «κουρέματος» παλαιών οφειλών σε ποσοστό μέχρι και 50%, μειώνονται σημαντικά οι προσαυξήσεις των νέων χρεών, «παγώνουν» οι κατασχέσεις, ενώ το ελάχιστο ποσό δόσης διαμορφώνεται κατά περίπτωση ακόμη και στα 20 ευρώ.

Η πρώτη αίσθηση που δημιουργείται από την ανάγνωση των αλλαγών που επιφέρει το νέο νομοσχέδιο είναι ότι πρόκειται για μία πιο ανθρώπινη (π.χ. μέριμνα για οικονομικά αδύναμους οφειλέτες) και κυρίως περισσότερο «γαλαντόμα» (π.χ. πολλές και χαμηλές δόσεις, εκπτώσεις κ.ά.) ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών από τις αντίστοιχες που είχαν επιχειρηθεί στο πρόσφατο παρελθόν.

Ξεκινώντας από το… χρονικό «πλαφόν» τής νέα ρύθμισης, σε αυτήν μπορούν να υπαχθούν οφειλέτες τα χρέη των οποίων κατέστησαν ληξιπρόθεσμα έως 31 Δεκεμβρίου 2014, έναντι της 30ής Σεπτεμβρίου 2014 που ίσχυε με τον προηγούμενο νόμο. Στη ρύθμιση μπορούν, εξάλλου, να ενταχθούν και όσοι έχουν τρέχουσες οφειλές (εκείνοι, λόγου χάριν, που δεν έχουν πληρώσει την 5η δόση του Ιανουαρίου ΕΝΦΙΑ ή δεν πληρώσουν την 6η δόση του Φεβρουαρίου 2015). Επίσης, στη νέα ρύθμιση θα ενταχθούν και όσοι χρωστούν ΦΠΑ. Ως προς τις ποσοτικές «προδιαγραφές» των χρεών, στη ρύθμιση θα μπορούν πλέον να ενταχθούν και οφειλέτες με χρέη άνω του 1.000.000 ευρώ, ενώ όσοι χρωστούν πάνω από 15.000 ευρώ θα έχουν τη δυνατότητα να τα εξοφλήσουν έως και σε 100 μηνιαίες δόσεις. Σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα για τη συγκεκριμένη κατηγορία οφειλετών προβλέπονταν κατ’ ανώτατο αριθμό οι 72 δόσεις.

Παράλληλα, θα μπορεί κάποιος να καταβάλλει μηνιαία δόση και κάτω από 50 ευρώ, μιας και το ελάχιστο όριο δόσης κατεβαίνει στα 20 ευρώ, ενώ όποιος χρωστά σε διαφορετικές δόσεις, τότε η ελάχιστη δόση ανά εφορία καθορίζεται στα 10 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση το σκεπτικό της νέας ηγεσίας του ΥΠ.ΟΙΚ. ήταν το ποσό που θα μπορεί να καταβάλλει ο οφειλέτης κάθε μήνα να εξαρτάται από το μηνιαίο εισόδημά του. Τουτέστιν, το ετήσιο σύνολο των καταβολών δεν θα μπορεί να ξεπερνάει το 20% του ετήσιου εισοδήματος του οφειλέτη (βάσει του προηγούμενου οικονομικού έτους). Το ποσοστό αυτό αυξάνεται στο 30% αν η ρύθμιση αφορά και ασφαλιστικές εισφορές. Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις των αρμοδίων υπουργών, στο καινούργιο νομοσχέδιο υπάρχει ειδική πρόβλεψη για οφειλέτες ασφαλισμένους φυσικά πρόσωπα που είχαν μηδενικό εισόδημα κατά το έτος 2014 (δεν συμπεριλαμβάνεται το επίδομα Ανεργίας και Πρόνοιας), με αναστολή όλων των εισπρακτικών μέτρων και διώξεων και δυνατότητα να ενταχθούν στη ρύθμιση έως την 31/03/2016.

Επίσης θα υπάρξει ειδική διάταξη για τη ρύθμιση ασφαλιστικών οφειλών των ΝΠΔΔ, των ΟΤΑ Α΄ και Β΄ βαθμού κ.ά., με ευνοϊκότερους όρους (έως 150 δόσεις με μείωση επί των προσαυξήσεων 50%), μετά από απόφαση του Δ.Σ. του ΙΚΑ. Προϋπόθεση για την υπαγωγή σε αυτή τη ρύθμιση είναι η καταβολή των τρεχουσών εισφορών από 1η Φεβρουαρίου 2015.

Καλά τα νέα και για παλαιούς οφειλέτες
Οι οφειλέτες παλαιοτέρων ετών που έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη έως 31 Δεκεμβρίου 2013 μπορούν να τύχουν ευνοϊκής μεταχείρισης με «κούρεμα» του συνολικού χρέους (αρχικό βεβαιωθέν συν πρόστιμα συν προσαυξήσεις) σε ποσοστό 50%, υπό την προϋπόθεση ότι θα πληρώσουν το ποσό εφάπαξ. Στην περίπτωση που κάποιος μπορεί να πληρώσει μέρος του χρέους αυτού, θα διαγραφεί χρέος ισόποσο της δόσης με δύο προϋποθέσεις: α) Η ελάχιστη δόση θα πρέπει να ξεπερνά τα 200 ευρώ, και β) όλες οι πληρωμές θα πρέπει να γίνουν έως τα τέλη Απριλίου 2015.

Σημειώνεται ότι το υπόλοιπο ποσό που δεν θα εξοφληθεί έως τα τέλη Απριλίου μπορεί να μπει στη ρύθμιση των 100 δόσεων.

Η κλίμακα με τις μειώσεις των προσαυξήσεων
Όπως προαναφέρθηκε, το νομοσχέδιο για τη ρύθμιση οφειλών σε 100 δόσεις προβλέπει σημαντικές μειώσεις των προσαυξήσεων, οι οποίες ακολουθούν την παρακάτω κλίμακα:
α) Πληρωμή εφάπαξ: Απαλλαγή κατά ποσοστό 100%.
β) Πληρωμή σε 2-5 μηνιαίες δόσεις: Απαλλαγή κατά 90%.
γ) Πληρωμή σε 6-10 μηνιαίες δόσεις: Απαλλαγή κατά 80%.
δ) Πληρωμή σε 11-20 μηνιαίες δόσεις: Απαλλαγή κατά 75%.
ε) Πληρωμή σε 21-30 μηνιαίες δόσεις: Απαλλαγή κατά 70%.
στ) Πληρωμή σε 31-40 μηνιαίες δόσεις: Απαλλαγή κατά 65%.
ζ) Πληρωμή σε 41-50 μηνιαίες δόσεις: Απαλλαγή κατά 60%.
η) Πληρωμή σε 51-60 μηνιαίες δόσεις: Απαλλαγή κατά 55%.
θ) Πληρωμή σε 61-70 μηνιαίες δόσεις: Απαλλαγή κατά 50%.
ι) Πληρωμή σε 71-80 μηνιαίες δόσεις: Απαλλαγή κατά 45%.
ια) Πληρωμή σε 81-90 μηνιαίες δόσεις: Απαλλαγή κατά 40%.
ιβ) Πληρωμή σε 91-100 μηνιαίες δόσεις: Απαλλαγή κατά 30%.
Αξίζει να υπογραμμιστεί ότι οφειλέτες με χρέη έως 5.000 ευρώ οι οποίοι θα τα ρυθμίσουν έως 100 δόσεις δεν θα επιβαρυνθούν με επιτόκιο, ενώ για χρέη που ξεπερνούν τις 5.000 ευρώ, το επιτόκιο θα είναι 3% (σ.σ. από το 4,56% σήμερα) τον χρόνο.
Σημειωτέον, τέλος, ότι στους οφειλέτες δίνεται η δυνατότητα απώλειας μιας δόσης ανά δωδεκάμηνο, χωρίς προσαυξήσεις λόγω της καθυστέρησης  και χωρίς ο υπόχρεος να χάσει τη ρύθμιση.

Κατασχέσεις, διώξεις προθεσμίες
Με τη νέα ρύθμιση που προωθεί το ΥΠ.ΟΙΚ. καθιερώνονται ευνοϊκές διατάξεις για όσους έχουν ήδη υποστεί κατάσχεση και εντάσσονται στη ρύθμιση. Επίσης παύουν και με το νόμο οι ποινικές διώξεις  για μικροοφειλέτες, καθώς το όριο των 5.000 ευρώ συνολικής οφειλής που σήμερα μπορούσε να οδηγήσει κάποιον στο αυτόφωρο αυξάνεται στις 50.000 ευρώ.
Τελευταίο άλλα όχι έλασσον: Η προθεσμία για την αίτηση υπαγωγής στη ρύθμιση λήγει στις 30 Απριλίου 2015 και οι αιτήσεις θα υποβληθούν ηλεκτρονικά σε ειδική πλατφόρμα που έχει δημιουργήσει η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων.

Τι προσδοκά το ΥΠ.ΟΙΚ.
Τριπλή μοιάζει να ήταν η στόχευση του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης όταν σχεδίαζε τις βελτιώσεις της ρύθμισης οφειλών. Ο πρώτος στόχος είχε να κάνει με την ανθρωπιστική αλλά και εμμέσως δημοσιονομική ανάγκη να συνεχιστεί η λειτουργία των μικρομεσαίων (κατά κύριο λόγο) επιχειρήσεων και η «επιβίωση» των ελεύθερων επαγγελματιών/αυτοαπασχολούμενων, γεγονός που μπορεί να λειτουργήσει ως ανάχωμα στο υφεσιακό κλίματος της οικονομίας. Κατά δεύτερον, ήταν εκ των ων ουκ άνευ η είσπραξη των σωρευμένων ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών προς τα Ταμεία. Τέλος, οι αλλαγές σκοπεύουν να «κρατήσουν» τους οφειλέτες μέσα στην παρούσα ρύθμιση. Πώς το μεταφράζουν αυτό στην οδό Νίκης; Ότι οι ευνοϊκότεροι όροι αποπληρωμής με εκλογίκευση των δόσεων θα αποτρέψει τους υπόχρεους από το φαινόμενο παλαιοτέρων ετών όπου πλήρωναν δυο–τρεις δόσεις και εγκατέλειπαν τη ρύθμιση περιμένοντας την επόμενη…
Είναι χαρακτηριστικό ότι πηγές του υπουργείου Οικονομικών εκτιμούν πως οι βελτιώσεις στη ρύθμιση μπορούν να φέρουν έως το τέλος του έτους έξτρα έσοδα 2 δισ. ευρώ, όσα δηλαδή περίπου χρειάζεται η κυβέρνηση για να υλοποιήσει την εξαγγελία της για κατάργηση του ΕΝΦΙΑ από φέτος.