Η Ανάσταση δεν αργεί
Όσο κι αν η επικαιρότητα επιτάσσει τη δημοσιογραφική επαγρύπνηση λόγω πανδημίας, Κυπριακού και όλων εκείνων που ορίζουν την πολιτική ατζέντα, ακόμη και οι επαγγελματικές αισθήσεις υποτάσσονται κατά ένα σημαντικό μέρος τους στην κατανυκτική αύρα των ημερών των Αγίων Παθών, της δίκης, της Σταύρωσης και της Ανάστασης του Ιησού. Σε αυτό το μικρό διάλειμμα από το δυστοπικό παρόν, την προσοχή του ματιού «υπέκλεψε» ένας λογοτεχνικός θησαυρός που έμενε κρυμμένος για δεκαετίες ολόκληρες πριν δει το φως το 2020 και αναπαυθεί στις προθήκες των βιβλιοπωλείων στις αρχές του 2021. Πρόκειται για ένα ανέκδοτο κείμενο του σπουδαίου πεζογράφου της μεταπολεμικής Ελλάδας Αντώνη Σαμαράκη, με τον τίτλο «Γιατί είμαι Χριστιανός».
Πολλές οι εκπλήξεις στην ιστορία που κρύβει αυτό το κείμενο. Η πρώτη; Ότι έμεινε κρυμμένο στο προσωπικό αρχείο του Σαμαράκη για περισσότερο από 70 χρόνια μέχρι να το ανακαλύψει πέρσι η σύζυγός του. Η μεγαλύτερη; Η περί χριστιανισμού θεματολογία του, αλλά κυρίως το γεγονός ότι ο ρεαλιστής άνθρωπος, που το διεθνούς αναγνώρισης έργο του («Ζητείται ελπίς», «Το λάθος», «Αρνούμαι») είχε ως σήμα κατατεθέν το στοιχείο της κοινωνικής καταγγελίας, καταφέρνει να περιγράψει τη θρησκευτική πίστη του με τον τρόπο που το κάνει ο Σαμαράκης.
«Ζήσαμε: είδαμε, πάθαμε, μάθαμε, ξέρουμε τώρα. Επομένως μπορώ να μιλήσω με τόλμη αυτήν τη στιγμή για τον χριστιανισμό μου», γράφει σε ένα σημείο και συνεχίζει σημειώνοντας μεταξύ άλλων: «Διάβασα –και το διαβάζω συχνά αυτό τον καιρό– ότι ο χριστιανός είναι τάχα ρομαντικός, ότι το χριστιανικό άτομο είναι το κατεξοχήν ρομαντικό. Προσωπικά δεν συμφωνώ μ’ αυτή τη γνώμη, γιατί μου φαίνεται λαθεμένη κι επιπόλαιη. Γιατί, αν η χριστιανική ιδέα –σαν κάθε ιδέα– περιέχει μια δόση ρομαντισμού αυτή καθεαυτή, τότε η πραγμάτωση αυτής της ιδέας –και αυτό είναι κάτι που μας ενδιαφέρει το πιο πολύ– η πραγμάτωση, λοιπόν, αυτής της ιδέας, της χριστιανικής, θα γίνει εδώ και μοναχά εδώ, σ’ αυτήν εδώ τη ζωή, την καθημερινή ζωή, τη ρεαλιστική, αν θέλετε, ζωή, και θα γίνει με μέσα καθημερινά, ρεαλιστικά. Ώστε αν θέλουμε να προσδιορίσουμε ποιο είναι το κατεξοχήν χριστιανικό άτομο, και αν θέλουμε να είμαστε κατεξοχήν συνεπείς προς την πραγματικότητα, τότε θα χρειαστεί να ομολογήσουμε ότι το χριστιανικό άτομο είναι –κατεξοχήν, πάντα– ρεαλιστικό.
»Αυτός ο πλησίον, που είναι το medium ανάμεσα σε μένα και τον χριστιανικό Θεό, αυτή η αίσθηση αυτού του πλησίον με βεβαιώνει ότι εγώ υπάρχω. Όσο νιώθω ότι εδώ χάμω, σ’ αυτή τη ζωή, δεν βρίσκομαι μόνος, ολομόναχος, παρέα με τον εαυτό μου μονάχο, τόσο βεβαιώνομαι ότι υπάρχω».
Δεν πρέπει να παραγνωριστεί η λεπτομέρεια ότι η αυτοβιογραφική εξομολόγηση του Σαμαράκη αποτυπώθηκε στο χαρτί την εποχή που η Ελλάδα βίωνε την εμφύλια αλληλοσταύρωσή της και η ανάστασή της έμοιαζε να αργεί. Σταυρώσεις έχει και η σημερινή εποχή που ο πανδημικός Γολγοθάς αφαιρεί ανθρώπινες ζωές (σ.σ. 10.000 και πλέον Έλληνες δεν θα κάνουν καθόλου Πάσχα κι όχι επειδή τους σταμάτησε η Τροχαία στα διόδια), καταρρακώνει ψυχές και αντοχές, ματώνει οικονομίες.
Τούτη εδώ όμως η ανάσταση δεν θα αργήσει. Ούτε είναι ολότελα αφημένη στις βουλές του Παντοκράτορα. Έβαλε, βλέπετε, το χεράκι της και η επιστήμη που μας έδωσε τα όπλα να σώσουμε –ρεαλιστικά και χριστιανικά– και τον εαυτό μας και τον πλησίον. Και που η βεβαιότητα του Σαμαράκη ότι «εδώ χάμω, σ’ αυτή τη ζωή, δεν βρισκόμαστε ολομόναχοι» θα μας λυτρώσει. Και από τον παρόντα και από τους μελλοντικούς Γολγοθάδες…