Η ρητορική της συνεκμετάλλευσης και η πολιτική προβοκάτσια του Ακάρ

Επιστρέφοντας την Κυριακή της 13^ης Μαρτίου ο Κυριάκος Μητσοτάκης από την Κωνσταντινούπολη όπου συναντήθηκε με τον Ταγίπ Ερντογάν, από τις βαλίτσες του δεν έβγαλε μόνο τη γραβάτα που δεν φόρεσε στο χαλαρό γεύμα με τον Τούρκο πρόεδρο. Έβγαλε και την άτυπη συμφωνία των δύο ηγετών για ένα ήρεμο καλοκαίρι, χωρίς εντάσεις που θα πυροβολούσαν τα πόδια των τουριστικών βιομηχανιών των δύο χωρών.

Η εκπεφρασμένη συναντίληψη των δύο ηγετών για νηνεμία στο Αιγαίο και στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου γίνεται αναγκαιότητα ακόμη πιο επιτακτική φέτος όπου η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει πυροδοτήσει μία δυσθεώρητη ενεργειακή κρίση.

Αυτή όμως η παράμετρος ίσως να καθιστά τη φετινή χρονιά περισσότερο επίφοβη για ένα θερμό επεισόδιο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, δεδομένου ότι στην ενεργειακή αναβροχιά και ακρίβεια το Αιγαίο κρύβει στα σπλάχνα του ένα ανεκμετάλλευτο θησαυρό. Έναν θησαυρό που εποφθαλμιούν οι Τούρκοι επικαλούμενοι το νέο-οθωμανικό αφήγημά τους περί «Γαλάζιας Πατρίδας».

Τα στοιχεία που συνηγορούν στο απαισιόδοξο σενάριο δεν είναι και λίγα. Υπάρχει, καταρχάς, η προϊστορία που λέει ότι σχεδόν σε όλη τη διάρκεια της διετίας 2020-2021 η Άγκυρα είχε επιδοθεί σε ένα ανεπανάληπτο μπαράζ προκλήσεων με αιχμή τα ερευνητικά σκάφη της Barbaros και Oruc Reis που «βόλταραν» συνοδεία πολεμικών σκαφών της ημισελήνου.

Η προϊστορία και το τουρκικό fakenews για συναίνεση

Με την τουρκική ηγεσία να δηλώνει δημόσια ότι οι γεωτρήσεις στην ανατολική Μεσόγειο είναι αναφαίρετο δικαίωμα της χώρας τους, τα τουρκικά ερευνητικά πότε έπλεαν απροκάλυπτα εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και πότε δέσμευαν παρανόμως περιοχές της κυπριακής ΑΟΖ. Την ίδια περίοδο, το τουρκικό πολεμικό ναυτικό παρενόχλησε ουκ ολίγες φορές και κατά παράβαση κάθε έννοιας διεθνούς δικαίου το γαλλικό ερευνητικό πλοίο «Nautical Geo» που πραγματοποιούσε μελέτες στα ανατολικά της Κρήτης και εντός της ΑΟΖ της Κύπρου προκειμένου να χαρτογραφηθεί ο πιθανός διάδρομος του αγωγού East Med που σύμφωνα με τον σχεδιασμό του θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Ισραήλ στην Ελλάδα μέσω Κύπρου και Κρήτης.

Στα πιο φρέσκα… κουλούρια, τώρα, θα πρέπει να υπενθυμιστεί ότι στις 16 Μαρτίου, δηλαδή ελάχιστα 24ωρα μετά από τη συνάντηση Ερντογάν–Μητσοτάκη στην Κωνσταντινούπολη, ο Έλληνας υπουργός Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογό του Χουλουσί Ακάρ στο πλαίσιο της έκτακτης Συνόδου των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ που έλαβε χώρα στις Βρυξέλλες με φόντο τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Στο περιθώριο της Συνόδου οι δύο υπουργοί είχαν κατ΄ ιδίαν συνάντηση στην οποία έγινε λόγος για τη σημασία που έχει να μειωθούν οι εντάσεις και να εμπεδωθεί ένα κλίμα ασφαλείας στην Ανατολική Μεσόγειο, βάσει των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου και της αρχής καλής γειτονίας. Σύμφωνα, μάλιστα, με την επίσημη ενημέρωση έγινε κοινώς αποδεκτή η πραγματοποίηση συνάντησης στην οποία θα συζητηθούν μία σειρά δράσεων στην κατεύθυνση της οικοδόμησης μέτρων εμπιστοσύνης.

Το πώς εννοεί την εμπιστοσύνη η τουρκική πλευρά αποκαλύφθηκε λίγη ώρα μετά από το τέλος του τετ-α-τετ Παναγιωτόπουλου–Ακάρ, όταν σε ηλεκτρονικά ΜΜΕ της Τουρκίας διέρρευσε ότι ο Τούρκος ΥΕΘΑ έκανε μεταξύ άλλων λόγο για αμοιβαία οφέλη Ελλάδας και Τουρκίας από τη ΣΥΝΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ τόσο σε τουριστικό επίπεδο όσο και όσον αφορά στις πλουτοπαραγωγικές πηγές του Αιγαίου. Ειδικότερα, ο Ακάρ ρωτήθηκε από δημοσιογράφους για την υφιστάμενη κατάσταση στα ελληνοτουρκικά και εκείνος φέρεται να απάντησε: «Με την Ελλάδα διεξήχθησαν θετικές και εποικοδομητικές συνομιλίες για θέματα της επικαιρότητας. Βάλαμε στο τραπέζι τα θέματά μας με ειλικρίνεια, ανοιχτά, έντιμα και με διαφάνεια (…) Αυτό είναι σημαντικό για την ευημερία των ανθρώπων των δύο χωρών και το μοίρασμα των ομορφιών και των πλούτων του Αιγαίου. Υπάρχει τουρισμός, αλιεία και πολλά άλλα πλούτη. Είμαστε υπέρ της χρήσης αυτών μαζί, το είπαμε αυτό. Λάβαμε θετική απάντηση από τον συνομιλητή μας με αυτή την έννοια, περιμένουμε να προχωρήσουν προς αυτή την κατεύθυνση. Είμαστε εποικοδομητικοί, θετικοί, αυτή είναι η προσέγγισή μας».

Τι θα γίνει, αν…

Είναι πασίδηλο ότι η δήθεν συναίνεση Παναγιωτόπουλου στις αξιώσεις της Τουρκίας δεν αποτελούν παρά μία απόπειρα πολιτικής προβοκάτσιας που σκοπό είχε να εγκλωβίσει επικοινωνιακά την Αθήνα σε ένα πλαίσιο διαπραγματεύσεων με ανοιχτή ολόκληρη τη ατζέντα των τουρκικών διεκδικήσεων. Όπως, άλλωστε, ξεκαθάρισε σε διευκρινιστική ανακοίνωσή του ο κ. Παναγιωτόπουλος, πέρα από τις προϋποθέσεις και τις δυνατότητες εμπέδωσης ενός κλίματος ηρεμίας και ασφάλειας στην περιοχή του Αρχιπελάγους που διερεύνησε στην ολιγόωρη συνάντηση του με τον Τούρκο ομόλογό του «ασφαλώς, και δεν τέθηκε θέμα “συνεκμετάλλευσης του Αιγαίου” και ούτε άλλωστε μπορούσε να τεθεί».

Σε κάθε περίπτωση, το τι παρανόησε ή σκόπιμα διαστρέβλωσε ο Ακάρ είναι τροφή για σοβαρή σκέψη εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης, Κι αυτό διότι αργά ή γρήγορα θα έρθει αντιμέτωπη με την τουρκική επιθετικότητα, ειδικά αν αποφασίσει να ποντίσει γεωτρύπανα προς εξόρυξη και εκμετάλλευση των κοιτασμάτων της.

Τότε, θα πρέπει να είναι έτοιμη να υπερασπιστεί ανυποχώρητα το δικαίωμά της κι όχι να καταφύγει σε αναποτελεσματικούς (και επιζήμιους) κατευνασμούς που είδαμε π.χ. τον Γενάρη του 2020, όταν ανήμερα της επετείων των Ιμίων, το Oruc Reis περιδιάβαινε στην ελληνική υφαλοκρηπίδα αλλά εμείς υποστηρίζαμε ότι το τουρκικό ερευνητικό παρασύρθηκε λόγω… καιρού!