«Η τουρκική ψήφος και το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ανοίγουν νέο κοινωνικό ρήγμα;»

Πολύ πιο οριακά από ό,τι αναμενόταν και με αντιπολιτευτικές καταγγελίες για νοθεία, ο Ερντογάν πέρασε τη συνταγματική αναθεώρηση που ήθελε αλλάζοντας ριζικά τη δομή του πολιτεύματος στην Τουρκία. Οι διευρυμένες αρμοδιότητες που αποκτά και η δυνατότητα επέκτασης της προεδρικής θητείας μέχρι και το… 2029 τον μετατρέπουν σε απόλυτο «άρχοντα» της τουρκικής πολιτικής ζωής και του δίνουν την «άνεση» να αναπτύξει τη γεωπολιτική στρατηγική του.

Άρθρο του Νίκου Νικολόπουλου
Ανεξάρτητος Βουλευτής Αχαΐας, Πρόεδρος του Χριστιανοδημοκρατικού Κινήματος

Το δημοψήφισμα, λοιπόν, αφήνει πίσω του ένα σοβαρό κοινωνικό ρήγμα, κυρίως επειδή προέκυψε σαφής γεωγραφικός και κοινωνικοοικονομικός διαχωρισμός. Το εσωτερικό της χώρας, οι φτωχότερες περιοχές πιο επιρρεπείς στην επίδραση της θυμικής παρότρυνσης, του ηγετικού «βέτο» και τις γενικότερες πιέσεις (τρομοκρατία, οικονομία κ.λπ.) στήριξαν σχεδόν μαζικά το ΝΑΙ. Από την άλλη, στις πιο μεγαλοαστικές περιοχές, όπως η Κωνσταντινούπολη και η Άγκυρα τα τουριστικά θέρετρα των Μεσογειακών παραλίων με τον φόβο της περιθωριοποίησης της χώρας για προφανείς λόγους, υπερίσχυσε το ΟΧΙ.

Αυτός ο συγκεκριμένο διχασμός θυμίζει σε πολλά σημεία του τον αντίστοιχο του βρετανικού δημοψηφίσματος για έξοδο από την Ε.Ε. Κι εκεί η περιφέρεια τάχθηκε με συντριπτικό ποσοστό υπέρ του Brexit, ενώ το Λονδίνο έδωσε σαφές προβάδισμα στην παραμονή. Δύο κόσμοι με αποκλίνουσες προσλαμβάνουσες που θέτουν προτεραιότητες με διαφορετικά κριτήρια. Πιο εθνικιστικά οι μεν, πιο διεθνιστικά οι δε.

Μόνο που στην περίπτωση της Τουρκίας πρόκειται για ζήτημα δημοκρατικής επιβίωσης μιας χώρας που θέλει να πιστεύει ότι στο απώτερο μέλλον θα διαθέτει κοινή ευρωπαϊκή «περπατησιά». Πώς να συνεχίσει να έχει συνομιλίες η Ε.Ε. με έναν ηγέτη που επιβάλλει σχεδόν απολυταρχικά τα «θέλω» του, που περιορίζει ατομικές ελευθερίες και δικαιώματα, που δεν διστάζει να «εκτελέσει», με ή χωρίς εισαγωγικά, όσους θεωρεί εμπόδιο στα σχέδιά του;

Μην αναμένουμε λοιπόν ιδιαίτερες αλλαγές στους σχεδιασμούς του Ερντογάν, απλά και μόνο επειδή υπήρξε μια πύρρειος νίκη αντί για τον μεγάλο θρίαμβο που προσδοκούσε. Φάνηκε και από την ομιλία του αμέσως μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος ότι έννοιά του ήταν ο επικοινωνιακός εξορθολογισμός και η δικαιολόγηση – και όχι η κατανόηση των δεδομένων.

Το μόνο που θα μπορούσε να αποσυντονίσει τον απόλυτα κυρίαρχο Τούρκο ηγέτη θα ήταν μια δυσάρεστη εξέλιξη στην εύθραυστη οικονομία της γειτονικής χώρας. Όμως, αυτό βρίσκεται υπό την αίρεση πολλών εσωτερικών και εξωτερικών παραγόντων.