ΗΠΑ: Με χαρτιά και τζίφρες Ερντογάν ζητούν να διώξει η Τουρκία τους S-400
Η Αθήνα περισσότερο και από τη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει στραμμένη την προσοχή της στο τετ-α-τετ του Τούρκου Προέδρου με τον Τζο Μπάιντεν. Μία συνάντηση, από την οποία η Άγκυρα ελπίζει ότι θα καταφέρει να πειστεί ο Μπάιντεν και να άρει τις αμερικανικές κυρώσεις. Επίσης να δώσει ειδική άδεια για τους S-400.
Όμως, παρά τις ελπίδες της Άγκυρας, η αλήθεια είναι ότι στην πρόσφατη επίσκεψή της στην Τουρκία η αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Γουέντι Σέρμαν, παρέδωσε τελεσίγραφο στην τουρκική κυβέρνηση. Μάλιστα, το τελεσίγραφο των ΗΠΑ διέρρευσε στην εφημερίδα «Χουριέτ». Οι ΗΠΑ ζητούν τη γραπτή δέσμευση της Τουρκίας πως δεν έχει ενεργοποιήσει τους S-400. Παράλληλα, θα ζητηθεί και άλλη μια γραπτή δέσμευση πως δεν θα τους ενεργοποιήσει ποτέ στο μέλλον. Στο ίδιο κείμενο, θα γίνεται ξεκάθαρη αναφορά ότι η αδρανοποίηση των S-400 θα ελέγχεται σε τακτά χρονικά διαστήματα από Αμερικανούς αξιωματικούς. Μόλις συνταχθεί το κείμενο, η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα το παρουσιάσει στο Κογκρέσο για να ζητήσει την άρση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί εναντίον της Τουρκίας για το συγκεκριμένο ζήτημα.
Όλες οι πηγές αναφέρουν ότι η Άγκυρα αρνήθηκε να αποδεχθεί το τελεσίγραφο, καθώς θεωρεί πως θα είναι παρέμβαση στα εσωτερικά της όπως και στα κυριαρχικά της δικαιώματα. Τουναντίον, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου πρόσφατα τόνισε στον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν ότι πρέπει να βρεθεί μία πολιτική λύση. Όμως, η Γουέντι Σέρμαν, αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, που παρέδωσε το τελεσίγραφο στην τουρκική κυβέρνηση, σε συνέντευξή της στο τηλεοπτικό δίκτυο CNN Turk ξεκαθάρισε πως «οι S-400 προκαλούν πρόβλημα στο ΝΑΤΟ. Δώσαμε εναλλακτική, γνωρίζουν ακριβώς τι πρέπει να κάνουν». Ήδη κάποιες πηγές στην Τουρκία ισχυρίζονται πως θα μπορούσε το ρωσικό πυραυλικό σύστημα να μεταφερθεί είτε στο Αζερμπαϊτζάν, είτε στο Κατάρ, όπου θα ήταν μία κίνηση καλής θέλησης. Όμως μία τέτοια κίνηση στο εσωτερικό της Τουρκίας θα έμοιαζε ως υποχώρηση του Ερντογάν, κάτι που θα έπληττε το προφίλ του «σουλτάνου».
Τα ανθρώπινα δικαιώματα
Η Γούεντι Σέρμαν έθεσε κι ένα άλλο θέμα κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στην Τουρκία, όπου λειτούργησε ως προάγγελος για το τι θα ακούσει ο Τούρκος Πρόεδρος από τον πλανητάρχη. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανησυχούν ιδιαίτερα για την πορεία της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», δήλωσε η Σέρμαν. Η Αμερικανίδα αξιωματούχος συμπλήρωσε ακόμη ότι «η Τουρκία θα πρέπει να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία για να μπορέσει να αξιοποιήσει τις δυνατότητές της και να πάρει μια θέση μεταξύ της διεθνούς κοινότητας».
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μια πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, δήλωσε η Σέρμαν, αλλά ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν έθεσαν τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα ως προμετωπίδα των διεθνών σχέσεων. Μάλιστα, η Αμερικανίδα αξιωματούχος υπογράμμισε ότι η αποχώρηση της τουρκικής κυβέρνησης από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για τη βία κατά των γυναικών ήταν επίσης «πολύ θλιβερή».
Επί της ουσίας, αυτό που επιθυμούν οι ΗΠΑ είναι να κρατήσουν την Τουρκία στη ζώνη επιρροής τους, αλλά χωρίς τον Ερντογάν. Και γι’ αυτόν τον λόγο είναι αποφασισμένοι να κάνουν δύσκολη τη ζωή του «σουλτάνου». Και το ρωσικό πυραυλικό σύστημα είναι η καλύτερη αφορμή για να τον πιέσουν αφόρητα και εν τέλει να τον οδηγήσουν σε απαξίωση. Ήδη λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης η δημοφιλία του Ερντογάν καταρρέει, και στις δημοσκοπήσεις υπολείπεται αρκετά σε πιθανές εκλογικές αναμετρήσεις με τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, με τον δήμαρχο Άγκυρας Μανσούρ Γιαβάς και με την πρόεδρο του μικρού κεντροδεξιού κόμματος με το όνομα «Καλό κόμμα» Μεράλ Ακσενέρ.
Απορρίφθηκε πρόταση προς το ΝΑΤΟ για Ναυτικό Στρατηγείο στη Μαρμαρίδα
Η Τουρκία στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες ενδιαφέρεται να εμφανιστεί ως μία δύναμη που θέλει τη συνεργασία προκειμένου να υπάρχει ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο. Έτσι κατέθεσε ένα ειδικό σχέδιο, σύμφωνα με το οποίο προτείνει να δημιουργηθεί ένα Ναυτικό Στρατηγείο με έδρα το Ακσάζ (δηλαδή, στη νοτιοανατολική ακτή του Αιγαίου Πελάγους, στη Μαρμαρίδα), το οποίο θα τελεί υπό τουρκική διοίκηση, αλλά με επιτελείς από χώρες μέλη του ΝΑΤΟ περιλαμβανομένης και της Ελλάδας.
Η συγκεκριμένη πρόταση απορρίφθηκε, όχι μόνον από την Ελλάδα, αλλά και από άλλες χώρας (σχεδόν από το σύνολο χωρών του ΝΑΤΟ), διότι πραγματικός στόχος της Άγκυρας ήταν ο έλεγχος του μισού Αιγαίου, της Μαύρης Θάλασσας και της ΝΑ Μεσογείου. Και το άσχημο πλέον για την Τουρκία είναι ότι από τη στιγμή που εγκαταστάθηκε στον Λευκό Οίκο ο Μπάιντεν, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, δεν διαθέτει την ίδια δύναμη όπως επί εποχής Τραμπ. Επίσης οι αβάντες της Γερμανίας προς την Τουρκία δεν μπορούν να έχουν αντίκρισμα, καθώς οι ΗΠΑ με τον Μπάιντεν είναι αποφασισμένες να ηγηθούν. Η θητεία του Γενς Στόλτενμπεργκ ως γενικού γραμματέα του Οργανισμού του Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ) επεκτάθηκε για άλλα δύο χρόνια, δηλαδή μέχρι το 2022.