Καταλήγουν και οι αναποφάσιστοι

Δεκαπέντε ημέρες πριν από τις εκλογές κι εξακολουθούν τις υψηλές πτήσεις οι αναποφάσιστοι, οι οποίοι μαζί με αυτούς που αρνούνται να απαντήσουν είναι σε διψήφια ποσοστά. Οι περισσότερες δημοσκοπήσεις τους καταγράφουν πέριξ του 12%, ενώ πλέον άγνωστος «Χ» είναι και αυτοί που μέχρι τώρα δήλωναν ότι θα ψήφιζαν τους «Έλληνες» του Ηλία Κασιδιάρη.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Με βάση τους απόλυτους αριθμούς μιλάμε για περισσότερους από ένα εκατομμύριο ψηφοφόρους. Όπως, λοιπόν, γίνεται αντιληπτό η συγκεκριμένη δεξαμενή ψηφόφορων είναι πολύ σημαντική για όλα τα κόμματα. Αφενός μεν επειδή στις προηγούμενες εκλογές ήταν δικοί τους, αφετέρου δε διότι εάν «η γκρίζα ζώνη» πάει κάπου μονόπατα, τότε αλλάζουν τα δεδομένα. Μέχρι τώρα δεν έχει συμβεί σε καμία εκλογική αναμέτρηση. Συνήθως οι αναποφάσιστοι καταλήγουν σε αυτόν που νιώθουν ότι προηγείται. Ή εάν θεωρήσουν ότι το αποτέλεσμα έχει κριθεί ακόμη και χωρίς την δική τους ψήφο, μπορούν να κατευθυνθούν-ειδικά σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση όπου ουδείς αναμένει ότι θα σχηματιστεί κυβέρνηση- σε μικρότερα κόμματα. Δηλαδή επί της ουσίας χαμένος βγαίνει ο δεύτερος.

Είναι ασφαλώς μια δεξαμενή ψηφοφόρων που έχει τους πάντες. Και απογοητευμένους γενικότερα από το πολιτικό σύστημα και τα κόμματα, και εξοργισμένους πολίτες (ειδικά μετά τα Τέμπη) που θα εκφράσουν κάπως την οργή τους, και ψηφοφόρους της Νέας Δημοκρατίας που δηλώνουν απογοητευμένοι, αλλά αμφιταλαντεύονται για το τι θα ψηφίσουν, και τέλος οι νέοι που ακόμη δεν έχουν αποκρυσταλλωμένη άποψη για την επιλογή τους. Οι δημοσκόποι θεωρούν πως πολλοί από τους απογοητευμένους της Νέας Δημοκρατίας στο τέλος της ημέρας θα επιλέξουν και πάλι το κυβερνών κόμμα, καθώς ισχύει το «αυτούς ξέρουμε, αυτούς ψηφίζουμε». Σε αυτό βολεύει και το ότι πολλά όμορα προς τη Ν.Δ. που τοποθετούνται προς τα δεξιά είτε δεν κατάφεραν να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή τους, είτε κόπηκαν από το αρμόδιο τμήμα του Αρείου Πάγου, είτε έχουν τεράστια εσωκομματικά ζητήματα.

Ανάλογα ζητήματα έχουν και στον ΣΥΡΙΖΑ. Πριν από την επίσημη έναρξη της προεκλογικής περιόδου από την Κουμουνδούρου πόνταραν στη δύναμη των αναποφάσιστων. Όμως όσο περνούν οι ημέρες οι αναποφάσιστοι δεν γέρνουν προς το μέρος τους, οπότε η μοιρασιά δεν τους βολεύει. Και όπως αναφέρουν οι δημοσκόποι, ο ΣΥΡΙΖΑ κινδυνεύει να μην μπορέσει να αντλήσει ικανό αριθμό ψηφόροων από την «γκρίζα ζώνη» των αναποφάσιστων και όσων αρνούνται να δημοσιοποιήσουν τις προθέσεις τους, εάν η πιθανή νίκη της Ν.Δ. αποτελέσει βεβαιότητα στο υποσυνείδητο της κοινωνίας. Γι’ αυτό το λόγο και πλέον και ο Νίκος Ανδρουλάκης ξεκίνησε να κατηγορεί τον Αλέξη Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ ότι ψάχνεται στα θολά νερά της Χρυσής Αυγής. Διότι όπως είπαμε εάν τελικά η κοινωνία πειστεί πως η Ν.Δ. είναι η νικήτρια κινείται προς το 3^ο κόμμα, το 4^ο και τα υπόλοιπα.

Οι νέοι

Σε αυτές τις εκλογές υπάρχουν περισσότεροι από 420.000 νέοι ψηφοφόροι από 17-19 που δεν είχαν δικαίωμα ψήφου το 2019, αλλά τώρα μπορούν να πάνε στην κάλπη. Θα πρέπει βεβαίως να υπολογιστεί και η «γενιά Ζ», οι γεννημένοι μετά το 2000, τα 20χρονα παιδιά που είτε σπουδάζουν, είτε έχουν βγει στην αγορά εργασίας. Να σημειωθεί ότι το 2019 οι νέοι 17-24 είχαν ψηφίσει σε ποσοστό 38% τον ΣΥΡΙΖΑ, 30% περίπου ΝΔ, 5,7% ΜέΡΑ25, 4,9% Κίνημα Αλλαγής και περίπου το ίδιο Χρυσή Αυγή. Όμως κι εδώ που υποτίθεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει προβάδισμα σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις η διαφορά τους είναι μικρότερη από το 3-4%, ενώ την ίδια ώρα παρουσιάζει τεράστια άνοδο το ΠΑΣΟΚ, που από κάτω από 5% τριπλασιάζει τις δυνάμεις τους σε αυτές τις ηλικίες.

Τώρα αυτοί οι νέοι μέχρι πριν από ένα μήνα εμφανίζονταν να είναι και οι πιο εξοργισμένοι από την τραγωδία των Τεμπών που όμως λειτούργησε ως καταλύτης προκειμένου να βγουν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για την παιδεία, την υγεία, τη διαφθορά, την κομματοκρατία, το πελατειακό κράτος και όλες τις παθογένειες του κράτους. Όμως ημέρα με την ημέρα η οργή για το δυστύχημα στα Τέμπη δείχνει να φθίνει, σίγουρα δεν έχει ξεχαστεί. Επίσης στον καταλογισμό ευθυνών, ενισχύεται η διαχρονικότητα των ευθυνών των κυβερνήσεων, της σημερινής και όλων των προηγούμενων και μειώνεται η επίρριψη της ευθύνης μόνο στην κυβέρνηση της Ν.Δ.

Κι όπως επισημαίνουν όλοι οι δημοσκόποι πάνω από την κάλπη οι ψηφοφόροι θα επιλέξουν το κόμμα πρωτίστως με βάση την τσέπη τους. Και ναι μεν αναγνωρίζουν τα άλματα στην οικονομία από την διακυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, από την άλλη η ακρίβεια πληγώνει τις τσέπες.

Οι ψηφοφόροι Κασιδιάρη

Μετά τον αποκλεισμό-όπως αναμενόταν- από τον Άρειο Πάγο του κόμματος Κασιδιάρη στο μικροσκόπιο όλων των εταιρειών δημοσκοπήσεων μπαίνουν πλέον οι ψηφοφόροι του κόμματος «Έλληνες» – όπως και των άλλων κομμάτων της ακραίας Δεξιάς που αλληλοαποκλείστηκαν μέσω των προσφυγών που κατέθεσαν το ένα εναντίον του άλλου. Μιλάμε συνολικά για ένα ποσοστό που καταγράφεται πάνω από 6%. Ειδικά το κόμμα Κασιδιάρη εμφάνισε σημαντική δημοσκοπική άνοδο το τελευταίο διάστημα – ειδικά μετά από την τραγωδία στα Τέμπη, που «ξύπνησε» σε μία μερίδα του εκλογικού σώματος την διάθεση για την λεγόμενη «αντισυστημική ψήφο».

Παρότι η απόφαση του Αρείου Πάγου είναι ακόμη νωπή, εκλογικοί αναλυτές εκτιμούν πως ένα τμήμα των όσων είχαν προσανατολιστεί στο να ψηφίσουν το κόμμα Κασιδιάρη βρίσκεται ακόμη σε στάση αναμονής και θα χρειαστεί χρόνο  για να αποκρυσταλλώσει την τελική απόφασή του ως προς την επιλογή ψήφου. Πρόκειται για «ομάδα υπό απειλή», όπως την αποκαλούν οι αναλυτές, η οποία τώρα περιμένει το σήμα του αρχηγού. Εκτιμούν πως δύσκολα θα κινηθούν προς κάποιο κοινοβουλευτικό κόμμα και το πιθανότερο να κινηθούν προς αντισυστημικά κόμματα, ή να απέχουν, προτιμώντας μία εκδρομή την ημέρα των εκλογών.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η Prorata, που δημοσιοποίησε την έρευνά της στο  Attica TV το βράδυ της Τρίτης, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα μεγάλα κόμματα (Ν.Δ.-ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ) δεν πρέπει να διατηρούν μεγάλες προσδοκίες για να λάβουν ψήφους από τους ψηφοφόρους του Κασιδιάρη. Όσοι μετείχαν στην έρευνα δήλωσαν ότι προτιμούν το «ΕΑΝ» του Κανελλόπουλου, την «Ελληνική Λύση» του Βελόπουλου, την «Εθνική Δημιουργία» των Τζήμερου-Κρανιδιώτη μέχρι και την «Πλεύση Ελευθερίας» της Ζωής Κωνσταντοπούλου, λόγω της εκρηκτικότητας του χαρακτήρα της.