Κάθε διαπραγμάτευση και (ένας νέος) καημός

Κάθε φορά που οι εκπρόσωποι των δανειστών βρίσκονται στη χώρα μας για να αξιολογήσουν την πορεία του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, βλέπουμε το ίδιο ακριβώς έργο. Οι Τόμσεν-Μαζουχ-Μορς και τα λεγόμενα τεχνικά κλιμάκια περιφέρονται από υπουργείο σε υπουργείο και εμμένουν σε νέα μέτρα, με την κυβέρνηση να χαράζει «κόκκινες γραμμές» και την αντιπολίτευση να ανεβαίνει στα κεραμίδια.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Από την πρώτη επίσκεψη των εκπροσώπων των δανειστών τον Μάιο του 2010 μέχρι και σήμερα οι Έλληνες πολίτες ζουν ένα θρίλερ, ακούγοντας από τα δελτία ειδήσεων και διαβάζοντας από τις εφημερίδες απίθανα πράγματα. Φυσικά την εμμονή των τροϊκανών τη βιώνουμε όλοι. Όχι μόνο με τις μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις, ούτε και με την αύξηση της φορολογίας. Περισσότερο από όλα είναι η εκτόξευση της ανεργίας, όπως και τα λουκέτα σε χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Στην τωρινή διαπραγμάτευση οι εκπρόσωποι των πιστωτών ήρθαν ζητώντας νέα οριζόντια μέτρα, αδιαφορώντας για το βιοτικό επίπεδο του ελληνικού λαού. Και όπως είναι φυσικό, η διαπραγμάτευση δεν έχει καταλήξει πουθενά, παρά τις όποιες υποχωρήσεις έκανε η χώρα μας. Και το άσχημο είναι ότι καθημερινά προβάλλονται νέες απαιτήσεις, με συνέπεια να φορτίζεται ακόμη περισσότερο το κλίμα, κάτι που επεσήμανε και η βρετανική εφημερίδα «Guardian», η οποία επικαλείται συνομιλία με υπουργό της κυβέρνησης. Μάλιστα, στο ρεπορτάζ αναφέρεται ακόμα ότι, πέρα από τους πολιτικούς, ακόμα και οικονομολόγοι που έχουν επικρίνει την κυβέρνηση για καθυστερήσεις στις μεταρρυθμίσεις λένε πως περαιτέρω περικοπές θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τη δημοσιονομική πρόοδο που έχει πετύχει μέχρι στιγμής η χώρα.

Και όμως, η χρυσή τομή που αναζητά η κυβέρνηση δίχως νέα περιοριστικά μέτρα αργεί ακόμη, παρά το γεγονός ότι η χώρα μας επιθυμεί να ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση μέχρι τις 9 Δεκεμβρίου, ημέρα που συνεδριάζει το Eurogroup. Όμως οι διαφορές είναι πολλές και το κυριότερο οι τροϊκανοί δείχνουν ότι δεν καταλαβαίνουν.

Δημοσιονομικό κενό και μέτρα

Με βάση τους υπολογισμούς του οικονομικού επιτελείου, το δημοσιονομικό κενό για το νέο έτος υπολογίζεται στα 500 εκατ. ευρώ. Η τρόικα κάνει λόγο για 2 δισ. Η Ελλάδα δέχθηκε να ανέβει στα 1,3 δισ. για να μειώσει την απόσταση, κι εκεί όπου όλα έδειχναν ότι θα επέλθει συμφωνία, η τρόικα το εκτόξευσε, με κάποιους αξιωματούχους να διαρρέουν για κενό ύψους 2,5 δισεκατομμυρίων.

Παράλληλα η τρόικα, αλλά και ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, κάνει λόγο ότι πρέπει να μπουν από τώρα στο τραπέζι τα μέτρα και του 2015, τα οποία ονομάζει διαρθρωτικά, όμως είναι και δημοσιονομικού χαρακτήρα καθώς, επί παραδείγματα, στις ΔΕΚΟ θα υπάρξουν περικοπές. Η Ελλάδα αντιπροτείνει να καλύψει ένα μέρος του κενού από τα μέτρα που θα ληφθούν από το υπουργείο Εργασίας και που θα είναι η μείωση του εφάπαξ, αλλά και της καταπολέμησης της εισφοροδιαφυγής. Η Αθήνα εκτιμά ότι με αυτό τον τρόπο θα εξοικονομήσει 800 εκατ. Όμως η τρόικα αποδέχεται μόλις τα μισά και με χίλια ζόρια ανεβάζει το ποσό στα 600. Μάλιστα οι τροϊκανοί, όταν ο Γ. Βρούτσης τους ανέλυε το σχέδιο, γελούσαν ειρωνικά.

 

Πλειστηριασμοί α΄ κατοικίας

Η τρόικα επιμένει σε πλήρη απελευθέρωση. Η ελληνική πλευρά αναγνωρίζει ότι το ισχύον καθεστώς ουσιαστικά εξυπηρετεί τους επιτήδειους που, αν και μπορούν, δεν πληρώνουν. «Οι φτωχοί δεν έχουν να φοβούνται τίποτε», ανέφερε ο Κωστής Χατζηδάκης. «Τα φτωχά και τα μεσαία νοικοκυριά δεν πρέπει να φοβούνται», είχε πει νωρίτερα ο Ευάγγελος Βενιζέλος.

Το πρόβλημα για την κυβέρνηση είναι όχι μόνον η άρνηση της τρόικας, αλλά και οι εσωτερικές αντιδράσεις ως προς το όριο που θα τεθεί: ποιος και υπό ποιες προϋποθέσεις θα θεωρείται δικαιολογημένα αδύναμος να πληρώσει το δάνειό του; Και πώς θα αντιδράσουν οι βουλευτές που θα δουν ένα ακόμη μέτρο να στρέφεται εναντίον τής, κάποτε ακμάζουσας, μεσαίας τάξης;

Το άσχημο είναι ότι από τις μέχρι τώρα διαπραγματεύσεις η τρόικα δεν κάνει βήμα πίσω, παρά την ενημέρωση που έχει ότι και οι τράπεζες δεν επιθυμούν την άρση των πλειστηριασμών, διότι κινδυνεύουν να βρεθούν με χιλιάδες ακίνητα στο χαρτοφυλάκιό τους, τα οποία δεν θα μπορούν να τα αξιοποιήσουν, όπως έγινε και με τα αυτοκίνητα στο παρελθόν.

Αμυντικές βιομηχανίες

Το μεγάλο σημείο τριβής μεταξύ των δύο πλευρών. Η χώρα μας επιμένει σε εκκαθάριση μέσω της λειτουργίας, ενώ η τρόικα ισχυρίζεται ότι η λύση είναι το λουκέτο και οι απολύσεις με ένα μικρό αντίτιμο ως αποζημίωση. Βέβαια έχει κάνει κάποια βήματα πίσω, δεχόμενη μεγάλη συρρίκνωση και περιορισμό του έργου των ΕΑΣ μόνον για τον ελληνικό στρατό.

Το δεύτερο μεγάλο αγκάθι είναι οι απολυμένοι. Η Ελλάδα ζητά να προσμετρηθούν στις απολύσεις του Δημοσίου, ώστε να καλυφθεί ο στόχος των 4.000. Όμως η τρόικα ακόμη δεν έχει απαντήσει. Εάν κρίνουμε από την αντίδραση των τεχνοκρατών όταν τους υποβλήθηκε το αίτημα, τότε μάλλον πρέπει να αναμένουμε ένα ακόμη «όχι». Επίσης η χώρα μας επιδιώκει να διατηρήσει τον εξαγωγικό προσανατολισμό των ΕΑΣ, κάτι που συνεπάγεται ρύθμιση των παράνομων κρατικών επιδοτήσεων που έχει λάβει η εταιρεία.

Εμπορικές μισθώσεις

Άλλο ένα καυτό ζήτημα σε μία αγορά που βρίσκεται υπό διάλυση. Η τρόικα επιμένει σε πλήρη απελευθέρωση των εμπορικών μισθώσεων. Η κυβέρνηση από την πλευρά της ζητά τη διατήρηση του καθεστώτος για τις ισχύουσες συμβάσεις. Όπως ισχυρίζονται από το υπουργείο Ανάπτυξης, το πράττει για να προστατεύσει όχι τους ενοικιαστές αλλά τους ιδιοκτήτες, οι οποίοι ούτως ή άλλως επιβαρύνονται με υψηλούς φόρους για τα ακίνητά τους!

Φόρος Ακινήτων

Μετά από τα πήγαινε-έλα των βουλευτών, η κυβέρνηση κατέληξε σε ένα σχέδιο για τον ενιαίο φόρο ακινήτων. Όμως η τρόικα δεν συμφωνεί. Κάτι που το έχει ξεκαθαρίσει εδώ και μήνες. Αντίθετα, οι εκπρόσωποι των δανειστών θεωρούν πως εάν παραμείνει το χαράτσι στους λογαριασμούς της ΔΕΗ, τότε ο φόρος των ακινήτων θα είναι πιο αποδοτικός.

Τα νέα μέτωπα

Η κυβέρνηση  σε έναν βαθμό, ανέμενε ισχυρές ενστάσεις από τους δανειστές στην αποδοχή των μέτρων, στο 2015, και στον αναμορφωμένο φόρο, προϊδεασμένη από τις συζητήσεις που είχαν προηγηθεί. Ωστόσο, αναφέρουν αρμόδιες πηγές, κάποιοι δεν περίμεναν τόσο έντονη «αντίδραση» σε τόσα πολλά πεδία, όχι μόνο δημοσιονομικά αλλά και σε διαρθρωτικά. Έτσι οι Τόμσεν-Μαζούχ-Μορς:

• Ανέβασαν στα 400 εκατ. το «κενό» από το νέο σχέδιο της κυβέρνησης για τον φόρο ακινήτων (250 εκατ. έλεγε η κυβέρνηση) και προέβαλαν βέτο στην κάλυψή του από την περικοπή του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κατά 200-250 εκατ. ευρώ.
• Απέρριψαν τα πιο πολλά από τα μέτρα πάταξης φοροδιαφυγής και κυρίως εισφοροδιαφυγής που προτάθηκαν για το 2014 ζητώντας νέα με επίκεντρο το ασφαλιστικό.
• Επιμένουν στη θέση του Eurogroup  για προσδιορισμό από τώρα και των μέτρων του  2015.
• Διατηρούν σκληρή στάση για να ισχύσουν άμεσα οι ομαδικές απολύσεις και να καταργηθούν οι περιορισμοί.