Κήρυξη πολέμου της φύσης στον άνθρωπο

Το θερμότερο καλοκαίρι του αιώνα φαίνεται να είναι το φετινό, τόσο σε ένταση όσο και σε διάρκεια, καθώς οι καύσωνες στη «Γηραιά Ήπειρο» ξεκίνησαν πολύ νωρίς φέτος: από το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουνίου η Ιβηρική χερσόνησος, η νότια Γαλλία, αλλά και η Γερμανία, η Ιταλία, η Τσεχία και η Αυστρία είδαν το θερμόμετρο να καταγράφει θερμοκρασίες 4 με 5 μονάδες ανώτερες των συνηθισμένων, καταρρίπτοντας τα απόλυτα ρεκόρ θερμοκρασιών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Τον Ιούλιο «χτυπήθηκε» περισσότερο η δυτική Ευρώπη, καθώς το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Μεγάλη Βρετανία, η κεντρική Γαλλία, το Λουξεμβούργο, βίωσαν συνθήκες Σαχάρας με δεκάδες πυρκαγιές και θανάτους από πνιγμούς ή θερμοπληξία, αλλά και η Σουηδία, όπου σημειώθηκε σημαντική μείωση του πάγου στα ψηλά βουνά, καθώς η θερμοκρασία στα 4.800 μέτρα έπεσε στην ασυνήθιστα υψηλή για το υψόμετρο θερμοκρασία των -0- βαθμών Κελσίου. Παράλληλα η ανατολική Ευρώπη επλήγη από καταιγίδες και σφοδρούς ανέμους, μόνο στη Λιθουανία 27 άνθρωποι πνίγηκαν, ενώ στην Ελλάδα η «υπερκυτταρική» καταιγίδα που χτύπησε με οριζόντια διάμετρο 160 χλμ. τη Χαλκιδική άφησε πίσω της 6 θύματα.

«Οι παγκόσμιες θερμοκρασίες αυξάνονται εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής και μαζί μ’ αυτές αυξάνεται και η πιθανότητα ενός ακραίου κύματος καύσωνα», υπογραμμίζουν οι επιστήμονες, υπενθυμίζοντας ότι τα τελευταία χρόνια όλο και πιο συχνά ξεπερνούνται οι ανώτερες θερμοκρασίες, και μάλιστα όχι μόνο κατά έναν βαθμό Κελσίου, όπως το υπολόγιζαν, αλλά το φετινό καλοκαίρι ξεπεράστηκε σε πολλές περιοχές της Γηραιάς Ηπείρου το +4. Είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι από το έτος 1500 που υπάρχουν κλιματολογικά στοιχεία, οι υψηλότερες θερμοκρασίες καταγράφηκαν όλες στον 21ο αιώνα, με θερμότερο το 2018 και ακολουθούν τα έτη 2010, 2003 με 35.000 νεκρούς εκ των οποίων οι 15.000 άνθρωποι στη Γαλλία, το 2016 και το 2002.

Καύσωνας μέχρι τη Γροιλανδία!

Ο αφρικανικός καύσωνας όμως έφτασε μέχρι τη Γροιλανδία, όπου βρίσκεται η δεύτερη μεγαλύτερη επιφάνεια παγετώνων παγκοσμίως, αγγίζοντας τα 3.000 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, αλλά με ιδιαίτερα ζεστή επιφάνεια, μόλις λίγους βαθμούς υπό του μηδενός. Και εάν ο καύσωνας συνεχιστεί, τονίζουν οι επιστήμονες, τότε θα ξαναζήσουμε το εφιαλτικό 2012 που μειώθηκαν οι πάγοι της Γροιλανδίας κατά 450 εκατομμύρια τόνους με ρυθμό 14.000 τόνους χαμένου πάγου ανά δευτερόλεπτο, πλημμυρίζοντας τον Βόρειο Ατλαντικό με φρέσκο νερό και αλλάζοντας ακόμα περισσότερο το κλίμα στη βορειοδυτική Ευρώπη, με ισχυρότερες καταιγίδες και πλημμύρες.

Είναι εξαιρετικά ανησυχητικό το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια πλήττονται βαριά οι χώρες του Αρκτικού Κύκλου: μόνο μέσα στον Ιούλιο που μας πέρασε ξέσπασαν εκατοντάδες τεράστιες πυρκαγιές που κατέκαψαν δασικές εκτάσεις στην Αλάσκα, τη Γροιλανδία και τη Σιβηρία. Οι ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες που οδήγησαν σε μακράς διαρκείας ξηρασία και ανάφλεξη της ξηρής βλάστησης, σε συνδυασμό με τον εντυπωσιακά μεγάλο αριθμό κεραυνών ευθύνονται για το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό πυρκαγιών, οι οποίες αφήνουν στο διάβα τους τις μεγαλύτερες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα που έχουν εκλυθεί στην ατμόσφαιρα κατά την τελευταία οκταετία. Οι μεγάλες πυρκαγιές του Ιουνίου στην Αρκτική ρύπαναν την ατμόσφαιρα όσο ρυπαίνει σε ένα χρόνο η Σουηδία, κατά 50 μεγατόνους διοξειδίου του άνθρακα, στην Αλάσκα κάηκαν περισσότερα από 2,06 εκατομμύρια στρέμματα, ενώ ο καπνός από τις φωτιές στη Σιβηρία «έπνιξαν» την πρωτεύουσά της Novosibirsk, έχοντας ήδη επιτελεστεί μια τεράστια οικολογική καταστροφή.

ΣΕ ΒΑΘΟΣ ΧΡΟΝΟΥ ΤΟ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟ ΚΛΙΜΑ ΘΑ ΜΕΤΑΛΛΑΧΘΕΙ, Ο ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΩΝ ΨΑΡΙΩΝ ΘΑ ΑΦΑΝΙΣΤΕΙ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ ΘΑ ΑΣΦΥΚΤΙΟΥΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΥΨΗΛΕΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΕΣ

Η θερμότερη περίοδος της Ιστορίας

Ακόμα πιο ανησυχητικό όμως είναι το γεγονός ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη δεν αυξάνεται μόνο, αλλά εξαπλώνεται επίσης ραγδαίως, καθώς ειδικά το φετινό καλοκαίρι εκδηλώνεται σχεδόν ταυτόχρονα σε πολλές περιοχές του πλανήτη.

Οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι η συχνότητά των καυσώνων συνδέεται με την αύξηση των αερίων του θερμοκηπίου, διαπιστώνοντας ότι σύμφωνα με τη μελέτη 700 κλιματικών δεικτών, η Γη βιώνει τη θερμότερη περίοδό της κατά τα τελευταία 2.000 χρόνια. Καθώς όμως οι κλιματολογικές προβλέψεις δεν είναι ακόμα εφικτές, παρά μόνο οι μετεωρολογικές και μάλιστα σε ορίζοντα λίγων ημερών, μόνο σε συμπεράσματα βάσει παρατηρήσεων μπορούν να προβούν, και αυτά είναι δυσοίωνα: Σύμφωνα με μελέτες, σε βάθος χρόνου το μεσογειακό κλίμα θα μεταλλαχθεί, ο πληθυσμός των ψαριών θα αφανιστεί και οι πόλεις θα ασφυκτιούν από τις υψηλές θερμοκρασίες, όσο η ξηρασία θα πλήττει τις γεωργικές περιοχές. Αντίστοιχα, οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θα αποκτήσουν κλίμα βορειοαφρικανικό, και ο παραλληλισμός του Λονδίνου με το Μαρακές φαίνεται να είναι πιθανός.

Ακόμα το συζητάνε…

Όσο η περιβαλλοντική κρίση κλιμακώνεται, οι χώρες που υπέγραψαν τη σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (σύμβαση UNFCCC) συμφώνησαν να περιορίσουν την παγκόσμια μέση αύξηση της επιφανειακής θερμοκρασίας από την προβιομηχανική εποχή σε λιγότερο από 2°C. Για να επιτευχθεί αυτό, θα πρέπει μέχρι το 2050 οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου να μειωθούν κατά 50 % σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, ώστε πριν το τέλος του αιώνα να επιτευχθεί ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα. Η ΕΕ επιδιώκει μέχρι το 2050 να έχει μειώσει τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου κατά 80-95% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, ωστόσο η Κίνα και η Αμερική, οι δύο μεγαλύτεροι ρυπαντές παγκοσμίως, ακόμα το συζητάνε.