Κόβουν το ρεύμα από την Αλουμίνιον

Μετά τη σκανδαλώδη και ανεξήγητη απόφαση τoυ Διαιτητικού Δικαστηρίου να τιμολογήσει την αγορά ρεύματος από την Αλουμίνιον Α.Ε. σε τιμή που πλήττει τους ανταγωνιστές της εταιρείας συμφερόντων Μυτιληναίου, που όμως είναι ταυτόχρονα και ευθέως παράνομη με το κοινοτικό δίκαιο και ζημιώνει τη ΔΕΗ αναγκάζοντάς την να πουλάει κάτω του κόστους, η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού αποφάσισε να δράσει –έστω και αργά–  δυναμικά:

Το Δ.Σ. της ΔΕΗ αποφάσισε την άμεση καταγγελία της συμβατικής σχέσης της με την Αλουμίνιον Α.Ε. από τις 18 Νοεμβρίου! Μάλιστα, για το θέμα εστάλη σήμερα σχετική δήλωση-καταγγελία, στην οποία αναφέρονται επί λέξει τα εξής:

«Σε συνέχεια της πρόσφατης απόφασης (υπ’ αριθμ. 1/2013) της πλειοψηφίας του διαιτητικού δικαστηρίου στη ΡΑΕ, η οποία επιδίκασε τιμή πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας στην ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ Α.Ε. καταφανώς κάτω του κόστους, προκαλώντας αναδρομικά μεγάλη οικονομική επιβάρυνση στη ΔΕΗ Α.Ε., το Διοικητικό Συμβούλιο της Επιχείρησης αποφάσισε την άμεση καταγγελία της συμβατικής σχέσης με την ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ ΑΕ με ισχύ από τις 18  Νοεμβρίου 2013 και απεστάλη σήμερα σχετική δήλωση-καταγγελία.

»Η απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΔΕΗ ελήφθη ομόφωνα για την προστασία των μειζόνων συμφερόντων της Επιχείρησης, λαμβάνοντας υπόψη ότι:

# Με την απόφαση της πλειοψηφίας του διαιτητικού δικαστηρίου (2 προς 1) η ΔΕΗ πρέπει να προμηθεύει ηλεκτρική ενέργεια στην ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ σε τιμή κάτω του κόστους επί ζημία της Επιχείρησης.

# Η ΔΕΗ οφείλει να αναλάβει κάθε πρωτοβουλία που θα αποτρέπει τη ζημία των μετόχων της, συμπεριλαμβανομένου του Ελληνικού Δημοσίου ως βασικού μετόχου της.

# Η προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας από τη ΔΕΗ επιλεκτικά προς την ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ σε τιμή κάτω του κόστους συνιστά στρέβλωση του υγιούς ανταγωνισμού.

# Η ΔΕΗ είναι υποχρεωμένη να πράξει οτιδήποτε απαιτείται προκειμένου να μην χορηγεί κρατική ενίσχυση που απαγορεύεται από το Εθνικό και Κοινοτικό Δίκαιο.

»Για τους λόγους αυτούς, πέραν της οικονομικής επιβάρυνσης που υφίσταται έως τώρα εκ συμμορφώσεως της προς την απόφαση της πλειοψηφίας του διαιτητικού δικαστηρίου, η ΔΕΗ οφείλει να περιορίσει στο μέτρο του δυνατού την εφεξής ζημία, καθώς και να εξαντλήσει κάθε δυνατότητα που παρέχει η νομοθεσία για την ακύρωση της εν λόγω απόφασης που λειτουργεί τελικά σε βάρος όλου του κοινωνικού συνόλου».

Φαίνεται, λοιπόν, ότι η ΔΕΗ υπό το βάρος των περιστάσεων αναγκάστηκε να πράξει όσα από καιρού έπρεπε να είχε κάνει, και στην ουσία επιτάσσουν το συμφέρον της ίδιας της εταιρείας και των μετόχων της. Αυτό που ωστόσο έχει αξία να δούμε, τώρα, είναι το πώς θα αντιδράσει η πλευρά της ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ και του Ομίλου Μυτιληναίου. Θα ακολουθήσει άραγε την προσφιλή τακτική των προσωρινών διαταγών, μέσω το οποίων κατάφερνε κατά καιρούς να κερδίζει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, ζημιώνοντας ταυτόχρονα τη χώρα η οποία αναγκαζόταν να πληρώνει στην Κομισιόν τα πρόστιμα που έτρωγε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο; Και το κυριότερο: θα βρει άραγε πρόθυμους δικαστές σε αυτή τη διαδικασία, όπως πολλές φορές έχει επισημανθεί από τις έντυπες και ηλεκτρονικές στήλες της «Α», ή θα προσφύγει στη ΡΑΕ, που πλέον κινείται μεροληπτικά υπέρ της ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ;

ΟΧΙ «ΛΟΥΚΕΤΟ»

Σύμφωνα με κύκλους της ΔΕΗ, η καταγγελία της σύμβασης δεν οδηγεί σε διακοπή της ηλεκτροδότησης και επομένως σε κλείσιμο του εργοστασίου της Αλουμίνιον, αφού όπως διευκρίνιζαν οι ίδιες πηγές: α) Η ΔΕΗ δεν είναι ο μοναδικός προμηθευτής, και β) Το θεσμικό πλαίσιο επιτρέπει την αυτοπρομήθεια ή την αγορά ενέργειας από το pool (χονδρεμπορική αγορά) ή την πραγματοποίηση εισαγωγών.

ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΤΗΣ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ Α.Ε. ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΕΗ

Σταμάτησαν να πληρώνουν από το καλοκαίρι του 2009

Η Αλουμίνιον Α.Ε. άρχισε να μην πληρώνει τους λογαριασμούς κατανάλωσης ρεύματος από τον Ιούλιο του 2008. Στην αρχή δεν εξοφλούσε όλο το ποσό του κάθε λογαριασμού, εν συνεχεία δε από το καλοκαίρι του 2009 σταμάτησε να πληρώνει τελείως, με αποτέλεσμα στις 30/6/2010 να έχει συσσωρευτεί ένα χρέος συνολικού ύψους 107,6 εκατ. ευρώ. Τον Αύγουστο του 2010, μέσω του Πλαισίου Συμφωνίας που συνυπέγραψαν η ΔΕΗ και η Αλουμίνιον Α.Ε., το ως άνω χρέος «κουρεύτηκε» κατά 25 εκατ. ευρώ, η δε αποπληρωμή του εναπομείναντος ποσού ύψους 82,6 εκατ. ευρώ συμφωνήθηκε να γίνει σε δόσεις και με επιδοτούμενο από τη ΔΕΗ επιτόκιο. Το μόνο αποτέλεσμα της συμφωνίας αυτής ήταν η ζημία της ΔΕΗ, γεγονός για το οποίο οι προηγούμενοι Οικονομικοί Εισαγγελείς κ.κ. Πεπόνης και Μουζακίτης άσκησαν σχετική ποινική δίωξη, αφού ακόμη και μετά το «κούρεμα» του χρέους κατά 25 εκατ. ευρώ η Αλουμίνιον συνέχιζε να μην τηρεί τις υποχρεώσεις της, όπως φαίνεται από τον πίνακα που παρουσιάζουμε με την εξέλιξη του χρέους της προς τη ΔΕΗ.

Με άλλα λόγια, μετά την υπογραφή τού από 4/8/2010 Πλαισίου Συμφωνίας, το οποίο σημειωτέον από πλευράς της Αλουμίνιον Α.Ε. φέρει την υπογραφή του κ. Ευ. Μυτιληναίου (σύμφωνα με υπογεγραμμένο κείμενο Πλαισίου Συμφωνίας), το χρέος της εταιρείας προς τη ΔΕΗ μέσα σε μια 3ετια σχεδόν διπλασιάστηκε, και όλα αυτά ενώ η «Μυτιληναίος Α.Ε. – Όμιλος Επιχειρήσεων» διέθετε σε λειτουργία δικές της μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που μπορούσαν να καλύψουν πλήρως τις ανάγκες σε ρεύμα του εργοστασίου της Αλουμίνιον (σύμφωνα με απόσπασμα από την ιστοσελίδα της εταιρείας Protergia Α.Ε., η οποία είναι 100% θυγατρική του Ομίλου Μυτιληναίος). Μάλιστα την ίδια στιγμή που η Αλουμίνιον Α.Ε. αγόραζε ρεύμα από τη ΔΕΗ με 42 €/MWh (σύμφωνα με την υπ’ αριθ. 346/2012 απόφαση της ΡΑΕ), οι μονάδες του Μυτιληναίου πουλούσαν στην ΔΕΗ με 103 €/MWh (σύμφωνα με απόσπασμα από παρουσίαση της 30/10/2012 του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της ΔΕΗ), δηλαδή σε τιμή 2,5 φορές ψηλότερη.

Ημερομηνία	Χρέος Αλουμίνιον προς ΔΕΗ
30.06.2010	82,6 εκατ. ευρώ
30.06.2011	95 εκατ. ευρώ (*)
31.12.2011	127,6 εκατ. ευρώ (*)
30.06.2012	148,1 εκατ. ευρώ (*)
30.06.2013	156,1 εκατ. ευρώ (*)

(*) περιλαμβάνει και το ποσό της παράνομης κρατικής ενίσχυσης που οφείλει να επιστρέψει στη ΔΕΗ

ΣΗΜ: Τα αποσπάσματα του πίνακα προέρχονται από τις αντίστοιχες Οικονομικές Εκθέσεις της ΔΕΗ, οι οποίες δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα της

 

Άκυρη η διαιτητική διαδικασία

Η απόφαση του Δ.Σ. της ΔΕΗ που ενέκρινε το Συνυποσχετικό Παραπομπής της Διαφοράς μεταξύ ΔΕΗ και Αλουμίνιον στη Διαιτησία, έθετε ως απόλυτη προϋπόθεση την, μέχρι την έκδοση της Απόφασης της Διαιτησίας, τιμολόγηση προσωρινά από πλευράς ΔΕΗ και εμπρόθεσμη εξόφληση από πλευράς Αλουμίνιον Α.Ε. των καταναλώσεων ρεύματος σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο από 4/8/2010 Πλαίσιο Συμφωνίας (σύμφωνα με την Ετήσια Οικονομική Έκθεση ΔΕΗ περιόδου 1/1/2011 -31/12/2011). Η απόλυτη αυτή προϋπόθεση δεν τηρήθηκε από πλευράς Αλουμίνιον Α.Ε, και άρα η όλη εν συνεχεία διαδικασία είναι άκυρη, αφού δεν τηρήθηκαν οι όροι βάσει των οποίων δόθηκε η σχετική εξουσιοδότηση από το Δ.Σ. της ΔΕΗ.

Επιπλέον, σύμφωνα με γνωμοδότηση προς το Δ.Σ. της ΔΕΗ του καθηγητή Πολιτικής Δικονομίας στο Πανεπιστήμιο Θράκης κ. Σταματόπουλου, δεν έχει καταρτιστεί διαιτητική συμφωνία μεταξύ ΔΕΗ και Αλουμίνιον, αφού στο σχετικό έγγραφο που συνυπεγράφη, η Αλουμίνιον έχει εκφράσει αντιρρήσεις για το ποιο θα είναι το αντικείμενο της (σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας «Η Άποψη» της 13-14 Ιουλίου 2013). Με άλλα λόγια, δεν μπορεί να υφίσταται μια διαιτητική διαδικασία, όταν τα δυο μέρη δεν έχουν καν συμφωνήσει επί ποιου αντικειμένου θα κληθεί να αποφανθεί το Διαιτητικό Δικαστήριο.

Τέλος, ούτως ή άλλως τίθεται και θέμα εγκυρότητας της διαδικασίας και της διαιτητικής αποφάσεως λόγω μη αμεροληψίας του επιδιαιτητή κ. Θωμαδάκη, ο οποίος είναι ταυτόχρονα και μέλος της Ολομέλειας της ΡΑΕ και σε συνεδριάσεις της, όπου χρειάστηκε λόγω συσχετισμών ψήφων, ψήφισε θετικά υπέρ αιτημάτων της Αλουμίνιον Α.Ε. (σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας «Η Άποψη» της 12-13 Οκτωβρίου 2013). Χαρακτηριστικό παράδειγμα η απόφαση υπ’ αριθ. 341/2013, που αφορά τον «Έλεγχο Αποδοτικότητας και των Καθορισμό των Λειτουργικών Όρων της Κατανεμόμενης Μονάδας Συμπαραγωγής (ΣΗΘΥΑ) της Αλουμίνιον Α.Ε.», η οποία ελήφθη κατά πλειοψηφία, με μια ψήφο διαφορά, αυτή του κ. Θωμαδάκη. Η διαιτητική απόφαση λοιπόν βγήκε υπέρ της Αλουμίνιον με πλειοψηφία ψήφων 2 προς 1, όπου οι 2 ψήφοι υπέρ της Αλουμίνιον ήταν από τον κ. Θωμαδάκη –για τον οποίο υφίσταται θέμα μη αμεροληψίας ως ανωτέρω– και από τον κ. Γ. Κουτζούκο, τον οποίο εξ αρχής κατήγγειλαν οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ ως «άνθρωπο του Μυτιληναίου» (σύμφωνα με: α] Δημοσίευμα στη δημοσιογραφική ιστοσελίδα energia.gr, και β] δελτίο Τύπου της ΓΕΝΟΠ/ΔΕΗ της 15ης Οκτωβρίου 2012). Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τον Κανονισμό Διαιτησίας της ΡΑΕ, που εγκρίθηκε με την απόφαση της ΡΑΕ 261/2012, και ειδικότερα με την παράγραφο 1 του άρθρου 6 του Κανονισμού, «κάθε διαιτητής οφείλει να είναι ανεξάρτητος και αμερόληπτος έναντι των μερών της διαιτησίας» (σύμφωνα με την υπ’ αριθ. 261/2012 απόφαση της ΡΑΕ).

Απόφαση της Ε.Ε. για παράνομη κρατική ενίσχυση της Αλουμίνιον

Τον Ιούλιο του 2011 εξεδόθη η υπ’ αριθ. Ε(2011) 4916/13.07.2011 απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την οποία αποφαίνεται ότι υπήρξε παράνομη κρατική ενίσχυση της Αλουμίνιον ύψους 17,4 εκατ. ευρώ με τη μορφή μειωμένων τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος που χορήγησε η κρατικής ιδιοκτησίας ΔΕΗ την περίοδο Ιανουαρίου έως Μαρτίου 2008 (βλ. δελτίο Τύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 13/7/2011). Η παράνομη αυτή ενίσχυση έπρεπε να επιστραφεί εντόκως (δηλαδή συνολικά περί τα 21,6 εκατ. ευρώ) στη ΔΕΗ εντός 4μηνου από τη λήψη της απόφασης, δηλαδή μέχρι τον Νοέμβριο του 2011, πλην όμως κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί μέχρι σήμερα, αφού η Αλουμίνιον για τη μη εκτέλεση της απόφασης της Ε.Ε., αντί να ζητήσει λήψη προσωρινών μέτρων από τα κοινοτικά δικαστήρια, προσέφυγε στο Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών(!) και πέτυχε αναστολή της πληρωμής του ποσού της κρατικής ενίσχυσης (σύμφωνα με την Εξαμηνιαία Οικονομική Έκθεση ΔΕΗ περιόδου 1/1/2013 – 30/6/2013).

Η πρακτική αυτή της Αλουμίνιον αλλά και η απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών παραβιάζουν το κοινοτικό δίκαιο (όπως είχαμε γράψει σε δημοσίευμα της εφημερίδας μας, στο φύλλο της 27-28 Ιουλίου 2013), γι’ αυτό και τον Ιούλιο του 2013 η χώρα μας παραπέμφθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (σύμφωνα με  το Δελτίο Τύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 17/7/2013).

Ο δανεισμός της ΔΕΗ

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια αύξηση του βραχυπρόθεσμου δανεισμού της ΔΕΗ, δηλαδή του δανεισμού στον οποίο αναγκάζεται να προσφύγει για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα ρευστότητας που της προκαλούν τα χρέη από τους πελάτες της. Συγκεκριμένα, σε σχέση με το 2010, το 2011 ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός της ΔΕΗ αυξήθηκε κατά 695,8 εκατ. ευρώ (σύμφωνα με τις Οικονομικές Καταστάσεις ΔΕΗ περιόδου 1/1/2011 έως 31/12/2011), ενώ με τη σειρά του το 2012 ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός αυξήθηκε άλλα 139,2 εκατ. ευρώ (σύμφωνα με τις Οικονομικές Καταστάσεις ΔΕΗ περιόδου 1/1/2012 έως 31/12/2012).

Επιπλέον, την ίδια στιγμή που η ΔΕΗ είχε μεσοσταθμικό επιτόκιο βραχυπρόθεσμου δανεισμού ίσο με 8,9% (βλ. δελτίο Τύπου της ΔΕΗ στις 4/7/2012), το επιτόκιο με το οποίο χρέωνε την Αλουμίνιον ήταν της τάξης τού μόλις 1,5% (σύμφωνα με την Ανακοίνωση προς το Δ.Σ. της ΔΕΗ υπ’ 93/19-1-2012). Δηλαδή, η ΔΕΗ δανειζόταν με υψηλότερο κόστος για να επιδοτεί το επιτόκιο με το οποίο η Αλουμίνιον Α.Ε. θα αποπλήρωνε στη ΔΕΗ τα χρεωστούμενά της!

ΑΠΟΦΑΣΗ ΔΙΑΙΤΗΣΙΑΣ

Ευθέως παράνομη…

Η διαιτητική απόφαση για τη διαφορά μεταξύ της ΔΕΗ και της Αλουμίνιον, ακόμη και στη θεωρητική περίπτωση που δεν ήταν παράνομη, αυτό δεν σημαίνει ότι αυτομάτως είναι και σωστή και αδιαμφισβήτητη. Η τιμή προμήθειας ρεύματος από έναν προμηθευτή προς έναν πελάτη δεν καθορίζεται από την απόφαση ενός δικαστηρίου αλλά από τους κανόνες της αγοράς, δηλαδή το κόστος, την προσφορά, τη ζήτηση και τη δυνατότητα/υποχρέωση να απολαμβάνουν τα ίδια πλεονεκτήματα και όλοι οι υπόλοιποι πελάτες που ανήκουν στην ίδια κατηγορία.

Χαρακτηριστική απόδειξη του γεγονότος αυτού είναι η ανωτέρω απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για παράνομη κρατική ενίσχυση της Αλουμίνιον Α.Ε., μέσω προτιμησιακών τιμολογίων προμήθειας ρεύματος την περίοδο από τον Ιανουάριο του 2007 έως τον Μάρτιο του 2008. Τα προτιμησιακά αυτά τιμολόγια είχαν μεν καθοριστεί με απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, πλην όμως το γεγονός αυτό δεν εμπόδισε την Ε.Ε. να τα χαρακτηρίσει ως παράνομη κρατική ενίσχυση και να οδηγήσει τελικά τη χώρα μας και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (σύμφωνα με: α) Δελτίο Τύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 13/7/2011, και β) ανακοίνωση προς το Δ.Σ. της ΔΕΗ υπ’ αριθ. 93/19-1-2012).

Και στη συγκεκριμένη λοιπόν περίπτωση, είναι δεδομένη η εκ νέου καταδίκη της χώρας μας λόγω παραβίασης των διατάξεων του Άρθρου 107 (1) της Συνθήκης Λειτουργίας της Ε.Ε. (ΣΛΕΕ), δεδομένου του ότι για να χαρακτηριστεί μια πράξη ως παράνομη κρατική ενίσχυση πρέπει:

α) Να πρόκειται για παρέμβαση του κράτους ή η ενίσχυση να δίνεται μέσω κρατικών πόρων (ΔΕΗ).

β) Να χορηγείται πλεονέκτημα υπέρ του δικαιούχου (ισχύει, αφού οι υπόλοιποι βιομηχανικοί καταναλωτές δεν μπορούν να προμηθευτούν με ίδια τιμή).

γ) Να επηρεάζεται το διακοινοτικό εμπόριο (ισχύει, αφού υπάρχουν άλλα εργοστάσια αλουμινίου στην Ε.Ε. χωρίς να απολαμβάνουν επιδοτούμενη τιμή ρεύματος).

δ) Να νοθεύεται ή να απειλείται νόθευση του ανταγωνισμού (που προφανώς επίσης υφίσταται).