«ΚΟΚΚΙΝΑ» ΔΑΝΕΙΑ: Καλύτερη λύση η «κακή» τράπεζα

Η εμφάνιση Στουρνάρα στη Βουλή την περασμένη Δευτέρα, στο πλαίσιο της κοινοβουλευτικής διαδικασίας έγκρισης της παράτασης της θητείας του στην κεφαλή τη ΤτΕ, έβγαλε αρκετά παραπολιτικά ειδικά στο μέρος που αφορούσε τις ενστάσεις των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ προς το πρόσωπό του. Ωστόσο, το οικονομικό μέρος της παρουσίας του κεντρικού τραπεζίτη στην Επιτροπή ήταν απείρως χρησιμότερο για εκείνους που αγωνιούν για το μετα-πανδημικό μέλλον της χώρας.

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Διαλύοντας αρκετούς μύθους –όπως το γιατί την περίοδο 2015-2019 διαφωνούσε με την πολιτική ΣΥΡΙΖΑ περί καθαρής εξόδου από τα μνημόνια– ο Γιάννης Στουρνάρας έκανε… πενηνταράκια τα δύο καυτά θέματα με τα οποία η ελληνική οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη: την έκτακτη χρηματοδοτική ενίσχυσή της που επιβάλλουν οι συνέπειες της υγειονομικής κρίσης και τη διαχείριση του προβλήματος των «κόκκινων» δανείων.

Σε ό,τι αφορά το πρώτο, ο έμπειρος Έλληνας τραπεζίτης δεν έκρυψε ποτέ την προτίμησή του στα εργαλεία αρωγής που προσφέρουν οι μηχανισμοί της Ευρωζώνης. Το έκανε την περίοδο της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, το κάνει και τώρα με την κυβέρνηση της Ν.Δ., η οποία δείχνει να αντιμετωπίζει φοβικά το ενδεχόμενο προσφυγής της χώρας στον ESM, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.

Ωστόσο ο διοικητής της ΤτΕ δεν κάμπτεται και επιμένει σε όλους τους τόνους ότι θα εισηγηθεί και στην τωρινή κυβέρνηση να δανειστεί από το ταμείο του ESM για τη στήριξη των κρατών από την πανδημία, όπως κάνει και η Κύπρος. Όπως εξήγησε στους βουλευτές που τον παρακολουθούσαν, τα δάνεια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας έχουν πολύ χαμηλό επιτόκιο και ο δανεισμός από τη συγκεκριμένη «πηγή» δεν συνεπάγεται την εφαρμογή προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής. «Θα πρέπει να εκμεταλλευτούμε κάθε σταγόνα μηδενικού επιτοκίου», είπε χαρακτηριστικά ο Γ. Στουρνάρας και συνέχισε: «Για ποιο λόγο να δανειζόμαστε με μεγαλύτερο επιτόκιο; Μην αγνοήσετε τον ESM. Δεν είναι μνημόνιο».

Για να ξέρουμε για τι μιλάμε, με βάση τις τελευταίες αποφάσεις των Βρυξελλών, η Ελλάδα θα μπορούσε να ενταχθεί στην προληπτική γραμμή στήριξης του ESM αντλώντας κεφάλαια σχεδόν 4 δισ. ευρώ με επιτόκιο της τάξης του 0,1%, όταν το αντίστοιχο επιτόκιο δανεισμού από τις αγορές (βλ. έκδοση ομολόγων) κυμαίνεται σήμερα στο 2%, δηλαδή 20 φορές υψηλότερο!!!

Η καλή «κακή» λύση για τις τράπεζες

Για τον Γιάννη Στουρνάρα ούτε ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων αποτελεί δίλημμα. Με δεδομένο ότι στους ήδη βεβαρυμμένους τραπεζικούς ισολογισμούς ήλθε να προστεθεί το βάρος μίας νέας γενιάς μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων.

Σύμφωνα με τον διοικητή της ΤτΕ, το πρόβλημα με τα «κόκκινα» δάνεια φτάνει έως το 40% των συνολικών δανείων και η εκτίμησή του είναι ότι αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχει ακριβής πρόβλεψη του πώς θα εξελιχθεί την επόμενη περίοδο το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Συγκεκριμένα, ο Γ. Στουρνάρας υποστήριξε και στη Βουλή πως η τελική αποτίμηση θα γίνει όταν λήξει η υφιστάμενη περίοδος χάριτος που έχουν παράσχει οι τράπεζες στους δανειολήπτες, εμμένοντας ωστόσο στην αναγκαιότητα οι τράπεζες να αξιολογούν τα δάνεια έτσι ώστε όταν επανέλθει η κανονικότητα να μην προκύψουν πολύ δυσάρεστες εκπλήξεις.

Σε ό,τι αφορά πάντως τη μόνιμη αντιμετώπιση του προβλήματος των «κόκκινων» δανείων, ο κεντρικός τραπεζίτης προκρίνει την παλαιότερη θέση του ότι αυτό θα επιτευχθεί μέσω της δημιουργίας μίας «bad bank» η οποία θα αναλάβει όλα τα κακά στοιχεία των τραπεζών.

«Αν θέλουμε πραγματικά να αντιμετωπίσουμε με μεγάλη ταχύτητα τα κόκκινα δάνεια, ο μόνος τρόπος είναι μία bad bank. Το να γίνει μια bad bank για τα κόκκινα δάνεια πριν από λίγο καιρό ως ιδέα δεν πέρναγε με τίποτα. Το 2015 είχα θέσει το ερώτημα στον SSM και η απάντηση ήταν “πάρτε τα λεφτά από τους στρατηγικούς κακοπληρωτές πρώτα και ελάτε μετά να κάνουμε bad bank”. Τώρα υπάρχουν ευήκοα ώτα, θέλουμε να είμαστε προμηθείς και όχι επιμηθείς, δουλεύουμε σε μία τέτοια μέθοδο είμαστε σε διάλογο με τον SSM και την κυβέρνηση και θα δούμε τελικά αν θα χρειαστεί και πότε θα χρειαστεί να εφαρμοστεί αυτό το σχέδιο. Μια bad bank δεν την θεωρώ αδύνατο σήμερα μπορεί να είναι ταμπού ακόμα σε κάποιους κύκλους αλλά θεωρώ ότι είναι η μόνη λύση. Θα ήταν δε ακόμα καλύτερη μια ευρωπαϊκή bad bank», τόνισε ο κ. Στουρνάρας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στη γραμμή Στουρνάρα συντάσσονται μεταξύ άλλων οι έμπειροι τραπεζίτες της αγοράς, όπως ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, Φωκίων Καραβίας, και ο στρατηγικός επενδυτής της Παγκρήτιας Τράπεζας, Μιχάλης Σάλλας, οι οποίοι βλέπουν με θετικό μάτι το σχέδιο δημιουργίας μία κεντρικής «κακής τράπεζας».