Κολομβία: Η χώρα των ενόπλων

Η ανθρωπογεωγραφία και οι «φυλές» των λογής-λογής αρματωμένων μαχητών που κυκλοφορούν στη χώρα της Νότιας Αμερικής, όπως την κατέγραψε το Ινστιτούτο Μελετών για την Ανάπτυξη και την Ειρήνη

Μοιάζει ειρωνικός ευφημισμός για έναν ερευνητικό οργανισμό που ασχολείται με την ειρήνη να παίρνει στα χέρια του μία έκθεση σαν κι αυτή που διάβασαν οι άνθρωποι του Ινστιτούτου Μελετών για την Ανάπτυξη και την Ειρήνη της Κολομβίας (Instituto de Estudios para el Desarrollo y la Paz, INDEPAZ) και καταδεικνύει ότι η χώρα είναι ο παράδεισος των ένοπλων ομάδων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που κατέγραψαν οι ερευνητές τού INDEPAZ για το 2020, η Κολομβία «μετρά» 93 ομάδες ενόπλων που αθροιστικά έχουν στις τάξεις τους πάνω από 10.000 μαχητές. Σε πολιτικο-ιδεολογικό επίπεδο, η χαρτογράφηση αυτών των ομάδων δείχνει ότι συγκροτούνται ως επί το πλείστον από αποστάτες των FARC, των πρώην Επαναστατικών Ένοπλων Δυνάμεων της Κολομβίας που απορρίπτουν τη συμφωνία ειρήνης, η οποία υπογράφτηκε το 2016 από αντάρτες του ELN του Στρατού Εθνικής Απελευθέρωσης και από μέλη ακροδεξιών παραστρατιωτικών ομάδων.

Αντίστοιχα, το γεωγραφικό ανάγλυφο δράσης των 10.210 πολεμιστών εντοπίζεται κυρίως στις περιφέρειες Βόρεια Σανταντέρ, Αράουκα, Αντιόκια, Ναρίνιο, Κάουκα, Μέτα, Κόρδοβα, Μπολίβαρ και Τσοκό.

Σύμφωνα πάντα με το κολομβιανό κέντρο ερευνών INDEPAZ, οι αποστάτες των FARC μετρούν 5.200 πολεμιστές, το 85% εκ των οποίων είναι νεοσύλλεκτοι. Είναι ενεργοί σε 123 δήμους, αριθμός που αυξήθηκε το 2020. Χωρίς ενιαία διοίκηση, οι διαφωνούντες αυτοί μοιράζονται κυρίως σε δύο ομάδες: το «Νοτιοανατολικό μπλοκ» («Bloque Suroriental», 2.700 άνδρες) και τη «Δεύτερη Μαρκετάλια» («Segunda Marquetalia», 2.000 άνδρες), υπό τη διοίκηση του «Ιβάν Μάρκες», πρώην ανώτατου στελέχους των FARC. Μια τρίτη ομάδα, η «Δυτική συντονιστική διοίκηση» («Comando Coordinador de Occidente») αριθμεί περί τους 500 πολεμιστές. Όπως σημειώνουν χαρακτηριστικά οι ερευνητές του ινστιτούτου INDEPAZ, οι παραπάνω ένοπλες ομάδες δρουν κατά «ανεξάρτητο τρόπο» και «χωρίς οργανικό δεσμό», σαν «σπασμένα κλαδιά δέντρου», δίχως αληθινό «σχέδιο εξέγερσης ή σενάριο πολέμου» εναντίον του κολομβιανού κράτους.

Η περίπτωση του ELN

Κατά τις εκτιμήσεις του ερευνητικού ινστιτούτου INDEPAZ, επισήμως η μοναδική οργάνωση ανταρτών που παραμένει ενεργή στην Κολομβία είναι οι «γκεβαριστές» του Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού (Ejército de Liberación Nacional, ELN) που αριθμούν περίπου 2.450 μαχητές. Είναι οργανωμένοι σε 8 μέτωπα και κεντρική διοίκηση και δρουν ή είναι εγκατεστημένοι σε 136 δήμους. Οι περισσότεροι από τους ηγέτες της οργάνωσης δεν βρίσκονται στην Κολομβία, ενώ κάθε μέτωπο έχει ευρεία επιχειρησιακή και οικονομική αυτονομία.

Κατά το INDEPAZ, ο ELN δεν βρίσκεται στη φάση που θα πρόβαλλε κάποιο πολιτικό σχέδιο ή κάποια στρατηγική για τη σύγκρουση με το κράτος και την κατάληψη της εξουσίας – επικεντρώνεται «στην υπεράσπιση των ζωνών επιρροής του». Αυτό ίσως και να αιτιολογεί ότι οι εχθροπραξίες του ELN με τις κρατικές δυνάμεις ασφαλείας της Κολομβίας ελαττώθηκαν, οι συγκρούσεις με άλλες ένοπλες οργανώσεις αυξήθηκαν, ειδικά κατά μήκος των ακτών στον Ειρηνικό Ωκεανό.

Οι ναρκω-παραστρατιωτικές ομάδες

Ειδική μνεία κάνει το ερευνητικό ινστιτούτο INDEPAZ στις οργανώσεις που περιγράφονται με τον όρο «ναρκωπαραστρατιωτικές» («narcoparamilitares»). Διαθέτουν περίπου 2.560 μέλη, ωστόσο δεν είναι πολύ καλά διαρθρωμένες. Πρόκειται για τους κληρονόμους των παραστρατιωτικών οργανώσεων που εμφανίστηκαν τη δεκαετία του 1990 για να πολεμήσουν τους αντάρτες της άκρας αριστεράς και κατηγορούνται πως διέπραξαν σωρεία εγκλημάτων, σφαγών και ωμοτήτων. Κατόπιν, αφοσιώθηκαν στη διακίνηση των ναρκωτικών.

Δεν αποτελεί έκπληξη πως η επίφοβη Clan del Golfo είναι η ισχυρότερη από αυτές τις οργανώσεις, με 1.600 έως 1.700 πολεμιστές, πολλούς περισσότερους από τις συμμορίες Καπάρος, Πατσένκας, Πελούσας και Ραστρόχος. Η Clan είναι ενεργή στο 80% των 291 κοινοτήτων όπου δρουν, ή είναι εγκατεστημένοι, παραστρατιωτικοί. Ο αριθμός είναι θεαματικά αυξημένος: το 2019, δεν λυμαινόταν παρά 30 δήμους.

Διαβάστε επίσης

Χρησιμοποιούμε cookies για λόγους στατιστικών & επισκεψιμότητας Συμφωνώ Περισσότερα