Κουμπάρος o Σουλτς στον «αρραβώνα» Φώφης – Σταύρου

Από την πρώτη ημέρα που ο Αλέξης Τσίπρας ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας, ο Μάρτιν Σουλτς έχει επιδοθεί σε μία τεράστια προσπάθεια προκειμένου να υπάρξει κυβερνητική συνεργασία του ΣΥΡΙΖΑ με το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι. Μία προσπάθεια που έχει αποβεί άκαρπη, παρά τις συνεχείς οχλήσεις προς όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Το ίδιο έκανε ο Μάρτιν Σουλτς και στην πρόσφατη επίσκεψη-αστραπή στην Αθήνα, πηγαίνοντας προς την Κύπρο. Στις συναντήσεις του με τον Αλέξη Τσίπρα, αλλά και με τη Φώφη Γεννηματά και τον Σταύρο Θεοδωράκη, έθεσε εκ νέου το ίδιο αίτημα. Οι απαντήσεις που έλαβε ήταν ένα «ίσως» και δύο κατηγορηματικά «όχι». Οι αρνήσεις ήταν από την πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ και τον επικεφαλής του Ποταμιού. Έτσι ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου έβαλε σε εφαρμογή το εναλλακτικό σχέδιο με στόχο τη συνεργασία των δύο κομμάτων για τη δημιουργία του 3ου πόλου στο ελληνικό πολιτικό σύστημα.

Τόσο από το ΠΑΣΟΚ όσο και από το Ποτάμι τηρούν σιγήν ιχθύος για το περιεχόμενο των συνομιλιών με τον Μ. Σούλτς, ενώ δημοσιεύματα αναφέρουν ότι ο Γερμανός πολιτικός λειτούργησε ως προξενητής μεταξύ των δύο μικρότερων κομμάτων και της κυβέρνησης. Στόχος του είναι να περάσουν τα μέτρα που θα φέρει η αξιολόγηση, ώστε να μην υπάρξει κάποιο πολιτικό ατύχημα. Πάντως, πηγές από τις Βρυξέλλες κάνουν λόγο ότι ο κ. Σούλτς έφερε πιο κοντά τη Φ. Γεννηματά και τον Στ. Θεοδωράκη, καθώς τόνισε ότι αναμένονται πολιτικές εξελίξεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη εντός του καλοκαιριού και τους κάλεσε να είναι σε εγρήγορση.

Το στρατηγείο
Ο Μ. Σουλτς έστησε το στρατηγείο του στο Hilton, την έδρα του κουαρτέτου. Εκεί πρώτα είδε τον Στ. Θεοδωράκη και κατόπιν τη Φ. Γεννηματά υπό άκρα μυστικότητα. Σύμφωνα με πληροφορίες, φέρεται να ρώτησε τους δύο πολιτικούς αρχηγούς πώς βλέπουν την πολιτική κατάσταση.

Ο επικεφαλής του Ποταμιού τόνισε ότι τα πράγματα στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά δύσκολα τόσο με την κατάσταση του προσφυγικού, όσο και με τα επερχόμενα οικονομικά μέτρα. Σε ερώτηση του Σουλτς εάν βλέπει αλλαγή των συσχετισμών στην κυβέρνηση, ο Στ. Θεοδωράκης φέρεται να παρουσίασε τις απόψεις που έχει εκφράσει και δημόσια, ότι «η πλειοψηφία των 153 δεν φαίνεται να κλονίζεται, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ και οι ΑΝ.ΕΛ. έχουν διαμορφώσει ισχυρούς δεσμούς με στόχο τη διατήρηση της εξουσίας».

Τότε ο Γερμανός πολιτικός προχώρησε στη βασική του επιδίωξη, δηλαδή στο να φέρει πιο κοντά τα δύο μικρότερα κόμματα της αντιπολίτευσης. Σημείωσε ότι εν αναμονή πολιτικών εξελίξεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο εντός του καλοκαιριού χρειάζεται ενότητα των προοδευτικών δυνάμεων. Μάλιστα, με τρόπο ρώτησε τον επικεφαλής του Ποταμιού εάν βλέπει πιθανή την προοπτική να υπάρξει δίαυλος επικοινωνίας του κόμματός του με το ΠΑΣΟΚ, κάνοντας σαφές ότι υπάρχει αναγκαιότητα να δημιουργηθεί ένα κοινό προοδευτικό μέτωπο. Η άποψη Σουλτς βρήκε σύμφωνο τον κ. Θεοδωράκη, ο οποίος όμως έθεσε όρους για την προοπτική συνεργασίας με τη Δημοκρατική Συμπαράταξη.

Πιο ανοιχτή η συζήτηση με τη Φώφη  
Η συζήτηση με τη Φ. Γεννηματά ήταν πιο ανοιχτή, καθώς το ΠΑΣΟΚ συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα. «Υπάρχει περίπτωση να αλλάξει ο κυβερνητικός εταίρος του ΣΥΡΙΖΑ. Εμείς έχουμε θέσει με διάφορους τρόπους τις ενστάσεις μας λόγω των ακροδεξιών απόψεων των ΑΝ.ΕΛ.», είπε ο Μ. Σουλτς στην κα Γεννηματά.

Η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ φέρεται να απάντησε: «Εμείς δεν θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε με αυτήν την κυβέρνηση. Τα τελευταία χρόνια γίνεται πάντα το ίδιο σκηνικό. Πάντα κάποια πολιτική δύναμη μένει εκτός κυβέρνησης και με λαϊκισμούς και ψεύτικες υποσχέσεις διεκδικεί την ψήφο του λαού. Μόνο με μία κυβέρνηση εθνικής συνεννόησης όπου θα συμμετέχουν όλες οι φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις θα μπορούσε να συμμετέχει το ΠΑΣΟΚ».

«Έχουμε διαπιστώσει και εμείς ότι κυριαρχεί η λαϊκίστικη τάση στην κυβέρνηση και θα κάνουν τα πάντα για να παραμείνουν στην εξουσία. Όμως στα μέσα του καλοκαιριού περιμένουμε σημαντικά γεγονότα τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα», φέρεται να είπε ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, τονίζοντας ότι η Ε.Ε. αναμένεται να δεχτεί σημαντικές οικονομικές και πολιτικές πιέσεις ενόψει του δημοψηφίσματος της Μ. Βρετανίας. Τόνισε μάλιστα ότι τόσο ο ίδιος όσο και ο αντικαγκελάριος της Γερμανίας, Γκάμπριελ, υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα θα βγει από το τέλμα μόνο με μία σημαντική απόφαση για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους.

Οι ίδιες πηγές από τις Βρυξέλλες εξηγούν πως ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ήταν επί της ουσίας ο κουμπάρος στον αρραβώνα των δύο κομμάτων. Μάλιστα, επισημαίνουν πως δύο ημέρες μετά τις συναντήσεις του Σουλτς άνοιξαν οι διεργασίες διαλόγου μεταξύ της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και του Ποταμιού, καθώς ο Στ. Θεοδωράκης άνοιξε πρώτος τον δρόμο επικοινωνίας του κόμματός του με το ΠΑΣΟΚ και της κινήσεις των πολιτών για τη Σοσιαλδημοκρατία. Αλλά και την Τρίτη στις Βρυξέλλες ο Σουλτς, στις επαφές που είχε με τους δύο πολιτικούς αρχηγούς, τους προέτρεψε να εντείνουν τον βηματισμό τους.

Η αμηχανία των Ποταμίσιων και τα σενάρια από τη Συγγρού
Η απόφαση του Σταύρου Θεοδωράκη να ξεκινήσει ο διάλογος με το ΠΑΣΟΚ αναμφίβολα έχει δημιουργήσει αμηχανία σε στελέχη και απλά μέλη του κόμματος που προέρχονται από την Κεντροδεξιά και είδαν το Ποτάμι ως μία μεταρρυθμιστική λύση. Εξάλλου και πολλοί εκ των στενών συνεργατών του ισχυρίζονται πως «ο Σταύρος ενδιαφέρεται να πρωταγωνιστεί και όχι να έχει δεύτερο ρόλο σε ένα νέο μόρφωμα». Ταυτόχρονα, ο Θεοδωράκης κατανοεί ότι το Ποτάμι δέχεται μία ασφυκτική πίεση τόσο από την Κεντροαριστερά, όσο και από τη Ν.Δ. του Μητσοτάκη. Και λέμε του Μητσοτάκη, καθώς τα περισσότερα στελέχη που προέρχονται από την Κεντροδεξιά δεν θέλουν να ακούν το όνομα Σαμαράς, ενώ παθαίνουν αλλεργία με τον Καραμανλή.

Την ίδια ώρα, πληθαίνουν οι διαρροές από τη Συγγρού ότι ο Θεοδωράκης βρίσκεται σε μυστικές διαβουλεύσεις με τον Μητσοτάκη, καθώς ο νέος πρόεδρος της Ν.Δ. θεωρεί τον επικεφαλής του Ποταμιού ως γεφυροποιό προς τον κεντροαριστερό χώρο, προσβλέποντας στη διεύρυνση του κόμματός του. Μάλιστα, στις διαρροές αυτές έχουν αναπτυχθεί και σενάρια ότι στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας της Ν.Δ. κάλλιστα θα μπορούσε να ενταχθεί τόσο ο Στ. Θεοδωράκης, όσο και 2-3 στελέχη της Κεντροαριστεράς, τα οποία θα έχουν πλήρη πολιτική αυτονομία. Μια τέτοια λύση εκτιμούν ότι θα απελευθέρωνε και τους περισσότερους από τους 10 βουλευτές του Ποταμιού να κατέβουν με τα ψηφοδέλτια της Ν.Δ. (και αναφέρονται συγκεκριμένα στους Θεοχάρη, Ψαριανό, Αμυρά, Μαυρωτά, Δανέλη και Φωτήλα), οι οποίοι θα έχουν βάσιμες ελπίδες να επανεκλεγούν λόγω της διεύρυνσης της Κ.Ο. που χαρίζει το μπόνους.

Ποια είναι η απάντηση του επικεφαλής του Ποταμιού; Η εντολή που έχει δοθεί είναι να σκληρύνει η στάση του Ποταμιού απέναντι στην κυβέρνηση και γι’ αυτό δίνεται τόση έμφαση στις καταγγελίες για τις αναθέσεις για τη δημιουργία των κέντρων φιλοξενίας, καθώς ήδη κατατέθηκε και σχετική επερώτηση. Σε ό,τι αφορά τον διάλογο με το ΠΑΣΟΚ και τη Δημοκρατική Συμπαράταξη, ο Θεοδωράκης εκτιμά πως η παρουσία του Σπύρου Λυκούδη στην επιτροπή διαλόγου θα επιτρέψει στο Ποτάμι να οδηγήσει στη λύση που είχε προτείνει ο επικεφαλής του κόμματος στο συνέδριο του Περιστερίου, δηλαδή στη δημιουργία του «Κοινοβουλίου του Κέντρου».

Πάντως, όλοι στη Σεβαστουπόλεως εκτιμούν πως το επόμενο διάστημα θα κριθούν πολλά για το Ποτάμι. Και όλοι δηλώνουν αισιόδοξοι πως το κόμμα όχι μόνο θα επιπλεύσει της πίεσης, αλλά θα αποκτήσει νέα δυναμική. Εκτός κι εάν ο Τσίπρας οδηγήσει τη χώρα εκ νέου σε πρόωρες εκλογές, οπότε όλα είναι ανοιχτά.

Οι επιδιώξεις του ΠΑΣΟΚ από τον διάλογο με το Ποτάμι
Ως διάλογος μετ’ εμποδίων που κρύβει πιθανές παγίδες, αλλά και ενδεχομένως οφέλη για την υπόθεση της Κεντροαριστεράς, αντιμετωπίζεται από τη Χαρ. Τρικούπη η συμφωνία της Φώφης Γεννηματά και του Στ. Θεοδωράκη για τη συγκρότηση 25μελούς Επιτροπής που θα συζητήσει την πιθανότητα πολιτικής σύγκλισης της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και του Ποταμιού. Η κα Γεννηματά θεωρεί ότι η επιτροπή που θα συγκροτηθεί συνιστά μια μικρή, αλλά ουσιώδη εξέλιξη στην προσπάθεια για την υπόθεση της Κεντροαριστεράς.

Συνεργάτες της θυμίζουν ότι μόλις πριν από 10 ημέρες, μετά την επιστολή της κας Γεννηματά και την, επί της αρχής, αρνητική απάντηση του κ. Θεοδωράκη, πολλοί προεξοφλούσαν το τέλος του διαλόγου προτού καν αρχίσει. Ωστόσο, αναφέρουν οι ίδιοι, όπως φάνηκε και από τη συνάντηση, είναι σαφές ότι πλέον και ο κ. Θεοδωράκης διακρίνει ότι η προώθηση των διεργασιών για τη δυνατότητα πολιτικής σύγκλισης ανάμεσα στα δύο κόμματα έχει καλές προοπτικές να παραγάγει θετικά αποτελέσματα. Από τη Χαρ. Τρικούπη τονίζουν δύο συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της συμφωνίας μεταξύ της κας Γεννηματά και του κ. Θεοδωράκη:

* Πρώτον, η ύπαρξη σαφούς χρονοδιαγράμματος που δεν θα υπερβαίνει τους δύο μήνες, ώστε να αποφευχθεί η πρακτική αδρανοποίηση του εγχειρήματος με μακροσκελείς και πολλές συνεδριάσεις δίχως κανένα αποτέλεσμα.
* Δεύτερον, το γεγονός ότι από τις εργασίες της 25μελούς Επιτροπής απουσιάζει εξ ολοκλήρου οποιαδήποτε αναφορά σε οργανωτικού τύπου ζητήματα.

Όπως έλεγαν στελέχη της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, ο χώρος της Κεντροαριστεράς έχει πληγεί επανειλημμένως στο πρόσφατο παρελθόν από «οργανωτικού» χαρακτήρα διαφωνίες που οδήγησαν εν πολλοίς στη σμίκρυνσή του. Η κα Γεννηματά έχει διαφορετική αντίληψη, γι’ αυτό και πρότεινε η συζήτηση να αφορά τη γενική πολιτική πορεία του ευρύτερου χώρου και τον τρόπο που αυτή μπορεί να ενισχυθεί και από τη Δημοκρατική Συμπαράταξη και από το Ποτάμι. Συνεργάτες της επαναλάμβαναν ότι η κα Γεννηματά επιμένει να απέχει από κάθε συζήτηση περί αυτοδιάλυσης κομμάτων ή πιθανής εκλογικής σύμπραξής τους. «Σκοπός», έλεγαν, «είναι να καθοριστεί ξανά ο πολιτικός χώρος στον οποίο ανήκουμε».

Η προγραμματική Συνδιάσκεψη
Πάντως, η Δημοκρατική Συμπαράταξη έχει αρχίσει ήδη να κινείται σε ρυθμούς Προγραμματικής Συνδιάσκεψης μετά και την τελευταία συνεδρίαση του Κεντρικού Συμβουλίου, όπου αποφασίστηκε να πραγματοποιηθεί το διήμερο 14 και 15 Μαΐου. Μάλιστα, τα τρία μέλη που έχουν την υψηλή εποπτεία των κειμένων συναντήθηκαν στη Χαριλάου Τρικούπη. Ο λόγος για τον Χρήστο Πρωτόπαπα, που είναι ο επικεφαλής παρακολούθησης του κυβερνητικού έργου για το ΠΑΣΟΚ, τον Δημήτρη Χατζησωκράτη από τη ΔΗΜ.ΑΡ., και τον Γιάννη Τούντα από τις Κινήσεις Πολιτών. Οι τρεις τους συναντήθηκαν προκειμένου να εξετάσουν τα πρώτα κείμενα θέσεων που έχουν ετοιμαστεί από τις ομάδες εργασίας.

Ένα από τα πρώτα κείμενα που είναι ήδη έτοιμα είναι της Δημόσιας Διοίκησης, ενώ τις επόμενες ημέρες θα έχει ολοκληρωθεί η διαμόρφωση και των περισσοτέρων, έτσι ώστε να ξεκινήσει το δεύτερο στάδιο διαλόγου που θα γίνει και μέσω δημόσιας διαβούλευσης, μέσω μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας στην οποία θα μπορούν να καταθέτουν τις απόψεις-προτάσεις τους φορείς αλλά και πολίτες.

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, στα υπό διαμόρφωση κείμενα περιέχονται αρκετές καινοτόμες προτάσεις αλλά και θέσεις που στο παρελθόν αποτελούσαν ταμπού για το ΠΑΣΟΚ, όπως για παράδειγμα η πρόταση για την ίδρυση μη Κρατικών Πανεπιστημίων.