ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ – «Χορεύοντας στο σκοτάδι»: Μεγαλείο αισθημάτων διά χειρός Καρατζιά

Ρηξικέλευθος, αιρετικός, προβοκάτορας δημιουργός, ο Lars von Trier θα διεκδικήσει με κατηγορηματικότητα την καλλιτεχνική του ετερότητα, αλλά, την ίδια στιγμή, θα προασπιστεί με τον επονομαζόμενο «όρκο της αγνότητας», και σε σύμπλευση με τον Thomas Vinterberg, την ανόθευτη ουσία της 7ης Τέχνης, μακριά από την επαπειλούμενη διαστρεβλωτική επέλαση του τεχνολογικού παροξυσμού. Στο μανιφέστο τους, «Δόγμα 95», οι δύο Δανοί σκηνοθέτες θα διατυπώσουν την αναγκαιότητα για επιστροφή του κινηματογράφου στις θεμελιώδεις αξίες του, στην αλήθεια και στην αυθεντικότητα, χωρίς παραμορφωτικά φίλτρα, τεχνικά πρόσθετα και μέσα υποβολής.

Στο πλαίσιο αυτής της αντίληψης για την τέχνη του, ο Τrier θα δώσει τη δραματική μουσική ταινία «Χορεύοντας στο σκοτάδι» (2000). Γνωστό από τις παρουσίες της Ισλανδής εκκεντρικής τραγουδίστριας Björk  και της Catherine Deneuve,  το έργο  περιγράφει τον θυσιαστικό αγώνα μιας Τσεχοσλοβάκας μετανάστριας στην Αμερική τη δεκαετία του ’60, στην προσπάθειά της να γλιτώσει τον γιο της από μια κληρονομική νόσο. Παρά το αδρό πολιτικό σχόλιο που διατρέχει τη θεματική του έργου και το αντιστικτικά φανταχτερό σπινθηροβόλημα της ατμόσφαιρας του χολιγουντιανού μιούζικαλ στην τραγική ιστορία, το στοιχείο που στερεοποιείται ως απώτερη πρόσληψη δεν είναι παρά μια βαθιά συγκινησιακή φόρτιση και η αναπόδραστη ψυχική συμμετοχή στο δράμα της κεντρικής ηρωίδας.

Στο θέατρο Vault, σε θεατρικές συνθήκες σωματικής και συναισθηματικής εγγύτητας μεταξύ ηθοποιών και κοινού και εντός μιας κλίμακας μεγεθών, όπου όλα επανατοποθετούνται και επαναπροσδιορίζονται στον χώρο αποκτώντας μια δική τους αυταξία και δυναμική, το έργο του Trier καταφέρνει να συστηθεί εκ νέου, να μεταδώσει τους εσωτερικούς κραδασμούς του και να εκλύσει σπαρακτική ενέργεια. Ακολουθώντας τη γραμμή μιας χορικής διάταξης του ensemble, κάτι σαν το σιλερικό «ζωντανό τείχος από το οποίο περιβάλλεται η τραγωδία για να απομονωθεί από τον πραγματικό κόσμο και να διατηρήσει το ιδεατό της έδαφος και την ποιητική της ελευθερία», ο Δημήτρης Καρατζιάς πλάθει χαρακτήρες διαυγείς και κρυστάλλινους, βαθιά ανθρώπινους και με ευδιάκριτες ενδότερες πτυχώσεις. Ο Μάνος Αντωνιάδης αποκρυπτογραφεί μουσικά το δράμα με ευθύβολες συνθέσεις-νοητές συνέχειες και αποκωδικοποιήσεις των συναισθημάτων, των σχέσεων και των συντεταγμένων της πολιτικοκοινωνικής συνθήκης, ενώ η σκηνική δημιουργία συμβολοποιεί λιτά αλλά συμπυκνωμένα κάθε έννοια μηχανισμού που γεννά, περικλείει και συντηρεί την ανθρώπινη οδύνη.

Σε ερμηνευτικό επίπεδο, η Δήμητρα Κολλά (Σέλμα) επιτυγχάνει να μεταπηδά από τον ζώντα ρόλο στον ομοδιηγητικό αφηγητή και αντίστροφα, χωρίς να διαταράσσει την εσωτερική συνοχή της ηρωίδας της. Κατασταλαγμένη και με σκηνική ευαρμοστία η Βιργινία Ταμπουροπούλου, στον ρόλο της Κάθι, παραδίδει ένα διακριτό στίγμα ώριμης ερμηνείας, ενώ ο Στέλιος Καλαϊτζής, παραστατικός στα σημεία και με ευελιξία στην εναλλαγή των ρόλων, εκπροσωπεί με αξιοσημείωτη συνέπεια το μωσαϊκό μιας νοσηρότητας ψυχολογικής και διανοητικής.  (Γιώργος Παπαγιαννάκης)

«Χορεύοντας στο σκοτάδι»

Πολυχώρος Vault (Μελενίκου 26, Βοτανικός, τηλ. 21-3035.6472)

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Συγγραφέας: Λαρς φον Τρίερ
Διασκευή: Πάτρικ Ελσουέρθ
Μετάφραση: Αντώνης Γαλέος
Δραματουργική επεξεργασία – Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καρατζιάς
Πρωτότυπη μουσική – Τραγούδια παράστασης: Μάνος Αντωνιάδης
Στίχοι τραγουδιών: Γεράσιμος Ευαγγελάτος
Κινησιολογία – Χορογραφίες: Έλιο Φοίβος Μπέικο
Σκηνικά: Δημήτρης Καρατζιάς – Μάνος Αντωνιάδης
Κατασκευή σκηνικών: Κώστας Μπακάλης
Κοστούμια γυναικών: Μάριος Βουτσινάς
Κατασκευή γυναικείων κοστουμιών: Γεωργία Σάντυ
Κοστούμια ανδρών: Γιώργος Λυντζέρης
Σχεδιασμός φωτισμών: Βαγγέλης Μούντριχας
Βοηθός φωτιστή: Θοδωρής Μαργαρίτης
Βοηθός σκηνοθέτη: Γιέλενα Γκάγκιτς
Φωτογραφίες: Χριστίνα Φυλακτοπούλου 
Παραγωγή: VAULT

ΔΙΑΝΟΜΗ
Σέλμα: Δήμητρα Κολλά
Τζιν: Αντώνης Σταμόπουλος 
Κάθι: Βιργινία Ταμπαροπούλου
Μπιλ / Κατήγορος / Φύλακας: Στέλιος Καλαϊτζής 
Λίντα / Δικαστής / Αναπληρώτρια διευθύντρια φυλακών: Ράσμι Σούκουλη
Τζεφ / Φύλακας: Θοδωρής Αντωνιάδης
Σαμουήλ / Επικεφαλής των ενόρκων: Πωλ Ζαχαριάδης
Νόρμαν / Συνήγορος / Φύλακας: Σωτήρης Μεντζέλος
Μπρέντα / Γιατρός / Ντολόρες: Ορνέλα Λούτη