Κυριάκο, μας δουλεύουν…

Στα λεξικά της νεοελληνικής γλώσσας η έννοια «λεόντειος εταιρεία» αποδίδεται ως εξής: πρόκειται για το εταιρικό σχήμα στο οποίο ένας ή περισσότεροι εταίροι συμμετέχουν μόνο στα κέρδη και απαλλάσσονται από τις ζημίες. Κάπως έτσι μοιάζει, τελικά, η σχέση της Ελλάδας με τους ετέρους και συμμάχους της σε Ε.Ε και ΝΑΤΟ. Οι τελευταίοι μονίμως διαφυλάσσουν τα «κέρδη» της σχέσης τους με την Τουρκία και η Ελλάδα έχει συμβιβαστεί με τη χασούρα, βαφτίζοντας ενίοτε την υποχώρηση ως επιτυχία.

Κάτι περισσότερο από τρεις μήνες και τρεις-τέσσερις ευρωσυνάξεις σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών και ηγετών μάς χωρίζουν από τον περασμένο Αύγουστο που, εν αναμονή των συμπερασμάτων του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε., ο Έλληνας κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας διερρήγνυε μετά βεβαιότητας τα ιμάτιά του ότι οι κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας «θα δαγκώνουν».

Όχι τόσο παλιά, λίγο πριν από την έναρξη της Συνόδου Κορυφής της 10ης-11ης Δεκεμβρίου, πάλι ο κύριος Πέτσας επέμενε ότι η Ελλάδα δεν θα φύγει με άδεια χέρια από τις Βρυξέλλες. Ο δε πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε προσερχόμενος στη Σύνοδο ότι σε αυτήν κρίνεται η αξιοπιστία  της Ένωσης. Δυστυχώς για τον πρωθυπουργό και τον εκπρόσωπο της κυβέρνησής του, «δάγκωμα» δεν υπήρξε και με άδεια χέρια φύγαμε –για άλλη μία φορά– και επιβεβαιώθηκε το μεγάλο έλλειμμα αξιοπιστίας της Ε.Ε. Αυτό τουλάχιστον αποδεικνύει η νέα αναβολή των όποιων αποφάσεων για την Τουρκία για τον Μάρτιο του 2021, όπερ μεθερμηνευόμενο ζήσε… Μάρτη μου, να φας κυρώσεις!

Τι αποφασίστηκε

Τι, λοιπόν, αποφασίστηκε την Πέμπτη και την Παρασκευή στις Βρυξέλλες; Μία από τα ίδια. Δηλαδή, η παραδοχή των Ευρωπαίων ότι «οι τουρκικές ΜΟΝΟΜΕΡΕΙΣ και ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΕΣ δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο συνεχίζονται, συμπεριλαμβανομένης της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης της Κύπρου».

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημείωσε, επίσης, «την απόσυρση του πλοίου Oruc Reis από την Τουρκία και επιμένει στη διατήρηση της αποκλιμάκωσης έτσι ώστε να επιτρέψει τη γρήγορη επανάληψη και ομαλή συνέχιση των άμεσων διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας».

Το γεγονός ότι το Oruc Reis αποσύρθηκε μόλις 10 ημέρες πριν από τη διάσκεψη των ηγετών –που μάλιστα Πέτσας και Δένδιας διεκήρυσσαν ότι η Τουρκία εξάντλησε τον χρόνο για διερευνητικές συνομιλίες κάνοντας «καουμποϊλίκια»– και το ότι ένα 24ωρο πριν από τη διάσκεψη ο κ. Ταβούσογλου δήλωνε ότι «δεν θα μας φοβίσουν οι κάθε μορφής κυρώσεις», δεν πτόησαν τους ηγέτες να δώσουν άλλο ένα 3μηνο στη φαρέτρα του Ερντογάν.

Μάλιστα, θεωρώντας μας ως τους «ιθαγενείς» της Ευρώπης, εξήραν την αποχώρηση του Oruc Reis, ξεχνώντας ότι το τουρκικό ερευνητικό πλοίο βρισκόταν από το καλοκαίρι εντός των ελληνικών θαλασσίων διαμερισμάτων, κάτι που εμείς «ξεχάσαμε» να επισημάνουμε στους Ευρωπαίους ηγέτες…

Ακόμη και στο μεταναστευτικό οι εταίροι επανέλαβαν την ως συνήθως βελούδινη παραίνεσή τους στην Άγκυρα «να συνεργαστεί για την υπεύθυνη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών προς όλα τα κράτη μέλη και να εντείνει την προσπάθεια για την καταπολέμηση των δικτύων διακινητών».

Αν υπάρχει κάτι θετικό, αυτό είναι η εξουσιοδότηση που δόθηκε στον Ζοζέ Μπορέλ να υποβάλει εκθέσεις σχετικά με την πορεία των πολιτικών και οικονομικών σχέσεων Ε.Ε.-Τουρκίας, καθώς και για τις επιλογές και εργαλεία που θα εξεταστούν το αργότερο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου 2021. Κατά τα άλλα, από το μόνο που δεν μπορεί να έχει παράπονα η Αθήνα είναι η δεινότητα των ηγετών της Ε.Ε. να ανεβάζουν ανέξοδα τους λεκτικούς –και μόνο– τόνους και τις επαπειλούμενες  κυρώσεις κατά του καθεστώτος Ερντογάν.

Βεβαίως, οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν οφείλουν να γνωρίζουν ότι το 2021 συμπληρώνονται 200 χρόνια από την απελευθέρωση του Ελληνικού Έθνους από τους… προγόνους του Ερντογάν, κάτι που αποκλείεται ο Σουλτάνος να μη χρησιμοποιήσει επικοινωνιακά με άλλα «κατορθώματα» εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Εμείς όμως το γνωρίζαμε και δεν το επισημάναμε…

Λάθη, λάθη, λάθη… 

Έχει μαλλιάσει το… πληκτρολόγιο του πολιτικού ρεπορτάζ της «Α» να γράφει ότι κόντρα στην τουρκική προκλητικότητα το καλάθι της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης για την Ελλάδα ήταν ανέκαθεν πολύ μικρό, γεμάτο τρύπες και πλέον εξαιρετικά αναξιόπιστο.

Όχι μόνο διότι εμπαίζεται συστηματικά μία χώρα-μέλος με συνεχείς αναβολές του προφανούς, δηλαδή της τιμωρίας του ταραξία της γειτονίας. Κυρίως γιατί την Πέμπτη και την Παρασκευή στις Βρυξέλλες η ηγεσία της Ευρώπης παραδέχτηκε την αδυναμία της να λειτουργήσει αυτόνομα, κρυπτόμενη πίσω από την αμερικανική αστερόεσσα και πετώντας το μπαλάκι στον νεοεκλεγέντα Τζο Μπάιντεν. Τι άλλο, άραγε, μπορεί να σημαίνει η απόφαση των «27» να συντονίσουν τις προσπάθειές τους με τις ΗΠΑ για το ζήτημα της Τουρκίας;

Στο «Βατερλό», όμως, υπάρχει και μεγάλο μερίδιο ελληνικών ευθυνών. Είναι πανθομολογούμενο ότι ο πήχης για τα αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής είχε τεθεί πολύ ψηλά και η Ελλάδα όχι απλώς πέρασε από κάτω αλλά σκόνταψε πριν από το σκάμμα. Πριν, δηλαδή, από την έναρξη της Συνόδου Κορυφής, όπου εκ του αποτελέσματος φαίνεται ότι υπήρξε ισχνή –για να είμαστε επιεικείς– διπλωματική προετοιμασία.

Φαίνεται ότι υπήρξε και πλήρης αποτυχία του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών να «σκανάρει» και να οσμιστεί τη στάση που θα κρατούσαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στη Σύνοδο. Ούτε καν η στροφή της λαλίστατης Γαλλίας του Μακρόν που ξιφουλκούσε κατά του Ερντογάν και ηγείτο του μπλοκ των κρατώ που ζητούσαν κυρώσεις κατά της Άγκυρας δεν διέβλεψε η ελληνική διπλωματία.

Αποτέλεσμα; Το Παρίσι υπέκυψε στο μασάζ της τρόικας Βερολίνου-Ρώμης-Μαδρίτης, συμφώνησε στην παράταση της λήψης σκληρών αποφάσεων για την Τουρκία και έβαλε στη ναφθαλίνη μέχρι την άνοιξη το ΕΛΛΑΣ – ΓΑΛΛΙΑ – ΣΥΜΜΑΧΙΑ.

Επίσης, από τη λίστα των μεγάλων λαθών της ελληνικής διπλωματίας δεν μπορεί να παραληφθεί η φοβική στάση της Αθήνας να χρησιμοποιήσει –έστω και με τη μορφή διαρροών– το «όπλο» τού βέτο. Για λόγους που μοιάζουν ανεξήγητοι, η Ελλάδα δυσκολεύεται να σκληρύνει τη στάση της εφόσον δεν μπορεί να πείσει αλλιώς του εταίρους για το δίκαιο των θέσεών της, όταν αυτό το αποτόλμησαν, με φόντο το Ταμείο Ανάκαμψης, χώρες με μικρότερη επιρροή από την Ελλάδα, όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία.

Μάλιστα, είναι απορίας άξιο ότι ενώ η Ελλάδα ούτε που σκέφτεται το βέτο, ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης προσερχόμενος στη Σύνοδο της 10ης-11ης Δεκεμβρίου δεν προέταξε τα θέματα των ελληνο-τουρκικών, αλλά το βέτο Ουγγαρίας και Πολωνίας.

«Το πρώτο αφορά την εκκρεμότητα του βέτο που έχει θέσει η Ουγγαρία και η Πολωνία όσον αφορά την έγκριση του προϋπολογισμού και του Ταμείου Ανάκαμψης», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Έλληνας πρωθυπουργός και συνέχισε λέγοντας: «Εκτιμώ ότι η συμβιβαστική πρόταση κινείται προς την σωστή κατεύθυνση και ότι αυτή η εκκρεμότητα θα λήξει σήμερα (σ.σ. χθες)». Το ότι έληξε η εκκρεμότητα με το Ταμείο, αλλά παρέμεινε ορθάνοιχτη στα ελληνοτουρκικά δεν φαίνεται να συγκινεί κάποιους…

Τελευταίο αλλά όχι έλασσον στα λάθη της ελληνικής διπλωματίας είναι τελικά ο συνολικός χειρισμός της Αθήνας στα θέματα του ΝΑΤΟ.

Σημειωτέον ότι σε μία πρωτόφαντη στα χρονικά παρέμβαση, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, την ώρα που ξεκινούσε στις Βρυξέλλες η Σύνοδος Κορυφής των ηγετών της Ε.Ε. που θα αποφάσιζε τη στάση της Ένωσης έναντι των προκλήσεων της Άγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο, απαίτησε εμμέσως πλην σαφώς να αναζητηθούν «θετικές προσεγγίσεις», υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι «πρέπει να διασφαλίσουμε ότι καταλαβαίνουμε τη σημασία της Τουρκίας ως μέλους του ΝΑΤΟ και ως μέρους της δυτικής οικογένειας».

Θυμίζεται ότι ο κ. Στόλτενμπεργκ είναι ο ίδιος άνθρωπος που έλιωσε τις σόλες των παπουτσιών του για να γίνει πράξη η Συμφωνία των Πρεσπών και να μη διαταραχθεί η πορεία ένταξης των Σκοπίων στη Βορειοατλαντική Συμμαχία. Και συνεχίζει τώρα να τις λιώνει για να μην κακοκαρδιστεί ο Ταγίπ Ερντογάν.

Προφανώς, η Ελλάδα θεωρείται από το ΝΑΤΟ είτε ως δεδομένη είτε ως ακίνδυνη να αντισταθεί. Οπότε πιέζεται ελευθέρως και μονίμως σε βαθμό… λεμονόκουπας.

Μίνι παράταση, μάξι δούλεμα

Μερικές ώρες αργότερα από όταν έγιναν γνωστά τα τετελεσμένα των Βρυξελλών, το Μέγαρο Μαξίμου έχει επιδοθεί σε μία επιχείρηση εξωραϊσμού των όσων διαμείφθηκαν στη Σύνοδο Κορυφής. Κι ενώ στην αρχή ανέλαβαν να βγάλουν το φίδι από την τρύπα κύκλοι, τρίγωνα και τετράγωνα της Ηρώδου Αττικού και του υπουργείου Εξωτερικών (σ.σ. κάνοντας λόγο για σκληρό μήνυμα στην Τουρκία), ω του θαύματος, ο Κυριάκος Μητσοτάκης υποστήριξε στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε το πέρας των εργασιών της Συνόδου ότι η καταδίκη της τουρκικής προκλητικότητας στην Ανατολική Μεσόγειο υπήρξε απολύτως σαφής!!!

Σύμφωνα πάντα με τον Έλληνα πρωθυπουργό, «οι κυρώσεις για την Ελλάδα δεν είναι αυτοσκοπός, η απειλή των κυρώσεων είναι το καλύτερο εργαλείο για να ασκήσουμε πίεση για να αλλάξει συμπεριφορά η γειτονική χώρα».

Εδώ, δύο τινά συμβαίνουν: ή με αυτή την «ολιγαρκή» ατζέντα πήγαμε στη Σύνοδο, ή ξεχάσαμε τι λέγαμε πριν από το χθεσινό «Βατερλό». Και μάλλον συμβαίνει το δεύτερο, καθώς όταν έκλεισαν τα φώτα της αντίστοιχης Συνόδου της 1ης Οκτωβρίου ο Κυριάκος Μητσοτάκης στις αντίστοιχές δηλώσεις του είχε σταθεί στο κείμενο των συμπερασμάτων λέγοντας:

«Όπως αποτυπώνεται στην παράγραφο 20 των συμπερασμάτων, ότι εφόσον η Τουρκία συνεχίσει μονομερή επιθετική συμπεριφορά θα υπάρχουν συνέπειες. Γίνεται σαφέστατη αναφορά στα άρθρα των συνθηκών, το 29 και το 215.

»Γνωρίζετε ότι αυτά είναι τα άρθρα τα οποία αφορούν κυρώσεις. Και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα χρησιμοποιήσει, σε αυτή την περίπτωση, όλα τα εργαλεία τα οποία έχει στη διάθεσή της για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της αλλά και τα συμφέροντα των κρατών μελών.

»Εκεί υπάρχει επίσης μία αναφορά ότι οι εξελίξεις θα παρακολουθούνται και οι όποιες αποφάσεις εφόσον χρειαστεί αυτές να παρθούν, το απευχόμαστε, θέλω να το ξαναπώ, θα παρθούν μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου».

Προς γνώση (αλλά μάλλον όχι συμμόρφωση), σύσσωμος ο ευρωπαϊκός Τύπος έγραφε την Παρασκευή ότι ο Ερντογάν «τη γλίτωσε φτηνά» και «με μικρές αμυχές» από τη Σύνοδο Κορυφής. Μόνο εμείς είδαμε ελληνική νίκη. Κι όταν ξαναβγεί το «πειρατικό» Οruc Reis στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, θα αναζητούμε το γαλλικό πυρηνοκίνητο αεροπλανοφόρο «Σαρλ Ντε Γκολ» να… τους μαλώσει. Αν έλθει…

«Οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται» – Για τις Πρέσπες «ναι», για τη Σύνοδο Κορυφής «όχι»;

«Οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται», είπε ο Κυριάκος κατά την είσοδό του στην αίθουσα της συνεδρίασης των ηγετών της Ε.Ε. Φυσικά, εννοούσε τη συμφωνία των ηγετών του περασμένου Αυγούστου και, για την ενίσχυση των λεγομένων του, είπε χαρακτηριστικά ότι «η μη τήρηση της συμφωνίας θέτει σε κίνδυνο την αξιοπιστία της Ε.Ε.».

Όπως είναι γνωστό, οι ηγέτες δεν τήρησαν τη συμφωνία, με αποτέλεσμα –κατά την προηγούμενη δήλωση του Κυριάκου– να υποστεί «ρήγμα» η «αξιοπιστία» της Ε.Ε.

Το ερώτημα που τίθεται είναι αν η τήρηση των συμφωνιών είναι υποχρέωση της Ελλάδας, όσον αφορά τη Συμφωνία των Πρεσπών –που ήταν αρνητική επί ΣΥΡΙΖΑ από το 65% του ελληνικού πληθυσμού–, αλλά η τήρηση των συμφωνιών για κυρώσεις στην Τουρκία δεν αποτελεί υποχρέωση των εταίρων μας.

Και επειδή ο πρωθυπουργός πολλάκις αναφέρεται στη Συμφωνία των Πρεσπών, και έχει τοποθετηθεί λέγοντας ότι «οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται», τίθεται το ερώτημα αν η τήρηση κάθε συμφωνίας είναι θέμα οπτικής γωνίας και όχι δεσμευτική υποχρέωση των συμφωνούντων…

Και ο κ. Στόλτενμπεργκ του ΝΑΤΟ, που επιθυμούσε διακαώς τη Συμφωνία των Πρεσπών, αλλά δεν επικαλείται –εν τοις πράγμασι– την υποχρέωση των ηγετών για κυρώσεις στην Τουρκία, έχει τα εχέγγυα ενός αρχηγού του μεγαλύτερου στρατιωτικού σχηματισμού, όταν γέρνει μονόπλευρα. Αλήθεια, ποια είναι η θέση της Ελλάδας απέναντι στην προκλητική στάση του κυρίου αυτού;

Ο κατάλογος των κυρώσεων που αραχνιάζει από τον Αύγουστο

Κυρώσεις ακούμε και κυρώσεις δεν βλέπουμε κατά της Άγκυρας. Κι όμως, ο κατάλογος με τα μέτρα «σωφρονισμού» της τουρκικής παραβατικότητας έχει συμφωνηθεί ήδη από τον περασμένο Αύγουστο, αλλά παραμένει να αραχνιάζει στα συρτάρια των Βρυξελλών.

Συγκεκριμένα, το διήμερο 26-27 Αυγούστου και στο πλαίσιο της άτυπης Συνόδου των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο ύπατος εκπρόσωπος για θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας της Ε.Ε., Ζοζέπ Μπορέλ, παρουσίασε ένα «μενού» επιλογών για την επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας.

Αναλυτικά, αυτό το μενού που τιτλοφορήθηκε «λίστα Μπορέλ» περιελάμβανε τις παρακάτω ενδεχόμενες κυρώσεις:

1] Περιοριστικά μέτρα σε περίπτωση συνέχισης παράνομων γεωτρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο.

2] Καταχώρηση των πλοίων που εμπλέκονται σε παράνομες ερευνητικές δραστηριότητες της Τουρκίας.

3] Τομεακές κυρώσεις (πωλήσεις, προμήθειες, εξαγωγή υλικού σχετικά με έρευνες στον ενεργειακό τομέα, μεταφορά τεχνολογίας και προϊόντων).

4] Απαγόρευση δανεισμού σε τράπεζες και βιομηχανίες της Τουρκίας από κρατικές τράπεζες της Ε.Ε.

5] Ενδεχόμενο μείωσης ευρωπαϊκών κονδυλίων στην Τουρκία.

6] Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης της Τουρκίας μέχρι τον Σεπτέμβριο, δυνατότητα εξέτασης απαγόρευσης ταξιδιών σε συγκεκριμένα πρόσωπα (travel ban).

7] Να ενισχυθούν περαιτέρω οι καταχωρήσεις για ενέργειες Τουρκίας σε θαλάσσιες ζώνες ΚΔ και Ελλάδας σε υφιστάμενο καθεστώς κυρώσεων κατά Τουρκίας.

Μάλιστα, σε εκείνη τη λίστα καταγράφονταν και τέσσερις παραδοχές που ικανοποιούσε τα «θέλω» Ελλάδας και Κύπρου. Ειδικότερα, οι Ευρωπαίοι εταίροι υπογράμμιζαν:

1] Επιβεβαίωση αλληλεγγύης προς Ελλάδα και Κύπρο με παράλληλη άμεση έκκληση προς την Τουρκία να τερματίσει τις παράνομες ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο, σημειώνοντας ότι η αποχή της Τουρκίας από μονομερείς ενέργειες είναι βασικό στοιχείο για την πρόοδο του διαλόγου.

2] Επίσπευση της εξέτασης από αρμόδιες ομάδες Συμβουλίου προτάσεων ΚΔ 18/7/20 για επιπλέον καταχωρήσεις σε υφιστάμενο καθεστώς κυρώσεων κατά της Τουρκίας, με στόχο την άμεση ολοκλήρωσή τους.

3] Έκκληση προς την Τουρκία να ανταποκριθεί σε πρόσκληση ΚΔ για οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης και της υποβολής σε Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

4] Διασύνδεση των κυρώσεων κατά της Λευκορωσίας με το ζήτημα των κυρώσεων κατά της Τουρκίας.

Το «οπλοστάσιο», λοιπόν, υπάρχει από τον προηγούμενο Αύγουστο, αλλά απ’ ό,τι φαίνεται δεν υπάρχει η διάθεση να χρησιμοποιηθεί.