Λύσεις εδώ και τώρα στα δημόσια νοσοκομεία

Το υπουργείο πρέπει να αποφασίσει και για τις ΤΟΜΥ, την περιβόητη μεταρρύθμιση του ΣΥΡΙΖΑ που σχεδιάστηκε στο πόδι.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Η επίλυση των προβλημάτων στα δημόσια νοσοκομεία είναι η βασική προτεραιότητα της ηγεσίας του νέου υπουργείου. Διότι καλές κι άγιες οι αιφνιδιαστικές επισκέψεις του Βασίλη Κικίλια στα νοσοκομεία τις ημέρες εφημερίας, αλλά τα ζητήματα που απασχολούν ιατρούς και νοσηλευτές, αλλά και τους ασθενείς είναι πολλά. «Η καταγραφή των προβλημάτων έγινε, τώρα πρέπει να προλάβουμε το τρένο επιλύοντας προβλήματα», λένε στο υπουργείο Υγείας και οριοθετούν έως τον Σεπτέμβριο τον πρώτο μήνα που θα ξεκινήσουν οι βασικές παρεμβάσεις.

Το πιο μεγάλο πρόβλημα είναι οι κλειστές μονάδες Εντατικής Θεραπείας, λόγω του ότι δεν επαρκεί το προσωπικό. Έτσι σήμερα λειτουργούν 420 κλίνες ΜΕΘ, ενώ άλλες 150 είναι κλειστές αν και έτοιμες να λειτουργήσουν, ενώ με βάση τα 30.000 κρεβάτια στα δημόσια νοσοκομεία  θα έπρεπε να λειτουργούν 3.000 κρεβάτια στις ΜΕΘ.

Άλλα επίσης σοβαρά προβλήματα τα οποία δεν έλυσε, παρά τις πομπώδεις εξαγγελίες, το δίδυμο Ξάνθου–Πολάκη είναι η διεύρυνση της λειτουργίας των ακτινοθεραπευτικών μηχανημάτων, η διαφάνεια στις λίστες των χειρουργείων, αλλά και το πώς θα «εξαφανιστούν» τα ράντζα από τους διαδρόμους των νοσοκομείων, που παραπέμπουν σε τριτοκοσμική χώρα και όχι σε κράτος μέλος της Ε.Ε.

Μία επίσης σημαντική παρέμβαση, αναγκαία να υλοποιηθεί, είναι η πλήρης ψηφιοποίηση του ατομικού φακέλου υγείας, η οποία θα διευκολύνει τους ιατρούς και τους ασθενείς. Επιπλέον προκρίνεται η σύμπραξη του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα στο σκέλος της προμήθειας ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού.

Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων Δημόσιων Νοσοκομείων (ΠΟΕΔΗΝ) υποστηρίζει ότι οι κενές οργανικές θέσεις  στο ΕΣΥ αγγίζουν τις 45.000. Μάλιστα, οι συνδικαλιστές αναφέρουν πως το προσωπικό των νοσοκομείων λιγόστεψε κατά 25.000 την τελευταία δεκαετία (λόγω των περικοπών που επιβλήθηκαν από τα μνημόνια), ενώ στις 12.000 ανέρχονται οι συμβασιούχοι που υπηρετούν στα νοσοκομεία και των οποίων οι συμβάσεις λήγουν εντός του πρώτου εξαμήνου του 2020.

«Γεννούν» χρέη

Την ίδια ώρα, εκτός από τις ελλείψεις, πιέζει και η οικονομική κατάσταση των δημόσιων νοσοκομείων. Όπως αποτυπώνεται στο δελτίο μηνιαίων στοιχείων Γενικής Κυβέρνησης του Ιουνίου, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των δημόσιων νοσοκομείων ανέρχονταν στα 546 εκατ. ευρώ, με τα χρέη να συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία και να συσσωρεύονται. Τα φέσια του ΕΣΥ ειδικότερα ήταν 531 εκατ. ευρώ τον Μάιο και 485 εκατ. στο τετράμηνο, ενώ από τον Δεκέμβριο του 2018 έχουν εκτοξευτεί κατά 85% (από τα 294 εκατ.).

Από τις παρεμβάσεις του υπουργείου Υγείας που έχουν προωθηθεί στον αντίποδα, οι συζητήσεις με την αγορά των ιδιωτικών κλινικών ώστε τα σκευάσματα για τις χημειοθεραπείες των ασφαλισμένων που γίνονται σε κλινικές να παραλαμβάνονται πλέον από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ με ευθύνη των κλινικών, χωρίς ταλαιπωρία για τους ασθενείς, η κατ’ οίκον, ή στα γειτονικά φαρμακεία διανομή φαρμάκων στους χρόνιους ασθενείς, η επιτάχυνση της διαδικασίας ηλεκτρονικής προέγκρισης για τη χορήγηση φαρμάκων προκειμένου να υπάρχει έγκαιρη πρόσβαση των ασθενών στην αναγκαία φαρμακοθεραπεία και η ομαλή τροφοδοσία των νοσοκομείων με φάρμακα και υγειονομικό υλικό.

Και η πρωτοβάθμια

Όμως ο Βασίλης Κικίλιας και οι συνεργάτες του τάχιστα θα πρέπει να ασχοληθούν και με τις Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤΟΜΥ), την περιβόητη μεταρρύθμιση που διαλαλούσε η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Υγείας και η οποία έχει ξεμείνει από καύσιμα.

Κατ’ αρχάς, δεν βρέθηκαν κατάλληλοι χώροι για να λειτουργήσουν τα ιατρεία των ΤΟΜΥ. Είναι χαρακτηριστικό ότι όσες ΤΟΜΥ τέθηκαν σε λειτουργία, αυτές εγκαταστάθηκαν στα υπάρχοντα Κέντρα Υγείας. Επίσης, δεν βρέθηκαν πρόθυμοι γιατροί και για τις ΤΟΜΥ, αλλά και για τον θεσμό του οικογενειακού γιατρού, όπου μάλιστα ούτε οι πολίτες έδειξαν ιδιαίτερη ζέση για να εγγραφούν στο σύστημα. Έτσι, ενώ το αρχικό σχέδιο προέβλεπε για τη λειτουργία 237 ΤΟΜΥ, μόλις 127 μονάδες κατάφεραν να λειτουργήσουν – και αυτές με κενά.

Επίσης, ο σχεδιασμός της προηγούμενης ηγεσίας ήταν ο οικογενειακός γιατρός. Με βάση τον αρχικό σχεδιασμό, θα είχε πληθυσμό ευθύνης 2.250 ενήλικες και 1.500 παιδιά οι παιδίατροι. Κι όμως, ούτε αυτό κατέστη δυνατό, καθώς υπάρχουν μεγάλοι δήμοι της Αττικής, όπως για παράδειγμα ο δήμος Ελληνικού-Αργυρούπολης, όπου μόλις ένας γιατρός ενεγράφη για τον θεσμό του οικογενειακού γιατρού. Είναι χαρακτηριστικό ότι για να λειτουργήσει ασφαλώς το σύστημα του οικογενειακού γιατρού, θα έπρεπε να είχαν ενταχθεί περισσότεροι από 5.000 γιατροί. Και μέχρι τις εκλογές είχαν εγγραφεί μόλις 1.100 (παθολόγοι, γενικοί γιατροί και παιδίατροι).

Η τελευταία προκήρυξη για στελέχωση των δομών ήταν τον Ιούνιο του 2018 και αφορούσε στην πρόσληψη στις ΤΟΜΥ με σύμβαση εργασίας διετούς διάρκειας, συνολικά 953 ιατρών, εκ των οποίων 809 παθολόγοι και 144 παιδίατροι. Η ανταπόκριση εντούτοις ήταν ισχνή, εξαιτίας –όπως αναφέρουν ιατρικοί σύλλογοι– των χαμηλών απολαβών και του μεγάλου αριθμού ευθύνης πληθυσμού.

Με το σύστημα των τοπικών μονάδων να έχει ουσιαστικά καταρρεύσει και οι πολίτες να μην έχουν ακόμη πειστεί για το μοντέλο του οικογενειακού γιατρού, η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας καλείται να αποφασίσει για το μέλλον των δομών που έχουν ανοίξει, το τι θα γίνει με τους γιατρούς που αποφάσισαν να μπουν σε αυτό το σχέδιο πρωτοβάθμιας περίθαλψης και πώς οι προσφερόμενες υπηρεσίες θα έχουν όφελος για τη δημόσια υγεία και θα συνδεθούν με το εθνικό σύστημα.

Οι τελικές αποφάσεις δεν έχουν ακόμη ληφθεί, φαίνεται εντούτοις πως το υπουργείο Υγείας θα διατηρήσει τις τοπικές μονάδες. Υπενθυμίζεται πως τα μεγάλα προβλήματα στην πορεία της περιβόητης μεταρρύθμισης τα είχε επισημάνει πολλάκις η Κομισιόν, η οποία διαπίστωνε καθυστερήσεις στο σχέδιο και σοβαρές επιφυλάξεις για τον ρυθμό των «ιατρείων της γειτονιάς», ενώ αναφερόταν πως θα πρέπει να γίνουν εντονότερες προσπάθειες ώστε η μεταρρύθμιση να φτάσει στον τελικό στόχο μέχρι τα μέσα του 2020.