Mε σίγουρα και στοχευμένα βήματα

Ο περιλάλητος ανασχηματισμός έγινε, οι νέοι υπουργοί ανέλαβαν τα καθήκοντά τους και τώρα το Μαξίμου βιάζεται να αποδώσουν όλες οι κυβερνητικές κινήσεις. Όχι μόνο στα μακροοικονομικά, όπου οι εκτιμήσεις είναι αισιόδοξες, όσο περισσότερο στην καθημερινότητα των πολιτών.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Η επιδίωξη, τόσο του Αντώνη Σαμαρά, όσο και των συνεργατών του, είναι μετά και το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών να αλλάξει το κλίμα στην κοινωνία και να κερδίσει τις εντυπώσεις στο πρώτο κρίσιμο διάστημα που ακολουθεί του ανασχηματισμού, χωρίς όμως να τίθεται και σε κίνδυνο η εφαρμογή του οικονομικού προγράμματος.

Η κυβέρνηση έχει μπροστά της πολλές προκλήσεις. Από τη μία πρέπει να ανεβάσει ρυθμούς και να ψηφιστούν τάχιστα τα προαπαιτούμενα που απορρέουν από τη συμφωνία της με την τρόικα στα πλαίσια του υφιστάμενου οικονομικού προγράμματος και, από την άλλη, να μην πέσει στην παγίδα της παροχολογίας, που μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής.

Όμως η βούληση του πρωθυπουργού είναι να δοθεί έμφαση στην καθημερινότητα και να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις πιο αδύναμες οικονομικά ομάδες. «Όλα θα γίνουν στοχευμένα, με αργά αλλά σταθερά βήματα και χωρίς να διαταραχθεί το πρόγραμμα», τονίζουν από την κυβέρνηση, επισημαίνοντας όμως ότι δεν υπάρχει ουδεμία περίπτωση για ξήλωμα των μεταρρυθμίσεων.

Εν μέσω των μηνυμάτων από τις Βρυξέλλες για επικέντρωση της ελληνικής κυβέρνησης στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών της, το Μαξίμου επιμένει ότι θα παραμείνει πιστό στο πλαίσιο που έχει τεθεί, καθησυχάζοντας τους πιστωτές. Ο βασικός στόχος είναι να απαιτήσει η ελληνική πλευρά –και αυτό θα πράξει με μεγαλύτερη ένταση από εδώ και πέρα– αλλαγές στη συνταγή της τρόικας, εκεί όπου απέτυχε, ενώ ψηλά στην ατζέντα είναι η μείωση των φόρων. Επί της ουσίας, καθώς έχει αρχίσει και η συζήτηση για το μεγάλο ζήτημα της βιωσιμότητας του ελληνικού δημόσιου χρέους, δεν τίθεται ζήτημα συνολικής διαπραγμάτευσης του οικονομικού προγράμματος, διότι ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα τορπίλιζε την προσπάθεια της ελληνικής πλευράς στην παρούσα φάση.

Λύσεις και όχι λόγια

Αυτή την εποχή οι υπουργοί, παλιοί και νέοι, ακούνε τις ίδιες προτροπές από τον Αντώνη Σαμαρά: «Θέλω λύσεις άμεσα και όχι λόγια». Σε όλους έχει ξεκαθαρίσει τον κεντρικό κυβερνητικό στόχο, ζητώντας να μη χαθεί ούτε μια μέρα. Το βασικό για τον πρωθυπουργό είναι να προχωρήσουν άμεσες παρεμβάσεις που είναι επιβεβλημένες όσο ποτέ άλλοτε, εκτός από το οικονομικό πεδίο και στους τομείς της απασχόλησης, της υγείας, παιδείας και των μεγάλων ΔΕΚΟ του υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών. Το κρίσιμο για τον Αντ. Σαμαρά είναι να υπάρξουν παρεμβάσεις «ταχείας απόδοσης» που θα υπηρετούν τον κεντρικό σχεδιασμό του Μαξίμου για αλλαγή της καθημερινότητας των πολιτών. Όπως, λ.χ., η ανακοίνωση του υπουργού Μεταφορών και Υποδομών, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, για τη μείωση των εισιτηρίων στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς ήταν μια θετική είδηση.

Η κυβέρνηση έχει ανάγκη από θετικές ειδήσεις, λένε στο Μέγαρο Μαξίμου και θέλουν άμεσα να υπάρξουν και άλλες παρόμοιες κινήσεις από υπουργούς παραγωγικών υπουργείων, ώστε να δοθεί η εικόνα στους πολίτες πως αρχίζει και βελτιώνεται η κατάσταση και πως αντιμετωπίζονται σταδιακά οι πραγματικές ανάγκες των πολιτών.

Προφανώς και η κυβέρνηση δεν θέλει να μείνει στη μείωση της τιμής των εισιτηρίων ή στην πτώση των τιμών του γάλακτος και του ψωμιού, όπως ορίζουν και οι διατάξεις του πολυνομοσχεδίου που ψηφίστηκε πριν από τις ευρωεκλογές, αλλά να υπάρξουν άμεσα και παρεμβάσεις για τους ανέργους.

Και πονοκέφαλοι με το ΕΣΠΑ

Στο μεταξύ, τα νέα από τις Βρυξέλλες δεν είναι και τα καλύτερα. Η χώρα μας σχεδιάζει μέσω των χρημάτων του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020 να δώσει ώθηση στην ελληνική οικονομία. Όμως η Κομισιόν κάνει νερά, καθώς συνδυάζει τη σταδιακή εκταμίευση με το πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων. Αν αυτό δεν συμβεί, τότε η Κομισιόν θέτει ως απειλή το «πάγωμα» του ΕΣΠΑ με ό,τι αυτό σημαίνει για την αναπτυξιακή διάσταση της οικονομίας. Να σημειωθεί πως η έγκριση του νέου ΕΣΠΑ χαιρετίστηκε από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη ως μια σημαντική ένεση στην πραγματική οικονομία. Ο στόχος της Κομισιόν είναι να υπενθυμίσει στην κυβέρνηση πως πρέπει να συνεχίσει την πορεία μείωσης των ελλειμμάτων, να επιβάλει νέους όρους στα εργασιακά, αύξηση των ορίων ηλικίας πριν από τη συνταξιοδότηση και νέους κανόνες για τους αυτοαπασχολούμενους.

Την αποκάλυψη για τις προθέσεις της Κομισιόν έκανε μελέτη του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ), η οποία παραγγέλθηκε από την Τράπεζα της Ελλάδος και έχει θέμα της τις «πολιτικές που χρηματοδοτούνται από τον κοινοτικό προϋπολογισμό». Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιχειρεί να ανατρέψει τους όρους χορήγησης των κοινοτικών κονδυλίων και να θέσει ως κριτήριο, για τις χώρες που τελούν σε Μνημόνιο, την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και την τήρηση των δεσμεύσεων που έχουν αναλάβει τα κράτη-μέλη.

Ποιοι είναι οι όροι

Ειδικότερα, σύμφωνα με όσα αποκαλύπτει η μελέτη, ο νέος κανονισμός των διαρθρωτικών Ταμείων που επιχειρεί να επιβάλει από φέτος η Κομισιόν θα προβλέπει όρους όπως αυτοί:

# Στο άρθρο 21 της πρότασής της, η Επιτροπή επιχειρεί να συνδέσει τη χρηματοδότηση από τα Διαρθρωτικά Ταμεία με τη δημοσιονομική και μακροοικονομική προσαρμογή των κρατών-μελών.

Η Επιτροπή θα μπορεί να ζητήσει από τα κράτη-μέλη, για τα οποία υπάρχει σύσταση του Συμβουλίου για υπερβολικό έλλειμμα ή χρέος (Άρθρο 126) ή τα οποία βρίσκονται σε καθεστώς ενίσχυσης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας (EFSF) ή/και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), να τροποποιήσουν τη Σύμβαση Εταιρικής Σχέσης (ΣΕΣ) και τα επιχειρησιακά τους προγράμματα ώστε να συμβάλλουν στη μακροοικονομική προσαρμογή τους. Σε αντίθετη περίπτωση, η Επιτροπή μπορεί να αναστείλει την πληρωμή μέρους ή και του συνόλου των πόρων για τα επιχειρησιακά προγράμματα.

# Ειδικά για χώρες που βρίσκονται υπό καθεστώς ενίσχυσης από τον EFSF και τον ESM, όπως η Ελλάδα, η Επιτροπή μπορεί επιπρόσθετα, χωρίς προηγούμενη πρόταση του κράτους-μέλους, να μεταβάλει μονομερώς τη Σύμβαση Εταιρικής Σχέσης!

# Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορεί να αναστέλλει και την καταβολή πόρων των Διαρθρωτικών Ταμείων, μετά από σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου, εφόσον διαπιστώσει ελλιπή πρόοδο του προγράμματος προσαρμογής, ή εφόσον το ESM δεν εγκρίνει την εκταμίευση πόρων προς το δικαιούχο κράτος.

# Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εμμένει σε αλλαγές στα εργασιακά. Στο άρθρο 17 της πρότασής της για τον Κανονισμό των Διαρθρωτικών Ταμείων, η Επιτροπή συνδέει ρητά την έναρξη της εφαρμογής των επιχειρησιακών προγραμμάτων με την εκπλήρωση προϋποθέσεων ανά Διαρθρωτικό Ταμείο, είτε κατά την έγκριση των σχετικών επιχειρησιακών προγραμμάτων είτε το αργότερο μέχρι τις 31/12/2016. Σε σχετικό παράρτημα της πρότασης της Επιτροπής περιλαμβάνονται περίπου 40 τέτοιες προϋποθέσεις, ανά θεματικό στόχο και Ταμείο.