Μάχη με τον χρόνο για την ανασυγκρότηση

Μπορεί στη Βουλή οι πολιτικές δυνάμεις να διαφώνησαν σε όλα και να επιδόθηκαν σε καβγά, όμως η κυβέρνηση έχει ανεβάσει ρυθμούς για να προλάβει τον χειμώνα και να περιθάλψει τους πληγέντες

Της Ευαγγελίας Τζαβάρα

Επί πέντε σχεδόν ώρες οι πολιτικοί αρχηγοί μονομάχησαν την Τετάρτη στη Βουλή για τις καταστροφικές πυρκαγιές που κατέκαψαν παρθένα δάση σε Αττική, Βόρεια Εύβοια, Ηλεία, Αρκαδία και Μεσσηνία, ξεσπίτωσαν δεκάδες οικογένειες, αλλά ουδείς βγήκε σοφότερος από αυτήν τη συζήτηση. Ναι μεν όλοι συμφώνησαν ότι η κλιματική αλλαγή πλέον έχει εισέλθει στην αυλή μας, τα καιρικά φαινόμενα ολοένα και γίνονται πιο επικίνδυνα, αλλά οι πολιτικές δυνάμεις του τόπου δεν επιδεικνύουν καμία απολύτως διάθεση συνεργασίας για να υπάρξει ένα σχέδιο που θα αντεπεξέλθει των δυσκολιών.

Ο καθένας πιστεύει ότι αυτός έχει δίκιο ποντάροντας σε πολιτικά οφέλη. Και ουδείς ακούει τους επιστήμονες που φωνάζουν εδώ και χρόνια, ενώ τώρα είναι ακόμη πιο απαισιόδοξοι. Όπως ο καθηγητής Φυσικής και γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών, Χρήστος Ζερεφός, ο οποίος προαναγγέλλει πως τα επόμενα χρόνια θα είναι χειρότερα και με περισσότερους καύσωνες, με υψηλότερες θερμοκρασίες και το κυριότερο με πυρκαγιές που θα ακολουθούν, οι οποίες δεν αντιμετωπίζονται εύκολα, καθώς θα δημιουργούν το δικό τους εφιαλτικό μικροκλίμα. Κάτι που διαπίστωσαν σε όλες τις τελευταίες πυρκαγιές οι πυροσβέστες, που όπως έλεγαν «ρίχναμε διπλάσιο νερό από το σύνηθες και η φωτιά δεν έσβηνε».  Μάλιστα ο κ. Ζερεφός μιλώντας στην ΕΡΤ για τη φωτιά της Εύβοιας τόνισε πως «εάν είχαμε επίπεδο συναγερμού 5 όταν ξεκίνησε η φωτιά στην Εύβοια, δεν θα είχε μείνει ούτε σκουπίδι. Το 112 απεδείχθη σωτήριο για τους ανθρώπους αλλά πρέπει να γίνει κάτι και για τα δέντρα», υποστηρίζοντας πως πρέπει να περιποιούμαστε τα δάση «και η καύσιμη ύλη να απομακρύνεται τον Μάρτιο».

Από την πλευρά του ακόμη πιο απαισιόδοξος ήταν ο Ευθύμιος Λέκκας, καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών στο ΕΚΠΑ και πρόεδρος του ΟΑΣΠ, δηλώνοντας με βεβαιότητα ότι «θα αντιμετωπίσουμε καταστροφικές πλημμύρες στα καμένα, ο κίνδυνος έχει επταπλασιαστεί».

Με αυτές τις δραματικές προβλέψεις οι πολιτικοί αρχηγοί δεν ασχολήθηκαν, παρά το γεγονός ότι συνομιλούν με τους επιστήμονες. Ασχολήθηκαν περισσότερο με το ποιος ευθύνεται για την καθυστέρηση στην κατάσβεση των πυρκαγιών, αλλά και στις ομολογουμένως πάρα πολλές αναζωπυρώσεις, αλλά όχι με το πώς θα θωρακιστούν όλες οι περιοχές για την επόμενη ημέρα. Ειδικά τώρα που οι μετεωρολόγοι προβλέπουν πως τα επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα θα είναι συχνότερα και το σημαντικότερο πιο επιθετικά.

Επέδειξε αντανακλαστικά

Η αλήθεια είναι ότι η κυβέρνηση με όλα τα λάθη της και τις αστοχίες στην προσπάθεια να αντιμετωπιστεί η πύρινη λαίλαπα ταυτόχρονα σε πολλές περιοχές της χώρας, επέδειξε απίστευτα αντανακλαστικά σε ό,τι αφορά την ταχύτητα στις αποζημιώσεις και την αποκατάσταση των ζημιών. Ήδη έχουν ξεκινήσει οι πρώτες πληρωμές για όσους έσπευσαν και δήλωσαν στη σχετική πλατφόρμα τις ζημιές, ενώ σχεδόν έχουν καταγραφεί –από τα ειδικά συνεργεία– όλα τα καμένα στη Βόρεια Αττική και σε ένα μεγάλο μέρος της Εύβοιας. Και όπως ανακοίνωσε και ο πρωθυπουργός, κάθε Τρίτη και Παρασκευή το κράτος πληρώνει τις αποζημιώσεις στους πληγέντες. Και οι παρεμβάσεις που αποφασίστηκαν –όπως είναι γνωστό– ανέρχονται στα 500 εκατομμύρια ευρώ.

Παράλληλα ειδικά συνεργεία από υλοτόμους έχουν μπει στα δάση και καθαρίζουν τα καμένα, ώστε να φτιαχτούν τα κορμοδέματα για να αντιμετωπιστούν οι πλημμύρες από τις πρώτες βροχές του φθινοπώρου. Και πραγματικά ο χρόνος πιέζει, διότι έτσι όπως έχει εξελιχθεί το κλίμα τα πρωτοβρόχια μπορεί να θυμίζουν λαίλαπα.

Σύμφωνα με την ενίσχυση που έχει αποφασιστεί οι κατοικίες που έχουν καταστραφεί ολοσχερώς, μερικώς ή έχουν μικρές ζημιές θα λάβουν 80% δωρεάν κρατική αρωγή (με βάση την αξία του ακινήτου όπως υπολογίζεται στον ΕΝΦΙΑ), με ανώτατο ποσό τις 150.000 ευρώ και 20% άτοκο δάνειο, με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου. Παράλληλα, καταβάλλεται στα πληττόμενα νοικοκυριά αποζημίωση για την οικοσκευή που καταστράφηκε. Ανάλογη αρωγή έχει ανακοινωθεί τόσο για τις επιχειρήσεις, όσο και για τα αγροτεμάχια και τις καλλιέργειες.

Οι οικονομικές ενισχύσεις πληγέντων από φυσικές καταστροφές είναι ακατάσχετες, αφορολόγητες και μη συμψηφιστέες με οφειλές προς το Δημόσιο. Σε περίπτωση που η κατοικία έχει μακροχρόνια μίσθωση, ο ιδιοκτήτης δικαιούται τη στεγαστική συνδρομή και ο ένοικος την αποζημίωση για οικοσκευή. Οι πληττόμενες επιχειρήσεις απαλλάσσονται και από την αποπληρωμή του επιστρεπτέου μέρους της επιστρεπτέας προκαταβολής.

Τέλος, υπάρχει απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ για τρία χρόνια, ενώ τρέχει και πρόγραμμα επιδότησης ενοικίου για όσους έμειναν άστεγοι από 300-500 μηνιαίως.

 Η επιτροπή Μπένου και οι κατασκευαστικές

Ίσως και την ερχόμενη εβδομάδα ο Σταύρος Μπένος, ο οποίος έχει αναλάβει επικεφαλής στην Επιτροπή για την Ανασυγκρότηση της Εύβοιας, επιθεωρήσει τις καμένες περιοχές, ώστε μέχρι τις 10 Σεπτεμβρίου και σίγουρα πριν από τη ΔΕΘ θα έχει καταθέσει το σχέδιό του για την ανοικοδόμηση της περιοχής. Και μιλάμε φυσικά για το πώς θα ανακατασκευαστούν οι δομές.

Την ίδια ώρα έχει ενταθεί η συζήτηση στο εσωτερικό του Μαξίμου, καθώς υπάρχουν σχετικές εισηγήσεις όπως στο πλαίσιο της ανασυγκρότησης της περιοχής ενταχθούν όλες οι μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες. Όχι μόνο για την κατασκευή των υποδομών που είναι απαραίτητες για να γίνουν λειτουργικοί οι οικισμοί, τα χωριά και οι πόλεις της Εύβοιας που έχουν υποστεί σχεδόν ολοκληρωτική καταστροφή. Η εμπλοκή των κατασκευαστικών να γίνει και για να υπάρχει μία ομοιομορφία στο τοπίο με το χτίσιμο οικιών που θα ταιριάζει στο νέο περιβάλλον και που θα αναδεικνύει τη μοναδικότητα της Εύβοιας. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελούν οι Κυκλάδες, όπου χάρη και στους ειδικούς όρους και τους περιορισμούς δόμησης αναδείχθηκε η κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική με αποτέλεσμα να αποτελεί πόλο έλξης για εκατομμύρια επισκέπτες από όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης.

Κάτι ανάλογο μπορεί να γίνει κατ’ αρχάς στην Εύβοια, αλλά και σε άλλες περιοχές της περιφέρειας (Ηλεία, Γορτυνία, Μεσσηνία) όπου υπήρξαν καταστροφές από τις πυρκαγιές. Με αλλαγές στο υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο και με τη συμμετοχή μεγάλων κατασκευαστικών εταιρειών θα μπορεί να επιτευχθεί πολύ πιο εύκολα η ανάδειξη του τοπικού στοιχείου. Επίσης, θα μπορεί να γίνει καλύτερος έλεγχος από το κράτος ότι θα προχωρήσουν οι κατασκευές των οικιών, καθώς θα μπορεί να βάλει χρονικούς προσδιορισμούς, ώστε σε δύο ή τρία το πολύ χρόνια να παραδοθούν τα σπίτια στους πληγέντες. Και φυσικά να πάρουν πάλι ζωή οι περιοχές, καθώς θα έχουν προχωρήσει παράλληλα τα έργα υποδομής, αλλά και οι αναδασώσεις.

Το μόνο βέβαιο, πάντως, ανεξάρτητα με το ποια μέθοδος ανοικοδόμησης θα επιλεγεί είναι ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης πιέζει όλους τους εμπλεκόμενους υπουργούς να τρέξουν όσο το δυνατόν γρηγορότερα και οι αποζημιώσεις και τα έργα υποδομής για να αποφευχθούν νέες ζημιές από τις βροχές. Το όλο project το τρέχει ο νέος υφυπουργός στον πρωθυπουργό με αρμοδιότητα σε θέματα κρατικής αρωγής και αποκατάστασης από φυσικές καταστροφές, Χρήστος Τριαντόπουλος, με τον Άκη Σκέρτσο να έχει την υψηλή εποπτεία.

Με τους μέχρι τώρα ρυθμούς, όπως μας έλεγε πηγή του Μαξίμου, υπάρχει αισιοδοξία ότι μέχρι τον χειμώνα θα έχουν προχωρήσει σε μεγάλο βαθμό τα αντιπλημμυρικά έργα στο δάσος, ενώ και όλοι οι πληγέντες θα έχουν λάβει την κρατική βοήθεια.