Με το… εμβόλιο παρά πόδα ενόψει τρι-δημίας

Οι life coaches ανά τον κόσμο επικαλούνται συχνά τον Γουίλιαμ Άρθουρ Γουόρντ αναπαράγοντας το απόφθεγμά του ότι «ο απαισιόδοξος παραπονιέται για τον άνεμο, ο αισιόδοξος περιμένει τον άνεμο ν’ αλλάξει και ο ρεαλιστής ρυθμίζει τα πανιά.». Τη «σοφία» του Αμερικανού συγγραφέα αυτοβοήθειας ασπάζονται και στο υπουργείο Υγείας καθώς οι επερχόμενοι άνεμοι είναι πολλοί (συνύπαρξη κορωνοϊού, εποχικής γρίπης, αναπνευστικού συγκυτιακού ιού – RSV) και ο υγειονομικός ρεαλισμός επιτάσσει αναμονή και προετοιμασία των «πανιών», δηλαδή των μέτρων που πρέπει να παρθούν.

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Μπορεί η καθημερινή απογευματινή ενημέρωση για τους δείκτες της πανδημίας να έχει βγει από την ρουτίνα των πολιτών, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ο κορωνοϊός εξαφανίστηκε και έπαψε να αποτελεί υγειονομική απειλή. Αυτό τουλάχιστον δείχνουν τα νούμερα που έχουν στα χέρια τους οι αρμόδιες αρχές και ανακοινώθηκαν από τον ΕΟΔΥ στις αρχές της εβδομάδας.

Ειδικά σε ό,τι αφορά τους θανάτους, η εβδομάδα από τις 24 έως τις 30 Οκτωβρίου είχε «μαύρες επιδόσεις», καθώς 164 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από Covid-19 έναντι 107 που είχαν χάσει τη μάχη την εβδομάδα 10-16 Οκτωβρίου. Αυτός ο δείκτης, σε συνδυασμό με τον «τσιμπημένο» αριθμό των νέων κρουσμάτων που ξεπέρασε στο εξεταζόμενο επταήμερο τα 53.400 (σ.σ. 5.122 ανά εκατομμύριο πληθυσμού, περισσότερα από 7.630 ο μέσος όρος των ημερησίων κρούσματα, με το 23% του απόλυτου αριθμού των κρουσμάτων να αφορά επαναλοιμώξεις), καθώς και τον αριθμός των 85 ασθενών που μέχρι το τέλος της εβδομάδας αναφοράς νοσηλεύονταν διασωληνωμένοι, δεν επιτρέπει πανηγυρισμούς και εφησυχασμό, ειδικά αν προσμετρηθεί το γεγονός ότι οι μετεωρολογικές συνθήκες που επικρατούν επιτρέπουν την παραμονή και δραστηριοποίηση των πολιτών σε ανοιχτούς χώρους ή στη χειρότερη των περιπτώσεων σε επαρκώς αεριζόμενους χώρους.

Προς επίρρωση των παραπάνω δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής την εβδομάδα 24 με 30 Οκτωβρίου σε 8 από τις 12 περιοχές που ελέγχθηκαν από το Εθνικό Δίκτυο Επιδημιολογίας Λυμάτων (ΕΔΕΛ) του ΕΟΔΥ καταγράφηκαν αυξητικές τάσεις στο μέσο εβδομαδιαίο ιικό φορτίο του SARS-CoV-2 στα αστικά λύματα. Συγκρινόμενα με μία εβδομάδα νωρίτερα, η διασπορά του κορωνοϊού στα λύματα εκτοξεύτηκε στο +176% στην Πάτρα, στο +113% στον Βόλο, στο +102% στην Αλεξανδρούπολη, στο +100% στα Ιωάννινα, στο +46% στην Ξάνθη, στο +41% στη Λάρισα, στο +38% στη Κέρκυρα και στο +28% στη Θεσσαλονίκη. Σε καλό… δρόμο πορεύονται –για την ώρα τουλάχιστον– ο Άγιος Νικόλαος στην Κρήτη με πτώση -57% του ιικού φορτίου στα λύματα, το Ηράκλειο Κρήτης με -52%, η Αττική με -36% και τα Χανιά με -36%.

Το αισιόδοξο της υπόθεσης είναι ότι o δείκτης μεταδοτικότητας (Rt) ανά την επικράτεια εκτιμάται ότι βρίσκεται κάτω από τη μονάδα, στο 0,99, με τον 7ήμερο μέσο όρο των εισαγωγών στα νοσοκομεία να είναι μεν αυξημένος κατά 3% αλλά να μην ξεπερνά τις 189 (1.324 το σύνολο των ασθενών που κρίθηκε ότι έχρηζαν νοσηλείας).

 

Πότε έρχονται τα δύσκολα

Όπως προαναφέρθηκε, σύμμαχος στον αγώνα να διατηρηθεί η πανδημία σε χαμηλά επίπεδα είναι ο καιρός, που για λίγες ημέρες ακόμη αναμένεται να παραμείνει σε υψηλά για την εποχή θερμοκρασιακά επίπεδα. Ωστόσο αυτό αργά ή γρήγορα θα τελειώσει. Γι’ αυτό και οι επιστήμονες όπως για παράδειγμα η πρόεδρος της Ένωσης Ιατρών Νοσοκομείων Αθήνας-Πειραιά, Ματίνα Παγώνη, εφιστά την προσοχή όλων για το 15νθήμερο από τα μέσα του Νοεμβρίου ως το τέλος του, εκτιμώντας ότι τότε θα αρχίσουν τα δύσκολα.

Προς επίρρωση της πρόβλεψής της, η πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ επικαλείται την μεγάλη εικόνα που έχει στην παρούσα φάση η πανδημία ανά την Ευρώπη, καθώς η πτώση της θερμοκρασίας έχει «διευκολύνει» τη διασπορά του ιού στην κοινότητα με αποτέλεσμα την αύξηση των κρουσμάτων και των νοσηλειών είτε σε απλές κλίνες είτε σε ΜΕΘ σε ποσοστά που κυμαίνονται από 30% ως και 45%.

Το πόσο δυνατό θα είναι το επόμενο πανδημικό κύμα εξαρτάται και από το πόσες και ποιες μεταλλάξεις θα κληθούν να αντιμετωπίσει η επιστημονική κοινότητα εντός και εκτός ελληνικών συνόρων. Το καλοκαίρι ήταν κυρίαρχες οι υποπαραλλαγές B4/5 της μετάλλαξης Όμικρον του κορωνοϊού και αυτές κάνουν την μεγαλύτερη ζημία και τώρα. Ωστόσο, για πρώτη φορά στην Ελλάδα αφίχθηκαν τρεις καινούργιες υποπαραλλαγές της μετάλλαξης Ομικρον, οι BQ.1, ΒQ.1.1 και XBB που εκτιμάται ότι θα κάνουν… θραύση στις χειμωνιάτικες λοιμώξεις. Συγκεκριμένα, στο διάστημα από 28 Σεπτεμβρίου έως 25 Οκτωβρίου το Εθνικό Δίκτυο Γονιδιωματικής Επιτήρησης του ιού SARS-CoV-2, που λειτουργεί υπό το συντονισμό του ΕΟΔΥ, ήλεγξε 338 τυχαιοποιημένα ή στοχευμένα δείγματα και σε όλα απομονώθηκε το στέλεχος Όμικρον (B.1.1.529). Από αυτά, τα 28 (8,3%) ταυτοποιήθηκαν ως ΒΑ.2, 8 κρούσματα (2,4%) ως ΒΑ.4 και 302 (89,3%) ως ΒΑ.5. Εκ των στελεχών ΒΑ.2, 17 (60,7%) ταυτοποιήθηκαν ως υπο-παραλλαγή BA.2.75 και 8 (28,6%) ως XBB, ενώ εκ των στελεχών ΒΑ.5, 12 (4,0%) ως υπο-παραλλαγή BQ.1 και 1 (0,3%) ως ΒQ.1.1.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι νέες μεταλλάξεις της Όμικρον μεταδίδονται αστραπιαία διαφεύγοντας της ανοσίας και προκαλώντας επαναμολύνσεις, και σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης Λοιμώξεων (ECDC) θα έχουν μολύνει μέχρι τον Φεβρουάριο το 80% του πληθυσμού. Το καλό νέο είναι ότι δεν φαίνεται να προκαλεί –τουλάχιστον με τα ως τώρα δεδομένα– σοβαρή νόσηση.

 

Το… ταγκό covid, γρίπης και RSV

Σαν να μην έφταναν οι νέες μεταλλάξεις του κορωνοϊού είναι και το… ταγκό τους με την εποχική γρίπη αλλά και τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV) που κάνει φέτος τους επιστήμονες να ανησυχούν περισσότερο από άλλες χρονιές κι ο αυτό ο φόβος είναι εύλογος. Απόδειξη; Με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα άλλων χωρών όπως λ.χ. στις ΗΠΑ τα κρούσματα γρίπης παρουσιάζουν σημαντική αύξηση πολύ νωρίτερα φέτος σε σύγκριση με πέρυσι και με τα προηγούμενα έτη (σ.σ. στην Ελλάδα είχαν καταγραφεί 174 κρούσματα γρίπης ως το τέλος Αυγούστου). Αυτή η έξαρση έχει να κάνει και με το γεγονός ότι οι πληθυσμοί… ξεσυνήθισαν την τελευταία διετία λόγω των περιοριστικών μέτρων, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η ευαλοτότητα στην influenza. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που είπε στην τελευταία ενημέρωσή της η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών και ομότιμη καθηγήτρια Παιδιατρικής, Μαρία Θεοδωρίδου, για την ανοσία στη γρίπη, ότι μας λείπει φέτος η «ανοσολογική προίκα» εξαιτίας του ότι τα τελευταία δύο και πλέον χρόνια οι πολίτες απέφευγαν το… συναπάντημα με την influenza καθώς ελέω κορωνοϊού ήταν ευρεία η χρήση μασκών και επικρατούσε κοινωνική αποστασιοποίηση λόγω των εκτεταμένων υγειονομικών lockdown.

Περίπου αντίστοιχη είναι η πρόβλεψη για τον ιό RSV που δεν είναι καινούργιος, ενέχει μεγαλύτερους κινδύνους για τα παιδιά κάτω των 5 ετών, ειδικά για τα βρέφη μικρότερα των 12 μηνών (προκαλεί βρογχιολίτιδα) και για τους ενήλικες άνω των 65 ετών, και για τον οποίο δεν υπάρχει εμβόλιο. Αυτό το κοκτέιλ είναι που κάνει τους επιστήμονες εντός και εκτός ελληνικών συνόρων να κάνουν λόγο για ενδεχόμενο να δούμε φέτος τη λεγόμενη «τρι-δημία» και να εκφράζουν τον φόβο τους όχι τόσο πολύ για τις επιπτώσεις στην υγεία και ανάρρωση των ασθενών όσο στις αντοχές του εθνικού συστήματος υγείας αν χρειαστούν ταυτόχρονες νοσηλείες πασχόντων από τρείς διαφορετικούς αναπνευστικούς και αυξημένης μεταδοτικότητας ιούς.

 

Κ2—————-

 

Εγρήγορση και κινητοποίηση για επίσπευση των εμβολιασμών

 

Βασικά όπλα κατά της Covid-19 από οποιαδήποτε παραλλαγή κι αν αυτή προκαλείται παραμένουν η χρήση της μάσκας και οι εμβολιασμοί. Το πρόβλημα είναι ότι έπειτα από ένα μεγάλο διάστημα καλοκαιρινής «ελευθεριότητας» η χρήση των μασκών δεν είναι και τόσο επισταμένη, ενώ και σε ό,τι αφορά τους εμβολιασμούς μοιάζει να κυριαρχεί μία χαλαρότητα ειδικά στις ομάδες υψηλού κινδύνου να κάνουν την ενισχυτική δόση των διαθέσιμων εμβολίων που έχει να κάνει είτε με την κόπωση της κοινωνίας που είναι παγκόσμιο φαινόμενο είτε με σύγχυση σχετικά με τους διάφορους τύπους των προσφερόμενων εμβολίων. Αυτό είναι και ο λόγος που στην οδό Αριστοτέλους αναζητούν τη δέουσα στρατηγική που θα πείσει τους πολίτες –ειδικά όσοι εξ αυτών ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες ή είναι άνω των 60 ετών– ότι δεν πρέπει να αμελήσουν να κάνουν την αναμνηστική δόση με τα επικαιροποιημένα εμβολιαστικά σχήματα.

Ήδη στην έκτακτη συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τρίτη στο υπουργείο Υγείας ο εμβολιασμός για την προστασία από τις μεταλλάξεις του SARS-coV-2 αλλά και από τον ιό της εποχικής γρίπης δεν πρέπει να αναβάλλεται για κανένα λόγο. Με ξεχωριστή αναφορά της στον εμβολιασμό για την εποχική γρίπη, η κ. Θεοδωρίδου είπε ότι μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί 1.000.000 εμβολιασμοί αλλά θα μπορούσαν να έχουν γίνει πολλοί περισσότεροι.

Σε ό,τι αφορά, τώρα, τους εμβολιασμούς κατά της Covid-19, στην χώρα μας έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους περισσότεροι από 7.630.000 πολίτες, δηλαδή το 72,7% του γενικού πληθυσμού και 81,3% επί του ενήλικου πληθυσμού. Ο αντίστοιχος μέσος όρος στην ΕΕ είναι 72,6% του γενικού πληθυσμού και 83,2% του ενήλικου πληθυσμού. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 14η θέση σύμφωνα με το ECDC.

Σχετικά με τα στοιχεία της πρώτης αναμνηστικής δόσης (3η δόση), έχουν πραγματοποιηθεί περισσότεροι από 5.865.000 εμβολιασμοί, ποσοστό 81,5% των δικαιούχων. Το ποσοστό άνω των 60 ετών ανέρχεται στο 88,1%. Το ποσοστό εμβολιασμού του συνόλου του ενήλικου πληθυσμού με πρώτη αναμνηστική δόση ανέρχεται στο 66,1% και το αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ είναι 64,9%, με την Ελλάδα να βρίσκεται στην 14η θέση. Το ποσοστό εμβολιασμού του συνόλου του πληθυσμού άνω των 60 ετών με αναμνηστική δόση, ανέρχεται στο 80%, με το αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ να είναι στο 84%. Σε σχέση με την δεύτερη και τρίτη αναμνηστική δόση, έχουν πραγματοποιηθεί 838.000 εμβολιασμοί, ενώ έχουν προγραμματιστεί περισσότερα από 62.000 ραντεβού. Περισσότεροι από 716.000 εμβολιασμοί αφορούν άτομα άνω των 60 ετών και 122.000 αφορούν πολίτες 30 έως 59 ετών.

Αξίζει να σημειωθεί, τέλος, ότι η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών γνωμοδοτεί υπέρ του εμβολιασμού βρεφών και παιδιών ηλικίας από 6 μηνών έως 4 ετών, στις περιπτώσεις που υπάρχουν υποκείμενα νοσήματα. Μάλιστα αναμένεται σύντομα να προχωρήσει και η διάθεση των εμβολίων της Pfizer που θα χορηγούνται στα παιδιά ενώ το άνοιγμα της πλατφόρμας για το κλείσιμο των ραντεβού είναι θέμα λίγο χρόνου.

 

 

Κ3———

 

Υγειονομικό «φροντιστήριο» Πλεύρη-Γκάγκα σε μέλη της Ν.Δ.

 

Στα κεντρικά γραφεία της Νέας Δημοκρατίας στο Μοσχάτο βρέθηκε το απόγευμα τη Δευτέρας ο Θάνος Πλεύρης. Ο λόγος; Το… φροντιστήριο που έκανε ο υπουργός Υγείας σε μέλη και στελέχη του κόμματος που απασχολούνται στον κλάδο της υγείας, και η εξεταστέα ύλη ήταν το καινούργιο νομοσχέδιο για τη Δευτεροβάθμια Περίθαλψη.

Τον Θάνο Πλέυρη συνόδευσε η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας, Μίνα Γκάγκα, ενώ το «παρών» στην ενημερωτική συζήτηση έδωσε ο γραμματέας Επιστημονικών Φορέων της Νέας Δημοκρατίας, Σίμος Ψωμιάδης, αλλά και ο γραμματέας της Πολιτικής Επιτροπής του κόμματος, Παύλος Μαρινάκης.