Με το Νόμπελ Ειρήνης 2022, βραβεύτηκε ο Λευκορώσος ακτιβιστής, Άλες Μπιαλιάτσκι

Στον Λευκορώσο υπέρμαχο των ανθρωπίνων δικαιωμάτωνκ, πολιτικό ηγέτη και κρατούμενο Άλες Μπιαλιάτσκι καθώς και σε δύο οργανώσεις προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη ρωσική Memorial και την ουκρανική Center for Civil Liberties απονέμενεται το φετινό Νόμπελ Ειρήνης, όπως ανακοίνωσε η πρόεδρος της Νορβηγικής Επιτροπής Νόμπελ, Μπέριτ Ράις Άντερσεν από το Νορβηγικό Ινστιτούτο Νόμπελ στο Όσλο.

«Οι φετινοί βραβευθέντες εκπροσωπούν την κοινωνία των πολιτών στις χώρες καταγωγής τους. Έχουν προωθήσει για πολλά χρόνια το δικαίωμα να ασκούν κριτική στην εξουσία και να προστατεύουν τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών. Έχουν κάνει εξαιρετική προσπάθεια για να τεκμηριώσουν τα εγκλήματα πολέμου, τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την κατάχρηση εξουσίας. Μαζί καταδεικνύουν τη σημασία της κοινωνίας των πολιτών για την ειρήνη και τη δημοκρατία», είπε η πρόεδρος της Επιτροπής Νόμπελ.

BREAKING NEWS:
The Norwegian Nobel Committee has decided to award the 2022 #NobelPeacePrize to human rights advocate Ales Bialiatski from Belarus, the Russian human rights organisation Memorial and the Ukrainian human rights organisation Center for Civil Liberties. #NobelPrize pic.twitter.com/9YBdkJpDLU

— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 7, 2022

Είναι προφανής ο συμβολισμός της φετινής βράβευσης καθώς το Νόμπελ Ειρήνης μοιράζεται ανάμεσα σε τρεις γειτονικές χώρες της ανατολικής Ευρώπης, ενώ μαίνεται ο πόλεμος της Ρωσίας με την Ουκρανία.

Όπως ανέφερε η ίδια, ο Μπιαλάτσκι ήταν ένας από τους εμπνευστές του δημοκρατικού κινήματος που εμφανίστηκε στη Λευκορωσία στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Έχει αφιερώσει τη ζωή του στην προώθηση της δημοκρατίας και της ειρηνικής ανάπτυξης στη χώρα του. Ίδρυσε την οργάνωση Viasna (Άνοιξη), το 1996. Η Viasna εξελίχθηκε σε μια ευρείας βάσης οργάνωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα που τεκμηρίωσε και διαμαρτυρόταν για τη χρήση βασανιστηρίων από τις αρχές εναντίον πολιτικών κρατουμένων. Οι κυβερνητικές Αρχές προσπάθησαν επανειλημμένα να φιμώσουν τον Άλες Μπιαλάτσκι. Από το 2020, παραμένει υπό κράτηση χωρίς δίκη. Παρά τις τεράστιες προσωπικές δυσκολίες, ο κ. Μπιαλάτσκι δεν έχει υποχωρήσει ούτε εκατοστό στον αγώνα του για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία στη Λευκορωσία.

Όσον αφορά στη ρωσική οργάνωση Memorial, ιδρύθηκε το 1987 από ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην πρώην Σοβιετική Ένωση που ήθελαν να διασφαλίσουν ότι τα θύματα της καταπίεσης του κομμουνιστικού καθεστώτος δεν θα ξεχαστούν ποτέ.

Η Memorial βασίζεται στην αντίληψη ότι η αντιμετώπιση εγκλημάτων του παρελθόντος είναι απαραίτητη για την πρόληψη νέων. Η οργάνωση στέκεται επίσης στην πρώτη γραμμή των προσπαθειών για την καταπολέμηση του μιλιταρισμού και την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μιας κυβέρνησης που βασίζεται στο κράτος δικαίου. Κατά τη διάρκεια των πολέμων στην Τσετσενία, η Memorial, συγκέντρωσε και επαλήθευσε πληροφορίες για καταχρήσεις και εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν στον πληθυσμό από ρωσικές και φιλορωσικές δυνάμεις. Το 2009, η επικεφαλής του παραρτήματος της Memorial στην Τσετσενία, Νατάλια Εστεμίροβα, σκοτώθηκε εξαιτίας αυτής της δράσης.

Δεν προκάλεσε καμία έκπληξη το γεγονός ότι ο τρίτος νικητής του φετινού βραβείου Νόμπελ Ειρήνης είναι μια ουκρανική οργάνωση, το Center for Civil Liberties (Κέντρο Πολιτικών Ελευθεριών ). Η οργάνωση αυτή, όπως ανέφερε η πρόεδρος της Επιτροπής Νόμπελ, ιδρύθηκε με σκοπό την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας στην Ουκρανία. Έχει αναλάβει δράση για να ενισχύσει την ουκρανική κοινωνία των πολιτών και να πιέσει τις Αρχές να μετατρέψουν την Ουκρανία σε μια πλήρη δημοκρατία. Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, το Center for Civil Liberties έχει εμπλακεί σε προσπάθειες εντοπισμού και τεκμηρίωσης των ρωσικών εγκλημάτων πολέμου κατά του ουκρανικού πληθυσμού. Το κέντρο διαδραματίζει πρωτοποριακό ρόλο στο να λογοδοτήσουν οι ένοχοι για τα εγκλήματά τους.

Όπως ανέφερε η Μπέριτ Ράις Άντερσεν οι τρεις φετινοί νικητές από τη Λευκορωσία, τη Ρωσία και την Ουκρανία αποδεικνύουν ότι μπορεί να υπάρξει ειρηνική συνύπαρξη και συνεργασία μεταξύ των χωρών αυτών. είναι «γείτονες και [ομάδες] της κοινωνίας των πολιτών με κοινή κατανόηση των αξιών που θέλουν να προωθήσουν». Ενώ απέρριψε τον ισχυρισμό ότι η επιλογή τους στέλνει αιχμηρό μήνυμα προς τον Βλαντιμίρ Πούτιν για τα 70ά γενέθλια του Ρώσου προέδρου. Το έπαθλο, είπε, δίνεται πάντα σε κάποιον για κάτι και όχι «εναντίον κάποιου».