Μειώνεται ο ΦΠΑ: Τι αλλάζει σε νησιά και προϊόντα

Mετά τις αποφάσεις που ελήφθησαν στο χθεσινό Ecofin, η κυβέρνηση έχει πλέον τη δυνατότητα κατάργησης του ΦΠΑ στα ακίνητα.

Ειδικότερα, ο ΦΠΑ στα ακίνητα είναι ήδη παγωμένος και όπως φαίνεται θα παραμείνει μέχρι και το 2024. Από τον Ιανουάριο του 2025 η κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να τον επαναφέρει, να τον περιορίσει, ακόμα και να τον μηδενίσει.

Με τη συμφωνία δίνεται μεγαλύτερη ευελιξία στα κράτη-μέλη στην πολιτική ΦΠΑ, ενώ σε ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών, σημειώνεται ότι η πρόταση Οδηγίας, όπως υιοθετήθηκε, “κατοχυρώνει σε μόνιμη βάση τη δυνατότητα της Ελλάδας για εφαρμογή ειδικών, μειωμένων κατά έως 30% συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου”.

Παράλληλα, ένα ελληνικό αίτημα πολλών ετών, ικανοποιείται με το νέο πλαίσιο, το οποίο καθιστά διαθέσιμες σε όλες τις χώρες παρεκκλίσεις και απαλλαγές οι οποίες ισχύουν επί του παρόντος για ιστορικούς λόγους σε ορισμένα κράτη-μέλη.

Η Ελλάδα θα μπορεί, βάσει αυτής της αλλαγής, να επιβάλλει μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ στα αγροτικά μηχανήματα – παρέκκλιση που είχε αποσπάσει η Πορτογαλία κατά τη διάρκεια των ενταξιακών της διαπραγματεύσεων. Την ίδια δυνατότητα, σύμφωνα με το υπουργείο, απέσπασε η ελληνική πλευρά για το βαμβάκι και για την αγορά ακινήτων (παρέκκλιση που έχει το Λουξεμβούργο) .

Σημειώνεται πάντως ότι οι υφιστάμενες παρεκκλίσεις που δεν συνδέονται με τη δράση της Ε.Ε. για το κλίμα θα πρέπει να καταργηθούν έως το 2032.

Ακίνητα

Σύμφωνα με ανώτατα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να διατηρήσει την αναστολή του ΦΠΑ 24% στα ακίνητα μέχρι και το 2024. Από εκεί και πέρα και συγκεκριμένα από την 1η Ιανουαρίου 2025, ο συντελεστής ΦΠΑ 24% στις νέες οικοδομές μπορεί να καταργηθεί ανάλογα με την πολιτική της ελληνική κυβέρνησης ή τις δημοσιονομικές συνθήκες. Μάλιστα η χώρα μας έχει τη δυνατότητα να επιλέξει εάν θα εφαρμόσει στις μεταβιβάσεις νέων οικοδομών μειωμένο συντελεστή 13% ή ακόμη και μηδενικό όπως ισχύει σε άλλες χώρες της Ε.Ε.. Ειδικότερα όπως αναφέρει το υπουργείο Οικονομικών η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει για την αγορά ακινήτων παρεκκλίσεις που εφαρμόζουν για την εφαρμογή μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ άλλα κράτη-μέλη.

Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να δώσει μεγαλύτερη ώθηση στην οικοδομή η οποία τους τελευταίους μήνες κινείται με υψηλές ταχύτητες αλλά και να προσελκύσει επενδύσεις από το εξωτερικό.

Υπενθυμίζεται ότι ο ΦΠΑ 24% επιβλήθηκε στις αγοραπωλησίες ακινήτων το 2006 και αφορούσε ακίνητα με άδεια οικοδομής από την 1η Ιανουαρίου 2006 και μετά, με εξαίρεση την αγορά πρώτης κατοικίας. Το 2019 η κυβέρνηση με στόχο να τονώσει την οικοδομική δραστηριότητα και να ξεμπλοκάρει το στοκ των 100.000 ακινήτων προχώρησε στην αναστολή του ΦΠΑ από την 1η Ιανουαρίου 2020 έως και τις 31 Δεκεμβρίου 2022 η οποία περιλαμβάνει τόσο περιπτώσεις νέων αδειών όσο και παλιές άδειες που εκδόθηκαν από 1η Ιανουαρίου 2006.

Συντελεστές στα νησιά

Για τα νησιά του Αιγαίου κατοχυρώνεται σε μόνιμη βάση η δυνατότητα της Ελλάδας για εφαρμογή ειδικών, μειωμένων κατά έως 30% συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου. Αυτή τη στιγμή πέντε νησιά του Αιγαίου τα οποία συνδέονται με τις μεταναστευτικές ροές συνεχίζουν να έχουν μειωμένους κατά 30% συντελεστές ΦΠΑ (Χίος, Λέρος, Σάμος, Κως και Λέσβος), και θα συνεχίσουν να έχουν για όσο καιρό υφίστανται δομές υποδοχής αιτούντων άσυλο.

Με τις αλλαγές που αποφασίστηκαν η Ελλάδα αφενός μπορεί να διατηρήσει τις εκπτώσεις στα πέντε νησιά αλλά και να το επεκτείνει σε όλα τα νησιά του Αιγαίου, Η δυνατότητα διατήρησης των εκπτώσεων είχε απαλειφθεί από την Πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2018, η οποία αντιμετώπισε τη σχετική ειδική διάταξη της Οδηγίας για την Ελλάδα (άρθρο 120 Οδηγίας 2006/112/ΕΚ για τα νησιά του Αιγαίου) ως μεταβατική και προς κατάργηση στα πλαίσια του οριστικού καθεστώτος ΦΠΑ.

Μειωμένοι συντελεστές για αγρότες

Παράλληλα η κυβέρνηση κέρδισε τη δυνατότητα εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα αγροτικά μηχανήματα καθώς και στο βαμβάκι, με παράλληλη ρήτρα διασφάλισης της δυνατότητας εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα φυτοφάρμακα – λιπάσματα μέχρι και μετά το 2030. Προϋπόθεση για τη μείωση των συντελεστών, ο δημοσιονομικός χώρος.

Συγκεκριμένα η κυβέρνηση μπορεί να προχωρήσει στη μείωση του ΦΠΑ στο Βαμβάκι που σήμερα εφαρμόζεται συντελεστής 24% και από το 2025 μπορεί να μειωθεί στο 13% ή στο 6%. Επίσης μπορεί από το 2025 να προχωρήσει στη μείωση του ΦΠΑ στα αγροτικά μηχανήματα. Σήμερα εφαρμόζεται συντελεστής 24% και μπορεί να μειωθεί στο 13%.

Μειωμένοι συντελεστές θα μπορούν να εφαρμοστούν σε ηλιακά πάνελ, βρεφικές πάνες, μάσκες χειρουργικές, υπηρεσίες live streaming θεαμάτων ενώ προβλέπεται και απαλλαγή ΦΠΑ σε βασικά είδη και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης, καθώς και ιατρικό εξοπλισμό και αναπηρικά είδη.